Κορονοϊός: Τρία χρόνια πανδημίας – Από την καραντίνα μέχρι την ανοσία της αγέλης, νικητές και χαμένοι

Το Σάββατο, 11 Μαρτίου, συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε τον κορονοϊό πανδημία.  Την Τρίτη, ο Έλληνας υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, κήρυξε και επίσημα τη λήξη των μέτρων για τον κορονοϊό, με μοναδική εξαίρεση τις «δημόσιες και ιδιωτικές υγειονομικές δομές και Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων».

Αν και ο κορονοϊός εξακολουθεί να εξαπλώνεται και ο αριθμός των νεκρών σε όλο τον κόσμο φτάνει τα 7 εκατομμύρια, η συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου έχει επανέλθει πλήρως στην κανονική του ζωή, χάρη στο περίφημο τείχος ανοσίας που χτίστηκε από τον εμβολιασμό και τις μολύνσεις.

Αν και κάποτε ζούσαμε την κάθε μέρα περιμένοντας την ανακοίνωση κρουσμάτων και νεκρών από τον κορονοϊό, πια, αυτά τα νούμερα έχουν χάσει τη δυναμική τους. Οι πηγές πληροφόρησης για τους δείκτες της πανδημίας στερεύουν και το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins με τον –ίσως πιο διάσημο- ανιχνευτή κρουσμάτων και θανάτων από τον κορονοϊό σε όλο τον κόσμο, που άρχισε την καταμέτρηση αμέσως μετά την εμφάνιση του ιού στην Κίνα, έκλεισε την περασμένη Παρασκευή.

Παρά ταύτα, ο κίνδυνος μια νέας πιο επικίνδυνης μετάλλαξης παραμένει ζωντανός και οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή στη μόνιμη απειλή που καραδοκεί.

«Ο ιός μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή και δεν είμαστε έτοιμοι»

Αν νομίζετε ότι οι νεκροί από τον κορονοϊό έχουν μηδενιστεί… πλανάστε πλάνην οικτράν. Ακόμα και σήμερα ο ιός σκοτώνει 900 με 1.000 ανθρώπους σε όλον τον κόσμο και εξακολουθεί να εξαπλώνεται μέσω της αναπνευστικής οδού.

«Ο ιός εξακολουθεί να βρίσκει δρόμους να μεταδοθεί» επισημαίνει ο Δρ Eric Topol, επικεφαλής Ινστιτούτου στην Καλιφόρνια, ο οποίος επισημαίνει ότι στις ΗΠΑ οι καθημερινές νοσηλείες και οι θάνατοι λόγω κορονοϊού δεν έχουν ακόμη πέσει στα χαμηλά επίπεδα του καλοκαιριού του 2021 πριν, δηλαδή από το κύμα της μετάλλαξης Δέλτα.

«Ανά πάσα στιγμή, ο ιός θα μπορούσε να αλλάξει και να γίνει πιο μεταδοτικός, πιο ικανός να παρακάμψει το ανοσοποιητικό σύστημα ή πιο θανατηφόρος» προειδοποιεί ο Δρ Topol τονίζοντας πως «δεν είμαστε έτοιμοι για κάτι τέτοιο».

Από την καραντίνα στα εμβόλια – Υπάρχει περίπτωση να… ξανακλειστούμε στο σπίτι;

Παρά το γεγονός ότι η απειλή του κορονοϊού παραμένει ζωντανοί και, όπως ειπώθηκε παραπάνω, άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας του κάθε μέρα, τα βήματα που έκανε η επιστήμη μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, είναι πραγματικά μεγάλα.

Οι επιστήμονες κατάφεραν να ξεκλειδώσουν τον γενετικό κώδικα του ιού και και να αναπτύξουν –αρκετά γρήγορα- εμβόλια που λειτουργούν εντυπωσιακά καλά. Καταρτίστηκαν μαθηματικά μοντέλα για τα χειρότερα σενάρια και οι ειδικοί εξακολουθούν να παρατηρούν πώς αλλάζει ο ιός αναζητώντας τον στα λύματα.

Χάρη στα επιτεύγματα της επιστήμης, «οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να σκέφτονται πια τον κορονοϊό ως βασικό πρόβλημα» εξηγεί μιλώντας στο AP, η Natalie Dean, επίκουρη καθηγήτρια βιοστατιστικής στο Πανεπιστήμιο Emory. «Αυτό, τουλάχιστον, είναι μια νίκη».

Ο δρ Stuart Campbell Ray, ειδικός σε θέματα λοιμωδών νοσημάτων στο Τζονς Χόπκινς, δήλωσε ότι οι τρέχουσες μεταλλάξεις της Όμικρον έχουν περίπου 100 γενετικές διαφορές από το αρχικό στέλεχος του κορονοϊού. Αυτό σημαίνει ότι περίπου το 1% του γονιδιώματος του ιού είναι διαφορετικό από το αρχικό στέλεχος. Πολλές από αυτές τις αλλαγές τον έχουν κάνει πιο μεταδοτικό αλλά τα χειρότερα έχουν μάλλον περάσει λόγω της «ανοσίας της αγέλης».

Ο Matthew Binnicker, ειδικός στις ιογενείς λοιμώξεις υπογραμμίζει ότι ο κόσμος βρίσκεται σήμερα σε «πολύ διαφορετική κατάσταση από ό,τι πριν από τρία χρόνια – όπου υπήρχε, στην ουσία, μηδενική ανοσία στον αρχικό ιό».

Αυτή η ευαλωτότητα των ανθρώπων επέβαλε τα περίφημα μέτρα καραντίνας, επιχειρήσεις και σχολεία έκλεισαν και τα lockdown έγιναν μέρος της καθημερινότητας εκατομμυρίων ανθρώπων. Στη συνέχεια βάλαμε μάσκες, τηρήσαμε αποστάσης και στο τέλος εμβολιαστήκαμε.

«Δεν είναι πιθανό να ξαναγυρίσουμε εκεί που ήμασταν. Η ανοσία θα πρέπει να μας προστατεύει από τα χειρότερα» εκτιμούν οι ειδικοί.

Έλλειψη δεδομένων σε πραγματικό χρόνο

Σε διεθνές επίπεδο, η παρακολούθηση της πορείας του κορονοϊού από τον ΠΟΥ βασίζεται στις αναφορές της κάθε χώρας. Οι αξιωματούχοι υγείας ανά τον κόσμο έχουν εκφράσει την ανησυχία τους ότι οι αριθμοί υποτιμούν σημαντικά το τι πραγματικά συμβαίνει και δεν έχουμε πραγματική εικόνα της επιδημίας.

Για περισσότερο από ένα χρόνο, το CDC επικεντρώνεται στις νοσηλείες, οι οποίες εξακολουθούν να καταγράφονται καθημερινά και ο αριθμός των θανάτων από κορονοϊό είναι λιγότερο αξιόπιστος πια καθώς βασίζεται στα πιστοποιητικά, που μπορεί να χρειαστούν μέρες ή και εβδομάδες για να εκδοθούν.

«Μακάρι να γυρίζαμε τον χρόνο πίσω, πριν τον κορονοϊό»

Η Kelly Forrester έχασε τον πατέρα της εξαιτίας του κορονοϊού, νόσησε και η ίδια και κατηγορεί επίσης την πανδημία για την καταστροφή μιας φιλίας ετών.

«Μακάρι να μπορούσαμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω, πριν από τον κορονοϊό. Το μισώ, ειλικρινά το μισώ» λέει η 52χρονη.

«Δεν ξέρεις ποιος θα ζήσει, ποιος θα το περάσει βαριά και ποιος θα το περάσει σαν ένα απλό κρυολόγημα» προσθέτει.

Ο πατέρας της πέθανε σε οίκο ευγηρίας μακριά από την οικογένειά του και αυτό ήταν το πιο δύσκολο για την κόρη του, η οποία αποφάσισε εξαιτίας του κορονοϊού να κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στη δημόσια υγεία.