Τέμπη: Η απειρία του 59χρονου και τα κρίσιμα 5 λεπτά – Η αποκαλυπτική κατάθεση του σταθμάρχη Παλαιοφαρσάλων

Αποκαλύψεις βλέπουν συνεχώς το φως της δημοσιότητας για τη μοιραία νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου όταν και συγκρούστηκαν οι δύο αμαξοστοιχίες στα Τέμπη. Προφυλακισμένος αντιμετωπίζοντας βαρύτατες κατηγορίες είναι ο σταθμάρχης Λάρισας που έχει επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος της ευθύνης για τη φονική σύγκρουση των τρένων.

Αδιαμφισβήτητα μία από τις σημαντικότερες καταθέσεις που εμπεριέχονται στον φάκελο της υπόθεσης είναι και η κατάθεση του σταθμάρχη Παλαιοφαρσάλων, καθώς είναι ο πρώτος άνθρωπος που έσπευσε στο σταθμαρχείο της Λάρισας αμέσως μετά το τραγικό δυστύχημα.

Σύμφωνα με όσα αποκαλύπτει, ο έμπειρος σταθμάρχης Γιώργος Ζήνδρος το μοιραίο βράδυ μόλις έφτασε στο σταθμό της Λάρισας κατάλαβε αμέσως πως ο 59χρονος συνάδελφός του είχε γυρισμένο το κλειδί στη σωστή θέση, μετά το δυστύχημα.

«Για να το δω εγώ. Αυτός νόμιζε ότι δεν καταγραφόταν. Εγώ το είδα στην ευθεία κατευθείαν. Αλλά του είπα: «Εμένα κοροϊδεύεις;» του λέω. Νόμιζε ότι «πήδηξε» το τρένο απέναντι! Από ευθεία δεν «πηδάει» το τρένο απέναντι. Ήταν διαγώνιο από τον προαστιακό ξεχασμένο, από πριν που έλεγε: «Κάνε λίγο πίσω…» αυτές τις συνομιλίες που ακούγονται. Από κει ήταν γυρισμένο διαγώνιο για τον προαστιακό. Ξέχασε αυτή την τελευταία διαγώνιο να την επαναφέρει στην ευθεία, την επανέφερε μετά ότι ξέρεις «εγώ τα είχα ευθεία και έφυγε το τρένο κανονικά»» αποκαλύπτει ο σταθμάρχης Παλαιοφάρσαλου, Γιώργος Ζήνδρος.

«Πόσο να καθίσω; Αυτόν θα φυλάω;»

Ο σταθμάρχης Παλαιοφαρσάλων έδωσε κατάθεση στις 6 Μαρτίου 2023, οπού και παρουσίασε την εικόνα των πραγμάτων. «Όταν αναχώρησε το τρένο από το Παλαιοφάρσαλο, μίλησα με το σταθμάρχη Λάρισας Βασίλειο Σαμαρά. Ο Βασίλης Σαμαράς είναι άπειρος και υπάρχει μια δυσκολία στην συνεργασία όταν υπάρχουν ανωμαλίες στην κυκλοφορία. Αφού μίλησα με τον Σαμαρά μετά από λίγο κάλεσα τον Κ.Π. στο κινητό του περί ώρα 22:45 και τον ρώτησα που βρίσκεται και μου απάντησε ότι είχε φύγει. Και τον ρώτησα γιατί έφυγε και μου απάντησε «Πόσο να καθίσω; Αυτόν θα φυλάω;» κατέθεσε ο κ. Ζήνδρος.

Όλη η κατάθεση του Γιώργου Ζήνδρου έχει ως εξής:

Με την κατάθεση του, που δημοσιεύει η «Καθημερινή» ο Ζήνδρος φωτίζει νέες πτυχές του δυστυχήματος στα Τέμπη.

-Τι ιδιότητα έχετε;
Είμαι σταθμάρχης Λάρισας.

-Πόσοι σταθμάρχες υπηρετούν στην Λάρισα;
Υπηρετούν 27 σταθμάρχες, εκ των οποίων οι 13 είναι παλιοί και 14 νέοι, οι οποίοι προσελήφθησαν στον OΣΕ ως σταθμάρχες, από το καλοκαίρι του 2022. Οι σταθμάρχες εξυπηρετούμε τους σταθμούς Καλαμπάκας, Παλαιοφαρσάλων, Λάρισας, Νέων Πόρων, Λιτόχωρου, Κατερίνης και Βόλου.

– Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του σταθμάρχη;
Η ασφαλής διεκπεραίωση της κίνησης των αμαξοστοιχιών και η ασφάλεια της κυκλοφορίας.

-Όταν επίκειται η άφιξη ή η αναχώρηση μιας αμαξοστοιχίας ποια είναι τα καθήκοντά του σταθμάρχη;
Θα εξασφαλίσει την άφιξη και την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας στην σωστή τροχιά. Η αμαξοστοιχία πριν εισέλθει στο σταθμό είναι υποχρεωμένη να ελέγξει τα σήματα εισόδου. Δηλαδή τα φωτόσημα. Τα οποία αν είναι πράσινα, μπορεί να εισέλθει χωρίς ειδοποίηση. Αν είναι κόκκινα σταμάτα, ειδοποιεί τον σταθμάρχη ότι πλησιάζει και αναμένει οδηγίες. Ο σταθμάρχης οφείλει να εκδώσει τηλεγράφημα με ραδιοτηλέφωνο και η αμαξοστοιχία εισέρχεται στο σταθμό στη γραμμή που θα της υποδείξει ο σταθμάρχης. Αντιστοίχως, όταν η αμαξοστοιχία αναχωρεί από τον σταθμό εάν τα φωτόσημα είναι πράσινα θα φύγει, εφόσον ο προϊστάμενος της αμαξοστοιχίας έχει ειδοποιήσει τον σταθμάρχη, ότι έχει ολοκληρωθεί οι αποβίβαση και η επιβίβαση επιβατών και λάβει εντολή αναχώρησης από τον σταθμάρχη. Εάν το φωτόσημο είναι πράσινο αναχωρεί χωρίς υπόδειγμα 1001 τηλεγράφημα ενώ σε περίπτωση που το φωτόσημο είναι ερυθρό, πρώτου αναχωρήσει πρέπει να λάβει υπόδειγμα 1001 ή τηλεγράφημα από τον σταθμάρχη για να υπερβεί το κόκκινο φωτόσημο και να αναχωρήσει. Όταν μια αμαξοστοιχία αναχωρεί από τον σταθμό των Παλαιοφαρσάλων ή τον σταθμό των Νέων Πόρων, οι σταθμάρχες ενημερώνουν τον σταθμάρχη Λάρισας ότι η αμαξοστοιχία έχει αναχωρήσει και σε περίπτωση που η αμαξοστοιχία κινείται σε μόνη γραμμή πρέπει να το αναφέρει.

– Λαμβάνοντας ειδοποίηση ότι η αμαξοστοιχία αναχώρησε από τον προηγούμενο σταθμό, ο σταθμάρχης τι πρέπει να κάνει;
Να εξασφαλίσει την ασφαλή είσοδο της αμαξοστοιχίας εντός του σταθμού. Αυτό γίνεται, είτε σηματοτεχνικά, είτε χειροκίνητα. Το σηματοτεχνικά, σημαίνει ότι είσοδος θα γίνει με τα φωτόσημα, τα οποία ρυθμίζονται από τον ηλεκτρικό πίνακα που βρίσκεται στο γραφείο του σταθμάρχη. Χειροκίνητα σημαίνει ότι διευθετεί τις αιχμές ο κλειδούχος την θέση που θα του υποδείξει ο σταθμάρχης. Στον ηλεκτρικό πίνακα ελέγχου που βρίσκεται στο γραφείο του σταθμάρχη, αποτυπώνονται τα φωτόσημα, οι αιχμές και η αμαξοστοιχίες που βρίσκονται εντός του σταθμού. Οι λυχνίες αυτές έχου χρώματα κόκκινο, πράσινο και κίτρινο και ενεργοποιούνται με μπουτόν που βρίσκεται στον πίνακα ελέγχου. Με τα κλειδιά που βρίσκονται πάνω στον πίνακα ελέγχου, διευθετούνται οι αιχμές, είτε σε ευθεία γραμμή, είτε στην παρακαμπτήριο. Το κλειδί έχει δύο θέσεις κυρία (Κ) και (ΙΙ) παρακαμπτήριο και μία θέση (Α) αυτόματο για χάραξη δρομολογίου. Όταν το κλειδί μπει στη θέση (Α) αυτόματο χαράσσεται το δρομολόγιο και συγχρόνως υπάρχει δυνατότητα να γυρίσουν αυτόματα και οι αιχμές. Όταν το κλειδί είναι στην θέση (Κ) κυρία δηλαδή σημαίνει ότι είναι σε ευθύγραμμο κλάδο. Την στιγμή δηλαδή που κάποιος γυρίζει το κλειδί στη θέση (Κ) οι αιχμές γυρίζουν αυτόματα στην ευθεία. Όταν γυρίσουν οι αιχμές και ασφαλίσουν, η αντίστοιχη λυχνία της αιχμής στον πίνακα έχει χρώμα κίτρινο μη παλλόμενο, ενώ σε περίπτωση που δεν ασφαλίζουν το χρώμα είναι κίτρινο και αναβοσβήνει. Όταν το κλειδί είναι στην θέση (ΙΙ) σημαίνει ότι είναι σε παρακαμπτήριο και πάλι λυχνία όταν ασφαλίσει είναι σταθερή σε κίτρινο χρώμα όταν το κλειδί είναι στην θέση (Α) γίνεται και χάραξη δρομολογίου αυτόματα.

-Στις 28 Φεβρουαρίου 2023 εργαζόσασταν;
Εκτελούσα βάρδια από ώρα 14:00 έως 23:00 στο σταθμό Παλαιοφαρσάλων. Η αμαξοστοιχία 62 ήρθε στον σταθμό με λίγη καθυστέρηση, επιβίβασε και αποβίβασε επιβάτες και ανέμενε την αμαξοστοιχία 63, η οποία έκανε δρομολόγιο Θεσσαλονίκη – Αθήνα. Η μία αμαξοστοιχία ανέμενε την άλλη για να γίνει αλλαγή του προσωπικού έλξης – μηχανοδηγοί. Η αμαξοστοιχία 62 αναχώρησε από μόνη γραμμή καθόδου μέχρι την είσοδο της Λάρισας, διότι στην άνοδο είχε κοπεί γραμμή το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Όταν η αμαξοστοιχία 62 αναχώρησε από τον σταθμό Παλαιοφαρσάλων περίπου στις 10:40 ενημέρωσα τον σταθμάρχη Λάρισας Βασίλειο Σαμαρά, μέσω σταθερού τηλεφώνου και τηλεγραφήματος ότι η αμαξοστοιχία αναχώρησε αντίθετα, με προορισμό τον σταθμό της Λάρισας. Η αμαξοστοιχία κινήθηκε σε μόνη γραμμή καθόδου μέχρι την είσοδο της Λάρισας και με διευθέτηση σε παρακαμπτήριο από τον κλειδούχο στο κλειδί 101, εισήλθε κανονικά στην γραμμή ανόδου την δεύτερη (2). Με βάση το πρόγραμμα ωρών εργασίας, η τελευταία ώρα κάθε βάρδιας συμπίπτει με την πρώτη ώρα της επόμενης και συνεπώς τις ώρες 14:00 έως 15:00, 22:00 έως 23:00 και 06:00 έως 07:00, στον σταθμό της Λάρισας πρέπει να βρίσκονται τουλάχιστον δύο σταθμάρχες. Όπως προκύπτει από το πρόγραμμα της υπηρεσίας, στον σταθμό της Λάρισας, στις 28 Φεβρουαρίου 2023 από ώρα 14:00 έως 23:00 υπηρετούσε μετά από αλλαγή στην βάρδια, ο Κ.Π. ως αρχαιότερος και ο Π.Χ. ως εφεδρικός. Ο τελευταίος έχει βάρδια 14:00 έως 22:00 γιατί εργάζεται με παροχή υπηρεσιών – μπλοκάκι. Ο Κ.Π. είναι έμπειρος σταθμάρχης, ενώ ο Π.Χ. έγινε σταθμάρχης πρόσφατα. Ο Βασίλης Σαμαράς υπηρετούσε μόνος του από 22:00 έως 07:00 νυχτερινή βάρδια.

Στην βραδινή βάρδια στον σταθμό της Λάρισας υπηρετεί ένας ή δύο σταθμάρχες;
Παλαιότερα εργάζονταν από δύο σταθμάρχες σε κάθε βάρδια, ενώ τα τελευταία χρόνια υπήρχε ένας σε κάθε βάρδια, διότι δεν υπήρχε προσωπικό. Μετά την πρόσληψη των νέων συναδέλφων και την πιστοποίηση τους περί τα τέλη Γενάρη εργάζονται δύο σταθμάρχες στην πρωινή και στην απογευματινή βάρδια και ένας στην νυχτερινή. Το πρόγραμμα των υπηρεσιών το βγάζει ο προϊστάμενος ο Δ.Ν.

– Επικοινωνήσατε τηλεφωνικά εκείνο το βράδυ με τον Κ.Π.;
Όταν αναχώρησε το τρένο από το Παλαιοφάρσαλο, μίλησα με το σταθμάρχη Λάρισας Βασίλειο Σαμαρά. Ο Βασίλης Σαμαράς είναι άπειρος και υπάρχει μια δυσκολία στην συνεργασία όταν υπάρχουν ανωμαλίες στην κυκλοφορία. Αφού μίλησα με τον Σαμαρά μετά από λίγο κάλεσα τον Π. στο κινητό του περί ώρα 22:45 και τον ρώτησα που βρίσκεται και μου απάντησε ότι είχε φύγει. Και τον ρώτησα γιατί έφυγε και μου απάντησε «Πόσο να καθίσω; Αυτόν θα φυλάω;».

-Αν το τρένο έχει καθυστερήσει, ο σταθμάρχης στην βάρδια του οποίου έπρεπε να φτιαχτεί το τρένο, έχει υποχρέωση να μείνει ως την άφιξη του τρένου ή μπορεί με τη λήξη της βάρδιας του να αποχωρήσει;
Εφόσον έρθει αντικαταστάτης του μπορεί να φύγει. Συνήθως όταν υπάρχει φόρτος εργασίας, όμως δεν φεύγει κανένας. Όταν αποχώρησε ο Κ.Π., στο σταθμό της Λάρισας θα ερχόταν η αμαξοστοιχία 62 και η αμαξοστοιχία 2597 προαστιακού και μετά από αυτές τις αμαξοστοιχίες, θα αναχωρούσε η αμαξοστοιχία για το Βόλο.

-Ο ηλεκτρικός πίνακας ελέγχου κυκλοφορίας πότε εγκαταστάθηκε στο σταθμαρχείο της Λάρισας;
Όταν ήρθα στη Λάρισα το 1994 ο πίνακας κυκλοφορίας υπήρχε ήδη. Τα τελευταία τέσσερα με πέντε χρόνια δεν δουλεύει γιατί ήταν χαλασμένος και κυκλοφορία γινόταν με τους κλειδούχους. Είναι σε λειτουργία τους τελευταίους τέσσερις με πέντε μήνες από αρχές Νοεμβρίου του 2022. Έγινε κάποια μαθητεία από την εταιρεία που επισκέπτεται τον πίνακα την ΑΛΣΤΟΜ δηλαδή κάποιοι ήρθαν και μας έδειξαν την λειτουργία. Οι παλιοί τον θυμόμασταν τον πίνακα και εκπαιδεύσαμε τους νέους.

– Όταν η αμαξοστοιχία εισέρχεται, είτε αναχωρεί από τον σταθμό της Λάρισας, υπάρχει Φωτεινή ένδειξη στον πίνακα ελέγχου;
Ναι, υπάρχει Φωτεινή ένδειξη. Οι σιδηροδρομικές γραμμές έχουν κάποιο σύστημα και όταν περνάει το τρένο από εκεί ανάβει αντίστοιχη κόκκινη λυχνία στον πίνακα ελέγχου, οι λυχνίες ανάβουν διαδοχικά μέσα στα όρια της εμβέλειας του πίνακα ελέγχου.

-Ποια είναι η εμβέλεια του πίνακα ελέγχου;
Η εμβέλεια του πίνακα ελέγχου είναι 10 χιλιόμετρα εκατέρωθεν, δηλαδή 5 χιλιόμετρα βόρεια και 5 χιλιόμετρα νότια από το γραφείο του σταθμάρχη. Άρα όταν ένα τρένο αναχωρεί από τον σταθμό, το αποτύπωμα του φαίνεται στον πίνακα ελέγχου για 5 χιλιόμετρα καθώς στον πίνακα ανάβουν οι αντίστοιχες κόκκινες λυχνίες.

-Ξέρετε περίπου σε τι απόσταση βρίσκεται το κλειδί 118 από τον σταθμό Λαρίσης;
Εκτιμώ ότι είναι γύρω στα 500 μέτρα.

-Η εμβέλεια του πίνακα ελέγχου, μετά την αιχμή 118 πόση είναι;
Εκτιμώ ότι είναι περίπου στα 4-5 χιλιόμετρα.

– Αυτή η απόσταση από το τρένο που κινήθηκε όπως η αμαξοστοιχία 62 δηλαδή ανάποδα στη γραμμή καθόδου, πόσο χρόνο χρειάζεται για να διανυθεί;
Περίπου 5 λεπτά.

–Αν ο σταθμάρχης κοιτούσε τον ηλεκτρικό πίνακα ελέγχου όπως του ανωτέρω χρονικού διαστήματος, θα μπορούσε να διαπιστωθεί ότι το τρένο κινούνταν αντίθετα;
Ναι θα μπορούσε.

-Γνωρίζετε αν υπήρχε βλάβη στον ηλεκτρικό πίνακα ελέγχου 28 Φεβρουαρίου 2023;
Όχι δεν γνωρίζω. Σε κάθε περίπτωση η όποια βλάβη μπορεί να συμβεί, δεν αφορά όλο τον πίνακα και δεν μπορεί να επηρεαστούν ταυτοχρόνως οι λυχνίες που αποτελούν το αποτύπωμα του τρένου.