Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου είναι και επισήμως ο αντίπαλος του Ταγίπ Ερντογάν στις εκλογές της 14ης Μαϊου. Όμως ο Τούρκος πρόεδρος δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο τον ίδιο τον  Κιλιτσντάρογλου, αλλά σύσσωμη την αντιπολίτευση, η οποία τον υπέδειξε ως τον εκλεκτό της. Ένα από τα αρνητικά στοιχεία της υποψηφιότητας του ηγέτη της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ότι ποτέ δεν κατάφερε να νικήσει το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ, μέχρι τις τοπικές εκλογές του 2019.

Ακόμη, δεν κατάφερε να εμποδίσει τις μεταρρυθμίσεις που ενίσχυσαν τις εξουσίες του Τούρκου προέδρου. Πλέον, όμως ο Κιλιτσντάρογλου έχει υιοθετήσει μία πολύ μαχητική στάση. Αυτό αποδεικνύεται από την κριτική που άσκησε στον Ερντογάν για το διπλό σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου και της κατάρρευσης των νεόδμητων κτιρίων. Όταν έγινε συζήτηση στην Βουλή, κάλεσε τον Τούρκο πρόεδρο να αποκαλύψει που πήγαν τα δισεκατομμύρια που συγκεντρώθηκαν με τον αντισεισμικό φόρο, κατηγορώντας «το μονοπρόσωπο καθεστώς του» ότι ευθύνεται για την «καταστροφή του αιώνα».

Από σαράντα κύματα πέρασε η υποψηφιότητα του Κιλιτσντάρογλου

Η υποψηφιότητα του Κιλιτσντάρογλου πέρασε από σαράντα κύματα. Ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης από την αρχή της συζήτησης περί της υποψηφιότητας που θα πρότεινε η συμμαχία των έξι, είχε θέσει ξεκάθαρα την υποψηφιότητα του.

Μεγάλος αντίπαλος στην υποψηφιότητα του ηγέτη της αντιπολίτευσης ήταν η Μεράλ Ακσενέρ. Η ηγέτιδα του Καλού κόμματος είχε προτείνει ως κοινό υποψήφιο της αντιπολίτευσης έναν εκ των δημάρχων της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, τον Εκρέμ Ιμάμογλου ή τον Μανσούρ Γιαβάς, αμφοτέρων προερχόμενων από το CHP , που άλωσαν τους δύο μεγαλύτερους δήμους της Τουρκίας στις τοπικές εκλογές του 2019 και οι δημοσκοπήσεις τους έφερναν σε πλεονεκτικότερη θέση απέναντι στον Ερντογάν.

Όμως, η ομάδα των κεμαλιστών προτίμησαν τον Κιλιτσντάρογλου, καθώς ήθελαν έναν υποψήφιο που να έχει την δυνατότητα να χτίζει συμμαχίες και να προσελκύει μέρος της συντηρητικής ψήφου. Πέραν αυτών των προκλήσεων, οι ηγέτες των κομμάτων είχαν να αντιμετωπίσουν και την αποχώρηση της Ακσενέρ, η οποία τελικά επανήλθε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αποδεχόμενη την υποψηφιότητα Κιλιτσντάρογλου, με αντάλλαγμα την υποψηφιότητα Γιαβάς και Ιμάμογλου για την αντιπροεδρία της Τουρκικής Δημοκρατίας.

Το πολιτικό πρόγραμμα της ομάδας των Έξι

Πέρα όμως από τον κοινό υποψήφιο, η συμμαχία των Έξι έχει καταλήξει και σε ένα κοινό πολιτικό πρόγραμμα που απειχεί τις θέσεις όλων των κομμάτων που συμμετέχουν στην ομάδα αυτή. Τα σημεία του πολιτικού προγράμματος είναι τα ακόλουθα:

Νομοθεσία και παιδεία

Βασική υπόσχεση της Συμμαχίας είναι η επιστροφή της Τουρκίας στο κοινοβουλευτικό σύστημα, το οποίο θα είναι ισχυρότερο από εκείνο που ίσχυε πριν από τη μετάβαση στο σημερινό προεδρικό σύστημα, το 2018.

Τα έξι κόμματα θέλουν να συστήσουν και πάλι το αξίωμα του πρωθυπουργού, το οποίο καταργήθηκε από τον Ερντογάν μετά το δημοψήφισμα του 2017. Υπόσχονται επίσης ότι ο πρόεδρος θα είναι «αμερόληπτος» και δεν θα φέρει πολιτικές ευθύνες. Μεταξύ των δεσμεύσεών τους είναι και η κατάργηση του δικαιώματος του προέδρου να ασκεί βέτο σε νόμους και να εκδίδει διατάγματα.

Ο πρόεδρος, που θα διακόπτει τους δεσμούς του με τα πολιτικά κόμματα, θα μπορεί να υπηρετεί μόνο μία, επταετή θητεία και θα απαγορεύεται να έχει ενεργό ρόλο στην πολιτική μετά τη λήξη της θητείας του. Θα κατοχυρωθεί εξάλλου στο Σύνταγμα η δυνατότητα του Κοινοβουλίου να αποφασίζει την αποχώρηση από διεθνείς συνθήκες. Το Κοινοβούλιο θα έχει επίσης μεγαλύτερο ρόλο στον σχεδιασμό του κρατικού προϋπολογισμού.

Στη δημόσια διοίκηση, συμβούλια και υπηρεσίες που υπάγονται στην προεδρία θα καταργηθούν και τα καθήκοντά τους θα μεταφερθούν στα αρμόδια υπουργεία.

Οικονομία

Η Συμμαχία υπόσχεται να μειώσει τον πληθωρισμό, που τον Φεβρουάριο έφτασε στο 55%, σε μονοψήφιο ποσοστό μέσα σε δύο χρόνια, καθώς και να αποκαταστήσει τη σταθερότητα της τουρκικής λίρας που την τελευταία πενταετία έχει απολέσει το 80% της αξίας της. Τα έξι κόμματα θα διασφαλίσουν την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας και θα καταργήσουν μέτρα όπως αυτό που επιτρέπει στο υπουργικό συμβούλιο να επιλέγει τον διοικητή της. Θα συνταχθούν νομοσχέδια που θα επιτρέπουν στο Κοινοβούλιο να περνά νόμους για την αποστολή της Τράπεζας, την ανεξαρτησία της και τους διορισμούς των υψηλόβαθμων στελεχών της.

Δεσμεύονται επίσης να μειώσουν τις κρατικές δαπάνες, περιορίζοντας τον αριθμό των αεροσκαφών που χρησιμοποιεί η προεδρία, τον αριθμό των οχημάτων που διατίθενται στους δημοσίους υπαλλήλους και πουλώντας ορισμένα κρατικά ακίνητα.

Θα επανεξεταστούν και όλα τα έργα που γίνονται στο πλαίσιο συμπράξεων του ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα.

Θα επανεξεταστεί το έργο κατασκευής του σταθμού παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στο Άκουγιου και θα γίνει επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων προμήθειας φυσικού αερίου, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εξάρτησης από ορισμένες χώρες για τις εισαγωγές φυσικού αερίου.

Εξωτερική πολιτική

Η αντιπολίτευση υιοθετεί το σύνθημα «Ειρήνη στην Πατρίδα, Ειρήνη στον Κόσμο» ως τον ακρογωνιαίο λίθο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Αν και υπόσχεται ότι «θα εργαστεί για την ολοκλήρωση της ενταξιακής διαδικασίας» με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Συμμαχία δεσμεύεται επίσης να επανεξετάσει τη συμφωνία για τους πρόσφυγες που σύναψε η Τουρκία με τις Βρυξέλλες το 2016.

Υπόσχεται ότι θα αποκαταστήσει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και θα επαναφέρει την Τουρκία στο πρόγραμμα κατασκευής των μαχητικών αεροσκαφών F-35.

Τα έξι κόμματα λένε ότι η Τουρκία θα διατηρήσει τις σχέσεις της με τη Ρωσία «με την αντίληψη ότι και τα δύο μέρη είναι ίσα και ενισχύονται από τον ισορροπημένο και εποικοδομητικό διάλογο».

Δικαστικό σύστημα

Η Συμμαχία δεσμεύεται να διασφαλίσει την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος, το οποίο σήμερα πιστεύεται ότι ελέγχεται από τον Ερντογάν και τους συμμάχους του. Η βούληση των δικαστών να συμμορφώνονται με τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα λαμβάνεται υπόψη στις προαγωγές τους.

Οι δικαστές και οι εισαγγελείς που προκαλούν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες οδηγούν σε επιβολή προστίμων σε βάρος της Τουρκίας από τα δύο αυτά δικαστήρια, θα υποχρεώνονται να πληρώνουν τα πρόστιμα. Θα ληφθούν μέτρα ώστε να διασφαλιστεί ότι τα δικαστήρια θα εφαρμόζουν γρήγορα τις αποφάσεις των δύο ανωτάτων δικαστηρίων.

Υπόσχονται ότι θα μεταρρυθμίσουν το Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων, το οποίο θα χωριστεί σε δύο σώματα. Θα μεταρρυθμιστούν επίσης η δομή και οι αρχαιρεσίες στα ανώτερα δικαστήρια, όπως στο Συνταγματικό, το Ακυρωτικό και το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Τα κόμματα λένε ότι θα διασφαλίσουν πως οι προφυλακίσεις εν αναμονή της δίκης θα αποτελούν την εξαίρεση, καθώς οι επικριτές της σημερινής κυβέρνησης καταγγέλλουν ότι σήμερα γίνεται κατάχρηση του μέτρου αυτού.

Θα ενισχύουν επίσης την ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα των πολιτών να διαδηλώνουν.

Η στάση του κουρδικού κόμματος

Για να υλοποιηθούν όλα αυτά χρειάζεται ο Κιλιτσντάρογλου να νικήσει τον Ερντογάν. Οι αναλυτές αναφέρουν πως αυτός είναι ένας πολύ δύσκολος στόχος αν δεν κατάφερει να πείσει το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στην τουρκική Εθνοσυνέλευση, το φιλοκουρδικό Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα, να τον στηρίξει.

Τα πρώτα δείγματα είναι θετικά με την συν-επικεφαλή του  HDP, Μιτάτ Σαντζάρ, να δηλώσει την Δευτέρα, σύμφωνα με το Reuters, ότι το κόμμα της θα στηρίξει τον Κιλιτσντάρογλου μετά από «ξεκάθαρες και ανοικτές» συνομιλίες.

Στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές το HDP είχε συγκεντρώσει ποσοστό 12%, ενώ ο υποψήφιός του στις προεδρικές -που σήμερα είναι φυλακισμένος- έλαβε ποσοστό 8,4% στις προεδρικές του 2018. Το κόμμα αυτό είχε μέχρι τώρα μείνει έξω από τη Συμμαχία, λόγω της παρουσίας του Καλού Κόμματος, η πολιτική γραμμή του οποίου είναι ασύμβατη με εκείνη του HDP.

«Η ξεκάθαρη προσδοκία μας είναι η μετάβαση σε μια ισχυρή δημοκρατία. Εάν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε στις θεμελιώδεις αρχές, ίσως να τον στηρίξουμε στις προεδρικές εκλογές», είπε ο συμπρόεδρος του HDP, Μιτάτ Σαντζάρ, μιλώντας στο ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι Haberturk.

Μπορεί να νικήσει τον Ερντογάν;

Αν και ο Κιλιτσντάρογλου γενικώς έχει μία θετική εικόνα, με τις ήττες που έχουν καταγραφεί κόντρα στον Ερντογάν, δεν θεωρείται ως μία αρκετά ισχυρή εναλλακτική για να εκθρονίσει τον Ερντογάν. Αν συνυπολογίσει κανείς δε, ότι ήδη η υποψηφιότητα του προκάλεσε κραδασμούς, με την Ακσενέρ να αποχωρεί για μερικές μέρες, τα πράγματα δεν δείχνουν να αλλάζουν.

Το πρόβλημα είναι ότι ο Κιλιντσάρογλου δεν κέρδισε ποτέ εκλογές.  Ως προς την υποψηφιότητα του, μετά από πολλές διαπραγματεύσεις στα παρασκήνια, η κρίση στην αντιπολίτευση φαίνεται να έχει πλέον διευθετηθεί με την Ακσενέρ να επιστρέφει πλέον πίσω στο «τραπέζι των έξι».  Το αν αυτή η ενότητα θα είναι αρκετή για μια εκλογική νίκη, θα φανεί σε λίγους μήνες.

Το who is who του Κιλιτσντάρογλου

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου γεννήθηκε το 1948 ως ένα από τα επτά παιδιά μίας οικογένειας από τη θρησκευτική μειονότητα των Αλεβιτών στο Ναζιμιγιέ, ένα μικρό χωριό στην ανατολική Τουρκία, όχι μακριά από το επίκεντρο του σεισμού της 6ης Φεβρουαρίου, που ισοπέδωσε πόλεις προκαλώντας τον θάνατο άνω των 46.000 ανθρώπων. Ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, όταν περπατούσε στο σχολείο με γυμνά πόδια το καλοκαίρι, φορώντας ρούχα γεμάτα τρύπες.

Παρά την ανέχεια της οικογένειάς του, ήταν ο καλύτερος μαθητής στην τάξη και το σχολείο του. Αποφοίτησε από την Ακαδημία Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών της Άγκυρας, εισήλθε στο δημόσιο ως εφοριακός το 1971 και διετέλεσε διευθυντής στο Υπουργείο Οικονομικών.

Ήταν μέλος αριστερών πολιτικών οργανώσεων μέχρι την αρχή της σταδιοδρομίας του στη δημόσια διοίκηση, η οποία περιελάμβανε μια θητεία ως γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (SSK). Το 2010 ο Κιλιτσντάρογλου κατέκτησε τη βάση του παλαιότερου τουρκικού κόμματος εξαπολύοντας μάχη κατά της διαφθοράς: «Κλέβουν και χτίζουν βίλες με πισίνες ενώ ισχυρίζονται ότι βοηθούν τους φτωχούς», φώναξε στο συνέδριο που τον έστεψε επικεφαλής του CHP.

Το 2017 ο Κιλιτσντάρογλου συγκίνησε πολλούς Τούρκους με την Πορεία για τη Δικαιοσύνη ενάντια στις αθρόες συλλήψεις μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016: μια πορεία 450 χλμ. πεζή από την Άγκυρα στην Κωνσταντινούπολη, που ξεκίνησε με μια ομάδα υποστηρικτών στην οποία συμμετείχαν χιλιάδες άνθρωποι.

Headlines