Καλλιρρόη Παρρέν: H Ελληνίδα φεμινίστρια που πάλεψε την ανδροκρατία στη χώρα

«Είμαι ευτυχής και ήσυχη πλέον μπορώ να αναπαυθώ, εφ’ όσον αισθάνομαι ότι αφήνω μίαν ανθηράν βλάστησιν της σποράς, την οποίαν εμείς, αι ολίγαι πρωτοπόροι, εσπείραμεν εις την τότε άγονον και πετρώδη γην και είμαι βεβαία ότι από σας, καλαί μου συνεργάτιδες, θα δημιουργηθή η τελεία γυναίκα της αύριον…»

Πάλεψε για τη γυναικεία αυτονομία και τα δικαιώματα του φύλου της παρά τον μεγάλο πόλεμο που δέχθηκε στον αγώνα της.

Η Καλλιρρόη Παρρέν γεννήθηκε το 1861 στον Πλάτανο Αμαρίου του Ρεθύμνου αλλά πολύ γρήγορα μετά από έξι χρόνια η οικογένεια της εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Ξεκίνησε να φοιτά στο σχολείο Σουρμελή και στη συνέχεια στη γαλλική σχολή των καλογραιών στον Πειραιά.

Το 1878 ολοκληρώνει τις σπουδές της εκπαιδευτικού από το Αρσάκειο και αναλαμβάνει διευθύντρια του Παρθεναγωγείου της ελληνικής κοινότητας Οδησσού. Μετά από μια διετία επέστρεψε στην Αθήνα και παντρεύτηκε τον Κωνσταντινουπολίτη Ιωάννη Παρρέν, γιο Γάλλου πατέρα και Αγγλίδας μητέρας, ο οποίος ήταν ο ιδρυτής του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων.

Η δημοσιογραφία και η στήριξη του συζύγου

Έχοντας την υποστήριξη του συζύγου της, ο οποίος την ενθάρρυνε στους αγώνες της, αποφασίζει να ακολουθήσει το επάγγελμα της δημοσιογραφίας και τότε ξεκινά για εκείνη μια νέα δυναμική διαδρομή. Η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια διεκδικεί και τον τίτλο της πρώτης Ελληνίδας δημοσιογράφου, εκδότριας και διευθύντριας όταν το 1887 άρχισε να εκδίδει την εβδομαδιαία εφημερίδα Εφημερίς των Κυριών. Συντάκτριες αποκλιεστικά γυναίκες, οι οποίες απευθυνόταν σε γυναίκες κυρίως της Αθήνας και του Πειραιά.

«Η Ελληνίς δύναται να αναλάβη τον της αναπτύξεως της αγώνα μόνη, μη προσδοκούσα εν τω σταδίω τούτω το παράπαν την συνδρομή του ανδρός διότι ούτος αδιαφορεί και εν τω εγωισμώ του εν μόνο βλέπει, εν επιθυμεί και θέλει, την δουλικήν της γυναικός υποταγήν εις τα νεύματά του», γράφει ήδη από το πρώτο φύλλο της ριζοσπαστικής εφημερίδας της. Το πρώτο αυτό φύλλο κυκλοφόρησε σε 3.000 αντίτυπα, που έγιναν άμεσα ανάρπαστα, και ανατυπώθηκε σε 7.000 ακόμα που πουλήθηκαν την ίδια μέρα, σε μια Αθήνα μάλιστα με πληθυσμό 65.000 κατοίκων από τους οποίους πολλοί ήταν αναλφάβητοι.

Η εξορία στην Ύδρα και οι διεθνείς διεκδικήσεις για το γυναικείο κίνημα

Η εφημερίδα αυτή συνέχισε να εκδίδεται για  30 σχεδόν χρόνια μέχρι το 1918 όταν η Καλλιρρόη εξορίστηκε στην Ύδρα για τα πολιτικά της φρονήματα. Στόχος της εφημερίδας ήταν να εισαγάγει και στην Ελλάδα τους φεμινιστικούς προβληματισμούς που ήδη απασχολούσαν τις γυναίκες των δυτικοευρωπαϊκών κρατών και να αφυπνίσει τις συνειδήσεις των γυναικών της τότε εποχής.

Η πολύ δυναμική δημοσιογράφος και λόγια αντιπροσώπευσε την Ελλάδα σε διάφορα διεθνή τότε συνέδρια στο Παρίσι (1889, 1891 και 1896) στο πρώτο των οποίων είχε προεδρεύσει ο φιλόσοφος Ζυλ Σιμόν.

Το 1893 αντιπροσώπευσε τις Ελληνίδες στο Διεθνές Συνέδριο του Σικάγου και το ίδιο έτος μετά την επιστροφή της ίδρυσε την «Ένωση υπέρ της Χειραφετήσεως των Γυναικών» προς βοήθεια περισσότερο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης των απόρων γυναικών.

Ίδρυσε επίσης πολλά κοινωφελή ιδρύματα και οργανώσεις όπως τη «Σχολή της Κυριακής, απόρων γυναικών και κορασίδων» (1890), την οποία και έθεσε υπό την προστασία (αιγίδα) και προεδρεία της Βασίλισσας Όλγας, το «Άσυλο Ανιάτων Γυναικών»  μαζί με τη Ναταλία Σούτσου το (1896), το «Άσυλο της Αγίας Αικατερίνης» και την «Ένωση των Ελληνίδων» υπό τη διεύθυνση της Αικατερίνης Λασκαρίδου, και δύο χρόνια μετά τον «Πατριωτικό Σύνδεσμο» (1898).

Παράλληλα, δεν έπαψε και τις κινήσεις υπέρ της παροχής ίσων ευκαιριών συμμετοχής στην εκπαίδευση και την πολιτική ζωή της χώρας, στις γυναίκες, που όλες δυστυχώς από τις κρατούσες τότε κυβερνήσεις ατύχησαν.

Το Λύκειο των Ελληνίδων και η διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς μας

Επίσης, το πάθος της για την αναγέννηση και διατήρηση των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων, την οδήγησε το 1911 να δημιουργήσει το Λύκειο των Ελληνίδων, το οποίο ξεκίνησε κατά την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, την καταγραφή, διδασκαλία και παρουσίαση παραδοσιακών χορών, ενώ η δράση του είναι γνωστή μέχρι και σήμερα, αριθμώντας σε Ελλάδα και εξωτερικό πολλά μέλη. Κατά την Ιωάννα Παπαντωνίου, η Καλλιρρόη Παρρέν συγκαταλέγεται μαζί με τη Μ. Ζάχου, την Αγγελική Χατζημιχάλη και άλλες γυναικείες μορφές της εποχής της στις εμπνευσμένες Ελληνίδες που αγωνίστηκαν για τη διατήρηση της ελληνικής λαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και για τη σύνδεση της αρχαίας Ελλάδας με τη νεότερη.

Ο αγώνας της για τη φοίτηση των γυναικών στην Ανώτατη Εκπαίδευση

Μετά από δικά της διαβήματα, η κυβέρνηση Θεόδωρου Δηλιγιάννη επέτρεψε τη φοίτηση των γυναικών στο Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο, όταν πλέον αυτό είχε γενικευθεί στην Ευρώπη. Επίσης, η Παρρέν ήταν η πρώτη που κίνησε το θέμα της παραχώρησης δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, ήδη από τη δεκαετία του 1890, που όμως καμία κυβέρνηση δεν αποδέχτηκε, ούτε του Βενιζέλου, ούτε του Παπαναστασίου, μέχρι που κατέληξε να γίνει πραγματικότητα μετά από 70 χρόνια.

Η Καλλιρρόη Παρρέν έγραψε επίσης πολλά άρθρα, δοκίμια, μυθιστορήματα και θεατρικά έργα με βασικό θέμα πάντα τη θέση της γυναίκας στα τότε κοινωνικά προβλήματα, όπως: «Ιστορία της γυναικός» (1889), «Η μάγισσα» (1901), «Το νέον συμβόλαιον» (1901), «Η νέα γυναίκα», «Η χειραφετημένη» (1915) και «Επιστολές Αθηναίας προς Παρισινή».

Το τέλος και οι τιμητικές διακρίσεις

Πέθανε στην Αθήνα, στις 16 Ιανουαρίου του 1940, σε ηλικία 79 χρόνων, ενώ στις 6 Ιουνίου 1992, πάνω από πενήντα χρόνια μετά το θάνατό της, τιμήθηκε από την Ελληνική Δημοκρατία με τα αποκαλυπτήρια της προτομής της στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, αριστερά της εισόδου προ των μεγάλων μαυσωλείων. Προηγουμένως, στις 4 Νοεμβρίου του 1945, μία προτομή της αποκαλύφθηκε στον περίβολο χώρο του Λυκείου Ελληνίδων, προκειμένου να τιμηθεί η προσφορά της.

Η Παρρέν ήταν η πρώτη Ελληνίδα που κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη, ως αναγνώριση της προσφοράς της στο έθνος.