«Αλέξανδρος Ζ»: Εκατό χρόνια μετά το τραγικό ναυάγιο

Το «Ἀλέξανδρος Ζ» ήταν επίτακτο ναυαγοσωστικό της εταιρείας Ζαλοκώστα, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά προσωπικού μεταξύ Πειραιά-Ναυστάθμου. Στις 10 Μαρτίου 1923, λόγω αιφνίδιας κακοκαιρίας και ισχυρών νοτίων ανέμων ανατράπηκε έξω από το λιμάνι του Πειραιά με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο 262 άτομα. Ήταν από τα τραγικότερα δυστυχήματα του Πολεμικού Ναυτικού.

Σε αυτό το δυστύχημα ξεκληρίστηκε η Μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού, καθώς ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και 21 μουσικοί, η οποία όμως ουσιαστικά επανιδρύθηκε έναν μήνα μετά με το Ν.Δ. της 21ης Απριλίου 1923 «Περὶ βαθμολογίας καῖ προσόντων προαγωγής τῶν μουσικῶν τοῦ Β. Ναυτικοῦ».

Το Αλέξανδρος Ζ, ήταν ένα μικρό ρυμουλκό που ναυπηγήθηκε το 1920 στην Ολλανδία, από την εταιρεία NV Baanhoek. Είχε μήκος 28 μέτρων και πλάτος 20.6 μ. Το Ζ στο όνομα του είναι από την εταιρεία Ζαλοκώστα, στην οποία ανήκε.

Η μεγαλύτερη ναυτική τραγωδία του ΠΝ

Στις 11 Μαρτίου 1923, και κατά το ταξίδι από το Κερατσίνι προς τον Πειραιά, μεταφέροντας αδειούχους, ανατράπηκε και βυθίσθηκε έξω από την Ψυττάλεια, εξαιτίας των ισχυρών Νοτίων ανέμων και του υψηλού κυματισμού.  Ο απολογισμός αυτός ήταν αρκετός ώστε το ναυάγιο αυτό να θεωρείται ως η μεγαλύτερη ναυτική τραγωδία που έπληξε ποτέ το Πολεμικό Ναυτικό.

Μεταξύ των θυμάτων ήταν και 30 Ποριώτες, που υπηρετούσαν στο Πολεμικό Ναυτικό.

Ο τότε Αξ/κός του ΠΝ, Θεολόγος Ι. Θεολογίδης, ο οποίος τότε υπηρετούσε στο ΛΗΜΝΟΣ, υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της πάλης του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ζ με τα κύματα και της βύθισής του.

Η τραγική αφήγηση

«…Μόλις απομακρύνθηκε λίγο από το Κερατσίνι το «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ζ», η θάλασσα άρχισε να αγριεύει και πάλι. Ένα μπουρίνι, που το συνόδευε χοντρό χαλάζι, έκανε αγριότερη τη μανιασμένη θάλασσα. Από το «ΛΗΜΝΟΣ» που υπηρετούσαμε τότε, βλέπαμε τον άγριο κλυδωνισμό του σκάφους, την πάλη του πλοίου με τα κύματα κι έσφιγγε η καρδιά μας… Το ταξίδι από το Κερατσίνι ως τον Πειραιά, αν και πολύ μικρό, μόλις μισή ώρα, εν τούτοις δεν είναι από τα ευκολότερα.

Πολλές φορές η φουρτούνα μεταξύ Λειψοκουτάλας και του προλιμένα, έκανε να κινδυνεύσουν και μεγάλα καράβια. Βάρκες δε, πάρα πολλές έχουν χαθεί στο στενό αυτό. Κατά τις 14.00′, η τρικυμία έφτασε στη μεγαλύτερη της ένταση. Πελώρια κύματα που διαδέχονταν το ένα το άλλο, εξορμούσαν πάνω στο μικρό σκάφος και ζητούσαν να το καταπιούν.

Αφρισμένα και μανιασμένα, έσπαγαν στα πλευρά του μικρού καραβιού και τα νερά έμπαιναν απ’ τη μια ως την άλλη άκρη του καταστρώματος και βρίσκονταν πια σε άμεσο κίνδυνο. Ξαφνικά, ένα τεράστιο κύμα, κατόπιν δεύτερο και τρίτο πλήττουν το σκάφος, που αρχίζει να γέρνει από τη μια πλευρά. Οι συσσωρευμένοι στο κατάστρωμα ναύτες που με βία συγκρατούνταν όρθιοι, μετακινούνται προς την αντίθετη πλευρά. Τότε πια το καράβι γέρνει πολύ κι ένα τεράστιο κύμα πλημμυρίζει το μηχανοστάσιο. Η κλίση του πλοίου αυξάνεται και στον πρώτο ισχυρό κλυδωνισμό, όλοι οι ναύτες που ήταν στο κατάστρωμα, σαν συμπαγής μάζα, εκύλισαν στη θάλασσα.

Η ορμητικότητα των «κυλιόμενων» στη θάλασσα ναυτών επέκτεινε την κλίση, το σκάφος έχασε την ισορροπία του, ανετράπη και γερμένο όπως ήταν, το κατάπιε ακαριαία ένα τεράστιο κύμα! Βουλιάζοντας το καράβι, συμπαρέσυρε όλους τους ευρισκόμενους στο υπόφραγμα αξιωματικούς και ναύτες λόγω της σχηματισθείσης δίνης».