Η Ελένη Στεργίου μιλάει στο in για τα «Ορφανά»

Έπειτα από την επιτυχία των έργων του ”Η Απαγωγή της Τασούλας” και “Χορευτική Πανούκλα”, o Κωνσταντίνος Μάρκελλος επιστρέφει στην ευρωπαϊκή δραματουργία, μεταφράζοντας και σκηνοθετώντας ένα από τα πιο αγαπημένα σύγχρονα έργα.

Με αφορμή τα “Ορφανά” (Herald Angel Award στο Edinburgh Fringe Festival) του Dennis Kelly, ανεβαίνει στη σκηνή με τους συνεργάτες του Ελένη Στεργίου (Υποψήφια για το Βραβείο Μελίνα Μερκούρη 2020) και Χρήστο Παπαδόπουλο, σε μια παράσταση υψηλών εσωτερικών εντάσεων, η οποία παίζει στο όριο ανάμεσα στον νατουραλισμό και το παράλογο.

H Eλένη Στεργίου μίλησε στο in για το ρόλο της και την αγαπημένη της στιγμή από την παράσταση.

Τι πραγματεύεται το έργο;

Την εισβολή του έξω κόσμου στους κόλπους μιας φιλήσυχης οικογένειας, την πολυδιάστατη φύση της βίας, και την πάλη ανάμεσα στην εικόνα που προβάλουμε στην κοινωνία και στα σκοτεινότερα ένστικτά μας. Την ευθύνη που έχει το κοινωνικό σύνολο απέναντι στο άτομο και το αντίστροφο. Την έννοια της συνείδησης και την επιλογή του να πράττουμε το «καλό» απέναντι στον οποιοδήποτε «άλλο», ακόμα κι αν πρέπει να κινδυνέψουν τα «κεκτημένα» μας, ακόμα και η ίδια η οικογένεια. Ακόμα κι αν το «κακό» προέρχεται από εμάς τους ίδιους ή από κάποιο κοντινό αγαπημένο πρόσωπο.

Ποιους προβληματισμούς θίγει;

Υπάρχει μία φράση μέσα στο έργο που λέει «εσύ μέχρι που θα έφτανες για να προστατεύσεις την οικογένειά σου». Μέσα σε αυτή βρίσκω να συναντιούνται όλοι οι προβληματισμοί του έργου. Εμείς οι άνθρωποι είμαστε ικανοί για τα πάντα και, όσο κι αν θέλουμε ή προσπαθούμε να προτάσσουμε το καλό και το ηθικό, πάντα έρχονται στη ζωή κάποια πολύ ακραία διλήμματα να μας υπενθυμίσουν ότι δεν είμαστε μόνο ένα πράγμα, πόσο μάλλον αυτό που θέλουμε να πιστεύουμε ή να δείχνουμε ότι είμαστε. Υπάρχουν προσωπικά κίνητρα, συναισθηματικά εμπόδια και αγκυλώσεις που μας σπρώχνουν σε κάποιες περιπτώσεις να συνδιαλεγόμαστε και με το κακό και με το ανήθικο. Υπάρχουν στιγμές στη ζωή μας που καλούμαστε να επιλέξουμε το ηθικό και το σωστό απέναντι στο κοινωνικό σύνολο, αλλά τι γίνεται όταν αυτό έρχεται σε κόντρα με κάτι πολύ προσωπικό, με κάτι που αφορά τη διατάραξη της ησυχίας και της ασφάλειάς μας, τι γίνεται αν κάποιος που αγαπάμε πολύ κινδυνέψει, μέχρι που μπορούμε να φτάσουμε για να μη χαλάσουμε την βολή μας, πώς κάνουμε ότι δεν βλέπουμε και δεν αποδεχόμαστε το τι είναι οι άλλοι, τη διαφορετικότητά τους;

Ποιο είναι το προφίλ των ηρώων;

Το έργο ξεκινάει με την Έλεν και τον σύζυγό της Ντάννυ να γιορτάζουν την επικείμενη γέννηση του δεύτερου παιδιού τους. Ζουν σε μία υποβαθμισμένη περιοχή με μεγάλο δείκτη εγκληματικότητας. Έχουν οδηγηθεί να μείνουν εκεί λόγω κάποιων προνομίων που τους δόθηκαν από το κράτος με σκοπό να αναβαθμίσουν την περιοχή. Είναι μία φιλήσυχη οικογένεια. Εργάζονται και οι δύο. Δεν είναι ευκατάστατοι, ανήκουν στην μεσαία τάξη και είναι ικανοί μέσα από τη δουλειά τους να τα βγάλουν πέρα. Ξαφνικά εισβάλλει, διακόπτοντας το δείπνο, ο αδερφός της Έλεν, ο Λίαμ, με τον οποίο έχει μεγαλώσει σε ορφανοτροφεία, αφού οι γονείς τους κάηκαν σε μια πυρκαγιά, όταν αυτοί ήταν ακόμη μικροί. Ο αδερφός είναι σημαντικό μέλος της οικογένειάς της και η μόνη οικογένεια που είχε πριν γνωρίσει τον άντρα της. Ο Λίαμ νιώθει περιθωριοποιημένος, καθώς πολλές φορές στο παρελθόν έχει παρεκκλίνει στη συμπεριφορά του. Η Έλεν τον έχει προστατεύσει, γλιτώσει, δικαιολογήσει πολλές φορές, τον έχει υπό την προστασία της ως μεγαλύτερη αδερφή ή σαν μια άλλη μαμά.  Ο Λίαμ, λοιπόν, λουσμένος στα αίματα «μπουκάρει και διακόπτει το δείπνο». Όταν αποκαλυφθεί ότι έχει κάνει κάτι που δεν το χωρά ανθρώπου νους, έρχονται αντιμέτωποι με ηθικά διλήμματα και καλούνται να πάρουν θέση, να δράσουν με γνώμονα τι είναι σωστό, ηθικό και πρέπον ή σύμφωνα με αυτό που θα τους κρατήσει ενωμένους και ασφαλείς. Ό,τι αποφασίσουν θα επηρεάσει άμεσα τον μικρόκοσμο της οικογένειάς τους αλλά και τον μακρόκοσμο, τη γειτονιά, την πόλη, την κοινωνία.

Τι αναφορές έχει στο σήμερα;

Συνομιλεί άμεσα με την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου να κατασκευάζει μια ευπρεπή, καθαρή κοινωνική εικόνα – ταυτότητα, αλλά και με την αδυναμία του να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί την άβυσσο και την σκοτεινιά των ενστίκτων του. Στην εποχή των social media, όπου όλοι ποστάρουμε την κατασκευασμένη ευτυχία μας, κανείς δεν ξέρει τι συμβαίνει μέσα στα σπίτια μας αλλά ούτε και έξω από αυτά. Αυτό σε σχέση με τον μικρόκοσμο της οικογένειας. Στον μακρόκοσμο της κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας,  όπου ακόμα και η πληροφορία που βγαίνει από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αποπροσανατολίζει και κατευθύνει την κοινή γνώμη εκεί που θέλει, η «οικογένεια» του κράτους, των κυβερνήσεων, δεν θέλει να λερώσει το προφίλ της και γι’ αυτό πληρώνει όσο όσο για να τη βγάζουν τα μέλη της καθαρή ακόμα κι αν τα σκάνδαλα, οι αδικίες και οι ανισότητες είναι προφανείς.

Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να έχει πάρει ο θεατής όταν δει την παράσταση;

Εμένα με συγκινεί ένας άνθρωπος που υπερβαίνει το προσωπικό του συμφέρον, τα «μαθημένα» του και κάνει την επανάστασή του για να μπορεί να ζει και να κοιμάται ήσυχος και με καθαρή τη συνείδηση τα βράδια. Που μπορεί και κάνει αυτά που θέλει όντας ο εαυτός του. Γιατί τα διλήμματα κατά τη διάρκεια της ζωής μας είναι πολλά. Από τα πιο μικρά μέχρι τα πιο μεγάλα. Όλες οι αποφάσεις μας καθορίζουν και αυτόματα επηρεάζουν και τους γύρω μας. Κι ακόμα κι αν παρεκκλίνουμε θα πρέπει κάποια στιγμή να μας δίνεται η δυνατότητα να το αναγνωρίσουμε, να το κατανοήσουμε, να το αποδεχτούμε και να κάνουμε κάτι για να το αλλάξουμε. Η ζωή είναι πολύ μικρή για να μας καθορίζουν τα λάθη και οι επιλογές των άλλων.

Ποια είναι η αγαπημένη σας σκηνή;

Η τελευταία σκηνή, όπου η Έλεν βρίσκει τη δύναμη να διώξει από το σπίτι τον αδερφό της για να σώσει την οικογένειά της, τον εαυτό της. Η στιγμή αυτή που συνειδητοποιεί πως όλες οι επιλογές που έχει κάνει στη ζωή της δεν ήταν για εκείνη αλλά για τον αδερφό της. Αυτή η στιγμή που κόβει τον ομφάλιο λώρο με την πρώτη της οικογένεια είναι συγκλονιστική γιατί συνειδητοποιώ δεν υπάρχει πιο δύσκολο στη ζωή από το να παραδεχτείς, να αναγνωρίσεις το λάθος και να τα φέρεις όλα τούμπα. Το να αλλάξει κανείς το αφήγημα της ζωής του, να απομακρύνει κομμάτι της ταυτότητάς του που με κόπο έφτιαξε και συντήρησε στη ζωή, θέλει πολύ μεγάλη αποφασιστικότητα, τόλμη και αντίσταση στο φόβο. Τέτοιες επιλογές συνήθως παίρνουμε το θάρρος να τις κάνουμε όταν μια ακραία συνθήκη μας το επιβάλλει ή μια τεράστια ανάγκη.