Την άνοιξη του 1986, στη βιασύνη τους να ξεφύγουν από το ραδιενεργό νέφος και την έντονη πυρκαγιά που προέκυψε μετά την έκρηξη του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής του Τσερνόμπιλ, πολλοί άνθρωποι άφησαν πίσω τους τα σκυλιά τους.
Τα περισσότερα από αυτά τα πρώην κατοικίδια πέθαναν καθώς η ακτινοβολία διέρρευσε την περιοχή και οι υπάλληλοι έκτακτης ανάγκης εξόντωσαν τα ζώα που φοβόντουσαν ότι θα μεταφέρουν τοξικά σε ανθρώπους.
Photo: YouTube
Photo: YouTube
Κάποια, όμως, επέζησαν. Αυτά τα σκυλιά έφτασαν στους καταυλισμούς των εκκαθαριστών για να ψάξουν για απομεινάρια φαγητού. Μπήκαν σε άδεια κτήρια και βρήκαν ασφαλή μέρη για να κοιμηθούν. Στη ζώνη αποκλεισμού των 1.600 τετραγωνικών μιλίων γύρω από το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, συναντήθηκαν και άρχισαν να αναπαράγονται.
«Τα σκυλιά βρίσκονταν εκεί αμέσως μετά την καταστροφή» λέει η Γκαμπριέλα Σπάτολα, γενετίστρια στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας και στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας. Και από τότε είναι εκεί.
Δείτε το βίντεο
Οι απόγονοι των επιζώντων
Η Σπάτολα και οι συνάδελφοί της τώρα μπερδεύονται με το γονιδίωμα των σύγχρονων απογόνων αυτών των επιζώντων. Εντοπίζοντας τα γενετικά τραύματα που μπορεί να έχουν κληρονομήσει τα σημερινά ζώα, οι ερευνητές ελπίζουν να καταλάβουν πώς και πόσο καλά έχουν εξελιχθεί οι πληθυσμοί των σκύλων του Τσερνόμπιλ.
Τα ευρήματα θα μπορούσαν να αποκαλύψουν τις μόνιμες επιπτώσεις της ακτινοβολίας και να υποδείξουν χαρακτηριστικά που βοήθησαν ορισμένα σκυλιά να αποφύγουν τις χειρότερες επιπτώσεις της καταστροφής.
Η μοίρα των σκύλων – ειδικά αυτών που ζουν το σαλόνι στο μας – είναι απόλυτα δεμένη με τη δική μας. Και τα αποτελέσματα της έρευνας θα μπορούσαν να μας δείξουν τι χρειάζεται για να επιβιώσουμε από τις επιπτώσεις των σοβαρότερων λαθών μας.
Μία από τις βασικές ομάδες σκύλων στις οποίες εστιάζει η Σπάτολα βασίζεται σε ό,τι έχει απομείνει από την εποχή της έκρηξης και πιθανότατα έχει λάβει τα υψηλότερα επίπεδα ακτινοβολίας από οποιονδήποτε πληθυσμό σκύλων στη ζώνη αποκλεισμού. Οι ερευνητές εργάζονται για να συγκρίνουν το γονιδίωμα αυτών των σκύλων με εκείνα άλλων που ζουν πιο μακριά, στην πόλη του Τσερνόμπιλ, μια οικιστική περιοχή περίπου εννέα μίλια μακριά που εκκενώθηκε μετά την έκρηξη, και στο Σλάβουτικ, μια λιγότερο μολυσμένη πόλη περίπου 30 μίλια. έξω, όπου εγκαταστάθηκαν πολλοί εργαζόμενοι στα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αφού εγκατέλειψαν τη θέση τους.
Οι χωρικές διαφορές αυτές, ανά περιοχή, είναι απαραίτητες για την επιτυχία της μελέτης. Το τοπίο της περιοχής είναι «ένα συνονθύλευμα διαφορετικών επιπέδων ραδιενέργειας», λέει ο Τίμοθι Μουσώ, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας που μελετά την άγρια ζωή του Τσερνόμπιλ για περισσότερα από είκοσι χρόνια και συμβουλεύει το έργο της Σπάτολα.
Πράγμα που σημαίνει ότι γεωγραφικά διακριτές αγέλες σκύλων θα μπορούσαν, θεωρητικά, να έχουν ξεχωριστές ιστορίες έκθεσης και ξεχωριστές γενετικές κληρονομιές. Το έργο της ομάδας μόλις αρχίζει. Αλλά στα εκατοντάδες δείγματα αίματος που έχουν αναλύσει από σκύλους και στις τρεις ομάδες, η Σπάτολα και οι συνεργάτες της, έχουν ήδη βρει στοιχεία ότι οι σκύλοι που βρίσκονται δίπλα στον αντιδραστήρα είναι διαφορετικοί τουλάχιστον με κάποιους τρόπους.
Photo: YouTube
«Σαν μια κάψουλα στον χρόνο»
Τα ζώα που η ομάδα πήρε ως δείγμα στο Τσερνομπίλ και στο Σλάβουτιτς, μοιάζουν πολύ με σκυλιά που θα έβρισκε κανείς οπουδήποτε αλλού. Έχουν γεννηθεί από μείγματα σύγχρονων φυλών: μαστίφ, πίντσερ, σνάουτσερ, μπόξερ, τεριέ.
Ωστόσο, ο πληθυσμός αυτός δίπλα στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής φαίνεται να έχει διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό τις προγονικές του ρίζες, λέει η Ιλέιν Οστράντερ, γενετίστρια στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας και μια άλλη από τις συνσυμβούλους της Σπάτολα.
Αυτή η αγέλη μπορεί να αντιπροσωπεύει κάτι σαν «μια κάψουλα του χρόνου» από τις χειρότερες μέρες της καταστροφής, λέει η Έλινορ Κάρλσον, ειδικός γονιδιωματικής στο Broad Institute του ΜΙΤ και του Χάρβαρντ.
Ίσως αυτή η γενεαλογία σκύλων να μεταφέρει την ακτινοβολία σε μια ντουζίνα γενεές ή και περισσότερες. Ορισμένα σκυλιά μπορεί να έχουν κληρονομήσει ακόμη και μεταλλάξεις που προκλήθηκαν από την ίδια την έκρηξη.
Photo: YouTube
Κανείς δεν ξέρει τις συνέπειες
Οι μακροχρόνιες συνέπειες της έκθεσής τους, ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφείς. Οι επαναλαμβανόμενες, βαριές δόσεις ακτινοβολίας – που μπορούν να μεταλλάξουν το DNA και να βλάψουν ανεπανόρθωτα τη δομική ακεραιότητα των κυττάρων – μπορεί, χωρίς αμφιβολία, να είναι «εξαιρετικά επιζήμιες για τη ζωή», λέει ο Ισαίν Ζαπάτα, βιοϊατρικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Rocky Vista.
Και κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, πληθώρα μελετών έχουν αποκαλύψει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία ορισμένων τοπικών ζώων: Έχουν βρεθεί πουλιά με όγκους και ασυνήθιστα μικρό εγκέφαλο, ακόμα και οι μέλισσες φαίνεται να δυσκολεύονται να αναπαραχθούν.
Ωστόσο, δεν είναι όλα τα πλάσματα εξίσου ευαίσθητα στην ακτινοβολία και σε ορισμένα μέρη της ζώνης αποκλεισμού, μερικά από αυτά φαίνεται να ευδοκιμούν σε έδαφος που οι άνθρωποι δε θα μπορούσαν να αντέξουν λόγω των ρύπων.
Σε αυτό το τοπίο πιθανοτήτων, είναι δύσκολο να πούμε πού μπορεί να ενταχθούν τα σκυλιά του Τσερνόμπιλ: Οι οικόσιτοι φίλοι μας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από εμάς και μπορεί να υποφέρουν περισσότερο από άλλα ζώα όταν φεύγουμε. Αλλά αυτή η εξάρτηση σημαίνει επίσης ότι οι σκύλοι είναι επίσης λιγότερο πιθανό να φάνε άγρια, μολυσμένη από την ακτινοβολία τροφή και μπορεί να είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν τα ερειπωμένα κτήρια που αφήνουμε πίσω μας.
Photo: YouTube
Photo: YouTube
Το γονιδίωμα του σκύλου και του ανθρώπου είναι αρκετά παρόμοιο
Οι ερευνητές πιστεύουν επίσης ότι θα ανακαλύψουν υπαινιγμούς γενετικών χαρακτηριστικών που κράτησαν τα σκυλιά ζωντανά κάτω από σκληρές συνθήκες, όπως η υψηλότερη αντίσταση στον καρκίνο. Αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε να είναι καλό για εμάς. Το γονιδίωμα του σκύλου και του ανθρώπου είναι αρκετά παρόμοιο και «οι οικόσιτοι σκύλοι αποτελούν πρότυπο για τον ανθρώπινο καρκίνο για πολύ καιρό», λέει ο Σαν Κάμπελ Στάτον, ένας εξελικτικός βιολόγος στο Πρίνστον που μελετά τους λύκους του Τσερνόμπιλ. Ίσως αυτά τα σκυλιά δεν λύγισαν υπό πίεση, αλλά αντίθετα ευδοκίμησαν.
«Μην πτοηθεί κανείς! Ψηφίζουμε όλες και όλοι. Είμαστε περισσότεροι. Η Δημοκρατία θα νικήσει», αναφέρει σε ανάρτησή του ο τέως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Στέφανος Κασσελάκης
