Σήμα κινδύνου για την μικροβιακή αντοχή στη χώρα μας, στέλνει το ΑΧΕΠΑ με πρόσφατη μελέτη των λοιμωξιολόγων και μικροβιολόγων του, που διερεύνησε τις νοσοκομειακές λοιμώξεις του προηγούμενου έτους σε μία μόνο παθολογική κλινική.

Από τη μελέτη διαπιστώθηκε ότι το 8% των ασθενών που νοσηλεύθηκαν στην κλινική αυτή, «κόλλησε» ενδονοσοκομειακή λοίμωξη και από αυτούς που προσβλήθηκαν, τελικά, το 43,5% έχασε τη ζωή του εξαιτίας της λοίμωξης αυτής.

Μπορεί ο κίνδυνος από την προσβολή από ένα τέτοιο ανθεκτικό μικρόβιο να μεγαλώνει με την ηλικία, ιδίως αν πρόκειται για άτομα 75 ετών και πάνω, όμως πάνω από το 20% των ασθενών είχε προσβληθεί από περισσότερα από ένα ανθεκτικά μικρόβια. Την ίδια στιγμή τρία από τα πιο συχνά από αυτά τα μικρόβια που ζουν στα νοσοκομεία, σε κάποιες περιπτώσεις (σε τουλάχιστον 15 περιστατικά) βρέθηκαν να μην επηρεάζονται καθόλου, από κανένα αντιβιοτικό που χορηγήθηκε στους ασθενείς.

Πρώτη συγγραφέας της μελέτης ήταν η Μαρία Κυζίρογλου από την Α’ Προπαιδευτική Παθολογική κλινική του ΑΧΕΠΑ, και εποπτεύοντες η καθηγήτρια βιοπαθολογίας – μικροβιολογίας της Ιατρικής του ΑΠΘ και διευθύντρια του εργαστηρίου μικροβιολογίας του ΑΧΕΠΑ Λεμονιά Σκούρα και ο καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ και διευθυντής της Α’ Προπαιδευτικής Παθολογικής κλινικής του ΑΧΕΠΑ.

Όπως σημειώνεται στη σχετική μελέτη, οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις σχετίζονται με υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας σε νοσηλευόμενους ασθενείς. Τα πολυανθεκτικά μικρόβια και τα μικρόβια που είναι εκτενώς ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, αποτελούν σοβαρό κίνδυνο κατά τη διάρκεια της νοσηλείας.

6 νοσοκομειακά μικρόβια – ESCAPE

Οι παθολόγοι και μικροβιολόγοι του ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη, εξέτασαν μια ομάδα ανθεκτικών μικροβίων την οποία ονόμασαν ESCAPE και η οποία αποτελείται από εντερόκοκκο ανθεκτικό στη βανκομυκίνη, σταφυλόκοκκο ανθεκτικό στη μεθικιλλίνη, κλωστηρίδιο το δύσκολο, καθώς και  ακινετοβακτήριο, ψευδομονάδα και εντεροβακτηριοειδή, όλα τους ανθεκτικά στην καρβαπανέμη.

Σε αναδρομική μελέτη σε 2.900 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε παθολογική κλινική τριτοβάθμιου νοσοκομείου από τον Οκτώβριο του 2021 – Σεπτέμβριο 2022, αναλύθηκε η συχνότητα και η κατανομή των λοιμώξεων, η επιδημιολογία και το αντιμικροβιακό προφίλ των παθογόνων μικροβίων της ομάδας ESCAPE.

Από το σύνολο των 2. 900 ασθενών, οι 226 ανέπτυξαν ενδονοσοκομειακή λοίμωξη με επιπολασμό 8% και συνολική θνησιμότητα σχετιζόμενη με λοίμωξη σε ποσοστό 43,5%.

Ταυτόχρονη λοίμωξη με περισσότερο από ένα από τα προαναφερόμενα παθογόνα μικρόβια διαπιστώθηκε σε 47 από τους 226 ασθενείς (ποσοστό 20,8%), ενώ συνολικά απομονώθηκαν 294 παθογόνοι μικροοργανισμοί.

Κυρίαρχα μεταξύ των λοιμώξεων ήταν τα εντεροβακτηριοειδή ανθεκτικά στην καρβαπανέμη, που έφτασαν το 3% των συνολικών νοσοκομειακών λοιμώξεων καθώς προσέβαλαν τους 93 από 2.900 ασθενείς.

Το συχνότερο είδος ήταν η ανθεκτική κλεμπσιέλλα σε ποσοστό 67,7%, η οποία προσέβαλε του 63 από τους 93 προαναφερθέντες ασθενείς.

Δεύτερο είδος σε συχνότητα, ήταν το κλωστηρίδιο το δύσκολο που προσέβαλε τους 71 από τους 2.900 ασθενείς (2,4%).

Ακολούθησαν:

  • το ακινετοβακτήριο που προσέβαλε 65 από τους 2.900 (2,2%),
  • ο εντερόκοκκος τους 29 από τους 2.900 ασθενείς (συχνότητα 1%),
  • η ψευδομονάδα προσέβαλε τους 22 από τους 2.900 ασθενείς (ποσοστό 0,7%) και
  • ο σταφυλόκοκκος ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη προσέβαλε τους 14 από τους 2.900 ασθενείς (ποσοστό 0,4%).

Ειδικά για το κλωστηρίδιο το δύσκολο το 86% των περιστατικών (61 από τα 71 περιστατικά), η λοίμωξη συνέβη κατά τη διάρκεια παραμονής του ασθενή εντός του συστήματος υγείας, ενώ το υπόλοιπο προήλθε από την κοινότητα.

Η πολλαπλή αντοχή για όλα τα gram αρνητικά βακτήρια και η εκτενής αντίσταση έφτασε το 73% και 38% αντίστοιχα, ενώ πανανθεκτικά ήταν το ακινετοβακτήριο σε ποσοστό 17%, η ψευδομονάδα 4% και τα εντεροβακτηριοειδή στο 5% των λοιμώξεων που προκάλεσαν.

Οι λοιμωξιολόγοι επεσήμαναν ότι η ηλικία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για λοιμώξεις από τα μικρόβια αυτά, ιδιαίτερα σε ασθενείς 75 ετών και πάνω.