Νίνα Γκρέγκορι: «Ουσιαστικά βήματα για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών»

Σταδιακή επιχειρησιακή κατάργηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου από την Ελλάδα «βλέπει» η εκτελεστική διευθύντρια του Οργανισμού Νίνα Γκρέγκορι, η οποία διαπιστώνει πλέον ένα καλύτερα οργανωμένο σύστημα ασύλου και υποδοχής στην Ελλάδα.

«Οι 29 χώρες της ΕΕ κατέγραψαν σχεδόν ένα εκατομμύριο αιτήσεις ασύλου το 2022» σημειώνει η Γκρέγκορι, η οποία συμμετείχε στη 2η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη για τη Διαχείριση των Συνόρων που πραγματοποιήθηκε προ ημερών στην Αθήνα.

Ποιους στόχους θα πρέπει να βάλει η Ευρώπη για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το Μεταναστευτικό;

Είναι σαφές ότι η εύρυθμη λειτουργία της ασφάλειας των συνόρων θα πρέπει να διασφαλίζει ότι σε όσους επιθυμούν να αναζητήσουν διεθνή προστασία έχουν εγγυημένη τη δυνατότητα να το πράξουν. Αυτό που θα πρόσθετα, και μάλιστα θα τονίσω, είναι ότι ο ισχυρός έλεγχος των συνόρων και ένα αποτελεσματικό σύστημα ασύλου είναι συμπληρωματικοί στόχοι που αλληλοενισχύονται. Οταν και τα δύο λειτουργούν καλά, διασφαλίζουμε ότι οι γνήσιοι αιτούντες άσυλο θα λάβουν την προστασία που δικαιούνται, ενώ ταυτοποιούμε όσους επιχειρούν να κάνουν κατάχρηση του συστήματος και να εισέλθουν παράνομα στην ΕΕ.

Άσυλο και υποδοχή στην Ελλάδα: Εχουμε πραγματική πρόοδο;

Ναι, χωρίς αμφιβολία. Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μερικούς αριθμούς: Η συσσώρευση αιτήσεων διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα βρίσκεται σε συνεχή πτωτική τάση από τον Φεβρουάριο του 2020, όταν ήταν περίπου 112.000, έως τον Νοέμβριο του 2022, όταν ήταν λίγο κάτω από τις 21.000. Το πιο σημαντικό, αυτή η πρόοδος γίνεται ενώ οι ελληνικές Αρχές κατέγραψαν επίσης – κατά μέσο όρο – 2.700 νέες αιτήσεις κάθε μήνα (κατά την ίδια περίοδο αναφοράς).

Μιλάμε, λοιπόν, για ένα καλύτερα οργανωμένο σύστημα ασύλου και υποδοχής στην Ελλάδα και είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι ο Οργανισμός της ΕΕ για το Ασυλο (EUAA) έχει επενδύσει πολλά σε αυτή την ανάπτυξη ικανοτήτων. Ως αποτέλεσμα, είμαι επίσης βέβαιη ότι βρισκόμαστε τώρα σε μια θέση όπου είναι δυνατή και δικαιολογημένη μια σταδιακή επιχειρησιακή κατάργηση της EUAA από την Ελλάδα.

Επιτρέψτε μου να αναφερθώ και στην κατάσταση των παιδιών. Εχουμε αναπτύξει μια πολύ αποτελεσματική συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία για την Προστασία των Ασυνόδευτων Ανηλίκων. Μας έδωσε τη δυνατότητα να υποστηρίξουμε τις ελληνικές Αρχές στη χάραξη εθνικών στρατηγικών για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου συστήματος κηδεμονίας και ομότιμων δικτύων, όλα υπό την ηγεσία του ειδικού γραμματέα Ηρακλή Μοσκώφ. Επιπλέον, αυτή η στενή συνεργασία – επίσης με την υποστήριξη άλλων διεθνών οργανισμών όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ΔΟΜ και η Υπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες – επέτρεψε επίσης στην EUAA να διευκολύνει τη μετεγκατάσταση περισσότερων από 1.200 ασυνόδευτων παιδιών σε άλλα κράτη-μέλη. Μάλιστα, μόλις τον περασμένο Οκτώβριο η EUAA διευκόλυνε την 5.000ή μετεγκατάσταση από την Ελλάδα στο πλαίσιο των διαφόρων μηχανισμών αλληλεγγύης από τα κράτη-μέλη της ΕΕ από το 2020.

Είναι καλύτερα προετοιμασμένα τα κράτη-μέλη σε μια ενδεχόμενη νέα μεταναστευτική κρίση;

Σύμφωνα με τις τάσεις ασύλου που μόλις δημοσιεύσαμε για το 2022, οι 29 χώρες της ΕΕ κατέγραψαν σχεδόν 1 εκατομμύριο αιτήσεις ασύλου το 2022. Αυτό προστίθεται στα περίπου 4 εκατομμύρια άτομα από την Ουκρανία, τα οποία επωφελούνται από προσωρινή προστασία στην ΕΕ. Ενώ η ενεργοποίηση της Οδηγίας Προσωρινής Προστασίας εξασφάλισε ότι τα εθνικά συστήματα ασύλου δεν κατέρρευσαν επειδή η οδηγία δεν απαιτεί ατομική εξέταση των αναγκών προστασίας των καταχωριζόντων, τα εθνικά συστήματα υποδοχής δέχθηκαν σημαντική πίεση λόγω των μεικτών ροών.

Αυτά τα δεδομένα δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι υπάρχει ή θα υπάρξει κρίση. Πράγματι, η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της είναι πολύ καλύτερα προετοιμασμένα από ό,τι πριν από 8 χρόνια. Ολοι οι βασικοί οργανισμοί της ΕΕ έχουν ενισχυθεί από το 2016, και όσον αφορά μόνο την EUAA, το επιχειρησιακό μας αποτύπωμα έχει τετραπλασιαστεί σε 13 κράτη-μέλη της ΕΕ – το ήμισυ της Ευρωπαϊκής Ενωσης – μόλις από το 2019.

Ταυτόχρονα, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η επιχειρησιακή υποστήριξη μπορεί να φτάσει μέχρι εκεί. Χαιρετίζουμε τη σημαντική πρόοδο που σημειώνεται στις Βρυξέλλες σχετικά με το προτεινόμενο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο και ζητούμε την έγκρισή του από τους συν-νομοθέτες το συντομότερο δυνατό. Παρέχει τις διαρθρωτικές λύσεις που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των προκλήσεων ασύλου και υποδοχής της Ευρώπης.

Εχουν γίνει ουσιαστικά βήματα για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών στην Ελλάδα;

Οπως αναφέρθηκε παραπάνω, η EUAA συνεργάζεται στενά με την Ειδική Γραμματεία για την Προστασία των Ασυνόδευτων Ανηλίκων.

Θέλω να ξεκινήσω επισημαίνοντας το εμβληματικό έργο Mentorship που τέθηκε σε εφαρμογή από τις ελληνικές Αρχές, με την υποστήριξη της EUAA. Το έργο δίνει τη δυνατότητα στα πρώην ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα, που προσλήφθηκαν από την EUAA, να παρέχουν υποστήριξη σε ασυνόδευτους ανηλίκους.

Από άποψη πολιτικής, βοηθήσαμε στην ανάπτυξη και στη θέσπιση ενός νομικού και λειτουργικού πλαισίου για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών, συμπεριλαμβανομένης της Εθνικής Στρατηγικής για την Προστασία των Ασυνόδευτων Παιδιών και ενός σχετικού εθνικού συστήματος κηδεμονίας.

Τέλος, μαζί με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον ΔΟΜ και την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, διευκολύναμε τη μετεγκατάσταση περισσότερων από 1.300 παιδιών από την Ελλάδα σε άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ στο πλαίσιο του Εθελοντικού Μηχανισμού Αλληλεγγύης της ΕΕ. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών και είμαστε ευγνώμονες στις ελληνικές Αρχές για το συνεκτικό και συντονισμένο έργο που πραγματοποιεί αναφορικά με την προστασία μιας από τις πιο ευάλωτες ομάδες.

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»