Εκλογές με σασπένς και χωρίς προβλέψεις στην Τουρκία

Είκοσι χρόνια στην πρώτη γραμμή της εξουσίας στην Τουρκία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει κόψει και ράψει τη χώρα στα δικά του μέτρα.

Ο σεισμός όμως της 6ης Φεβρουαρίου την «ψαλίδισε» κυριολεκτικά, αφού άφησε πίσω του πάνω από 45.000 νεκρούς και τουλάχιστον 1.5 εκατομμύρια αστέγους.

Πάνω στα συντρίμμια του, και με το θρήνο και την οργή ακόμη έντονα στον αγριεμένο ψυχισμό των Τούρκων πολιτών, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου επιχειρεί αυτό που δεν κατάφερε 13 χρόνια τώρα, να βγει μπροστά και να αναζωογονήσει την Τουρκική δημοκρατία.

Δεν είναι μάχη γιγάντων

Οι εκλογές της 14ης Μαΐου, που θα γίνουν τελικά κανονικά, λες και αυτή η εθνική τραγωδία δεν συνέβη ποτέ ή γιατί όπως είπε ο πρόεδρος της γειτονικής χώρας «δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο», δεν είναι μια μάχη γιγάντων, ούτε η σύγκρουση ενός Δαβίδ με έναν Γολιάθ.

Είναι μια μονομαχία ανάμεσα σε δύο πολιτικούς με διαφορετικό ταπεραμέντο και παράλληλη πορεία, ο ένας από το δρόμο της νίκης και ο άλλος από τα εμπόδια της ήττας, που θα κριθεί -οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν- από τον σεισμό και κάποιοι από την οικονομία.

Το εθνικιστικό χαρτί, τόσο αποτελεσματικό σε ψήφους στο παρελθόν, μπορεί να μην είναι αυτή τη φορά το λάβαρο του αγώνα τους, το δίχως άλλο όμως θα παίξει το ρόλο του με το προσδοκώμενο και για τους δύο αποτέλεσμα.

Όσον αφορά δε την Ελλάδα, μπορεί η περιβόητη «διπλωματία των σεισμών» να έχει ρίξει εντελώς τους τόνους, αλλά καθοδόν προς την κάλπη τίποτα δεν αποκλείει αμφότεροι να θυμηθούν ότι στο συγκεκριμένο ζήτημα ατυχώς ταυτίζονται.

Δημοσκόπηση αλλαγής;

Η πρώτη δημοσκόπηση πάντως μετά την ανακοίνωση ότι υποψήφιος της αντιπολίτευσης θα είναι ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) ευνοεί την αλλαγή σελίδας στην Τουρκία, αφού φέρει τον Κιλιτσντάρογλου να προηγείται του Ερντογάν στην πρόθεση ψήφου με 56.8% έναντι 43.2% αντίστοιχα.

Η διαφορά των 13 μονάδων μπορεί να αυξηθεί, αν στο πλευρό του Τούρκου Γκάντι, όπως αποκαλείται λόγω του ήπιου ταπεραμέντου του, βρεθεί τελικά το αριστερό και φιλοδοκουρδικό HDP που διατηρεί σταθερά ποσοστό άνω του 10%, εκτός αν τη μαγιά χαλάσουν τα εθνικιστικά στοιχεία μέσα στην αντιπολίτευση των 6.

Τίποτα φυσικά δεν αποκλείει την απόφαση και γι’ αυτό να «λάβει» ο αντίπαλος Ερντογάν, που εκτιμάται ότι παρά τις παραινέσεις του για μια χαμηλότονη προεκλογική εκστρατεία θα ανεβάσει σταδιακά τόνους για να δείξει ποιος ξέρει να διαφεντεύει καλύτερα τη χώρα, στηλιτεύοντας μεταξύ άλλων τις σχέσεις του HDP με το παράνομο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, που ο ίδιος φρόντισε να του προσδώσει και τον χαρακτηρισμό τρομοκρατικό.

Είναι το ίδιο τέχνασμα που είχε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν με τη μαντίλα, όταν κάλεσε σε δημοψήφισμα, για να φέρει σε δύσκολη θέση τον Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος υποχρεώθηκε τότε να δεσμευτεί για νομικά μέτρα κατοχύρωσης του δικαιώματος των γυναικών να φορούν μαντίλες, ένα θέμα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο μεταξύ των ψηφοφόρων του κόμματος του.

Πολιτικός χαμαιλέων

Τι άλλο μπορεί να κάνει σήμερα ο Ερντογάν για να εξασφαλίσει πάλι έστω και την τελευταία στιγμή μια νίκη;

Ουδείς γνωρίζει, αλλά οι περισσότεροι φαντάζονται πολλά, υπενθυμίζοντας ότι πρόκειται για ένα πολιτικό χαμαιλέοντα που αλλάζει όταν βρίσκεται στη… σκηνή.

Οι περισσότεροι αναλυτές επιμένουν ότι θα δυσκολευτεί πολύ να βρει τον δρόμο του προς τα εκεί που προσβλέπει, αφού ακόμα και οι πιο στενοί συνεργάτες του επέμεναν να αναβάλει τις εκλογές για έναν τουλάχιστον χρόνο λόγω του σεισμού.

Εκείνος όμως αποφάσισε να τα παίξει όλα για όλα, ποντάροντας ίσως στις ψήφους που θα του φέρει η νέα συνεργασία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), εκτός από το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (ΜΗΡ) του ηγέτη των Γκρίζων Λύκων Ντεβλέτ Μπαχτσελί με το εθνικιστικό, νεοφιλελεύθερο Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας (ΑΝΑΡ) του Τουργκούτ Οζάλ και το το εθνικιστικό, κεντροαριστερό, μη μαρξιστικό Δημοκρατικό Αριστερό Κόμμα (DSP) που ίδρυσε ο Μπουλέντ Ετζεβίτ.

Ανοιχτά… ενδεχόμενα

Αυτοί που ξέρουν καλά, εκτιμούν ότι ο Τούρκος πρόεδρος βασίζεται περισσότερο στο γεγονός ότι οι άλλες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι δεν έχει χάσει την εκλογική του βάση.

Το δίχως άλλο αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι περιοχές που επλήγησαν από το σεισμό, οι υποβαθμισμένες πόλεις δηλαδή της νότιας Τουρκίας, δεν κατοικούνταν από ψηφοφόρους του αλλά στην πλειοψηφία τους από ξένους, Αρμένιους, Αλαουίτες, Άραβες και Χριστιανούς.

Όσον αφορά όμως την οικονομία ως παράγοντα αυτής της αναμέτρησης, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, γιατί μιλάμε για μια χώρα με ζημία αυτή τη στιγμή ύψους 100δισ. δολαρίων, τα 5δισ. που εξασφάλισε ο Ερντογάν από τη Σαουδική Αραβία και κατατέθηκαν αυτή την εβδομάδα στην τουρκική κεντρική τράπεζα, αλλά και η ανάπτυξη της κατά 5.6% μέσα στο 2022 τον κρατούν στο χείλος του… πολιτικού γκρεμού.