Γυναίκες μισούν γυναίκες: Τα τηλεριάλιτι ως τέλεια αρένα

Το ερώτημα που τίθεται, ευθέως, είναι εάν μια γυναίκα μπορεί να είναι φεμινίστρια και ταυτόχρονα να παρακολουθεί, φανατικά, τηλεοπτικά προγράμματα με μαλλιοτραβήγματα και απροκάλυπτο ανταγωνισμό μεταξύ των ομόφυλών της.

Και σε δεύτερη ανάγνωση προκύπτει ακόμα ένα ερώτημα: Γιατί τόσο μίσος και αλληλοσπαραγμός, βρε κορίτσια; Είναι πηγαίο; Είναι καθοδηγούμενο; Είναι τα απόνερα μιας τηλεοπτικής κουλτούρας που στηρίζεται στην έμφυλη αντιπαράθεση ελλείψει ευρηματικότητας, κοφτερών αντανακλαστικών ή διάθεσης απομάκρυνσης από τα τετριμμένα; Τελικά βαριόμαστε να ξεκαλουπώσουμε;

Όποια κι αν είναι η απάντηση η αναπαραγωγή αυτών των χαρακτηριστικών ανταγωνισμού είναι εναντίον της κάθε Λυσιστράτης, Αθηναίας Κλεονίκης, νεαρής Μυρρίνης, Σπαρτιάτισσας Λαμπιτώ, Σιμόν Ντε Μποβουάρ, Γκλόρια Στάινεμ, Μάρλεν Ντίντριχ, Άντζελα Ντέιβις, εναντίον κάθε αδέσμευτης προσπάθειας για γυναικεία ενδυνάμωση και ομόφυλη αλληλεγγύη. Εναντίον κάθε διεκδίκησης στο εργασιακό, οικογενειακό και κοινωνικό τερέν.

Είναι εναντίον των γυναικείων υπερδυνάμεών μας.

Από το My Style Rocks μέχρι το Survivor και από το MasterChef μέχρι το Love Island και το Bachelor, παντού το ίδιο μοτίβο, η ίδια σαχλή, ομόφυλη κόντρα που στέκεται στο προφανές: Ο γυναικείος μισογυνισμός είναι χειρότερος κι από Ναπάλμ.

Το μοντέλο αυτό των τηλεοπτικών συνταγών, που στηρίζεται στην αντιπάθεια, είναι διεθνές. Δοκιμασμένο. Αποτελεσματικό.

Από προγράμματα ριάλιτι όπως το «Keeping Up With the Kardashians» μέχρι πρωτότυπες παραγωγές νέας εποχής του Netflix όπως το «Love is Blind», η ίδια προφανής αισθητική του εκκωφαντικού αισθησιασμού της διπλανής πόρτας,  η ίδια απόγνωση στο βλέμμα τύπου «μία θα είναι η κυρίαρχος».

Κι ενώ οι εκπομπές αυτές συγκεντρώνουν υψηλή τηλεθέαση και παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φέρνοντας κοντά τους τηλεθεατές με αφορμή την εχθρότητα προς ορισμένους «χαρακτήρες» η ριάλιτι τηλεόραση έχει την ικανότητα να δημιουργεί βαθύ διχασμό ενώ η πλειονότητα των «στόχων» αυτών των τακτικών παραγωγής είναι γυναίκες.

Η κύρια δημογραφική ομάδα των τηλεοπτικών προγραμμάτων ριάλιτι στις ΗΠΑ είναι οι γυναίκες ηλικίας 18 έως 34 ετών. Οι στατιστικές δείχνουν ότι οι γυναίκες απολαμβάνουν αυτά τα προγράμματα λόγω του δράματος και της «ελαφριάς» φύσης τους και είναι πιο πιθανό να τα καταναλώσουν από τους άνδρες κατά 3% όταν πρόκειται για προγράμματα γνωριμιών και κατά 8% όσον αφορά τα λοιπά ριάλιτι.

Οι γυναίκες είναι επίσης τα πρωταρχικά target group για τη διαφήμιση αυτών των εκπομπών, μαζί με τις συνεργασίες με εμπορικά σήματα και τη συχνή, άκρως σεξιστική μεθοδολογία προώθησης.

«Αυτή η φροντίδα του μάρκετινγκ εκπέμπει την ψευδή εντύπωση ότι οι γυναικείες ιστορίες και καταστάσεις αξίζει να παρουσιάζονται όταν προβάλλονται αυτές οι εκπομπές, αλλά στην πραγματικότητα, οι γυναικείες ανάγκες στερεοτυποποιούνται και παραποιούνται με ασεβείς και οριακά σεξιστικούς τρόπους στα ριάλιτι σόου» γράφει η Λίντσεϊ Σπένσερ σε ένα άρθρο γνώμης επί του θέματος στο michigandaily.com, στις μεσοδυτικές πολιτείες της Αμερικής.

Δυστυχώς η έννοια της «κλαρινονύφης» ορίζει τη φάση τόσο εδώ, τόσο εκτός, όσο και επί τα αυτά.

Παρακολουθώντας φευγαλέα ένα επεισόδιο του τρέχοντος My Style Rocks αναρωτήθηκα πώς γίνεται να διεκδικούμε (δυστυχώς ακόμα) ελευθερία στον τρόπο που ντυνόμαστε και να αποκρούουμε ακαριαία τα σεξιστικά σχόλια δια στόματος ανδρών όταν κοπιάρουμε την παλιά ρετσέτα;

Και ως απάντηση/υπενθύμιση/ανακούφιση μού ήρθε ένα παλαιότερο ποστ στο φέισμπουκ, το οποίο είχα κάνει το 2018, τέτοιες μέρες, με αφορμή τα 90α Όσκαρ για την αυθόρμητη εικόνα των ηθοποιών Φράνσις ΜακΝτόρμαντ και Μέριλ Στριπ, σε έναν μοναδικό εναγκαλισμό: «Έτσι πανηγυρίζουν οι έξυπνες γυναίκες, ενώνουν το μέτωπο –το σημείο που συναντιέται το τρίο μάτι με τη γοητεία-, και ποζάρουν ασκαρδαμυκτί, αλληλοσεβόμενες τη δύναμη του νου, την αδάμαστη φωτιά της πυρακτωμένης αντίληψης, ούτε γελάκια και χαχανητά, ούτε κακόηχα επιφωνήματα. Σιωπηλή έκσταση».

Κι αυτό, τελικά, είναι μια πολιτική στάση.

Φράνσις ΜακΝτόρμαντ και Μέριλ Στριπ / Photo: YouTube