Λίβανος: Εντιμότατοι… ληστές

Η πραγματική ληστεία

Ο Λίβανος παραμένει χωρίς πρόεδρο από τον περασμένο Νοέμβριο, καθώς το διχασμένο κοινοβούλιο δεν έχει ακόμη καταφέρει να εκλέξει νέο αρχηγό του κράτους.

Απότοκο ή και αιτία αυτού; Οι μεταρρυθμίσεις που έχει ζητήσει από πέρυσι το ΔΝΤ για την οριστικοποίηση της συμφωνίας διάσωσης, ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δεν έχουν ακόμη γίνει.

Περιλαμβάνουν αναδιάρθρωση τραπεζών και προβληματικών κρατικών υπηρεσιών, κατάργηση των κανονισμών περί τραπεζικού απορρήτου, καταπολέμηση της διαφθοράς και τη δημιουργία ενός αξιόπιστου, διαφανούς συστήματος συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Ελλείψει διαφάνειας και ελέγχου, οι τράπεζες του Λιβάνου  -ορισμένες από τις οποίες λειτουργούσαν για δεκαετίες ως «πλυντήρια»- έχουν μπλοκάρει τις προσπάθειες, αρνούμενες να επωμιστούν το σημαντικό μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί στην κρίση.

Επιμένουν ότι η κυβέρνηση και οι φορολογούμενοι ενός διαλυμένου κράτους θα πρέπει να επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος για το κλείσιμο της «τρύπας» των 72 δισεκατομμυρίων δολαρίων στον χρηματοπιστωτικό τομέα και πρωτίστως στην Κεντρική Τράπεζα.

Ζημία που, όπως επεσήμανε η Παγκόσμια Τράπεζα σε πρόσφατη έκθεσή της, είναι υπερτριπλάσια από το ΑΕΠ του 2021.

Γεγονός, υπογραμμίζει, που καθιστά τη διάσωση των τραπεζών «μη βιώσιμη, αλλά επίσης ασύμβατη με τις αρχές αναδιάρθρωσης, με προστασία των φορολογούμενων και των μικροκαταθετών».

Ως εκ τούτου, «μόνη ρεαλιστική επιλογή για τον Λίβανο, προκειμένου να γυρίσει σελίδα στο ελαττωματικό μοντέλο ανάπτυξής του» είναι κατά την Παγκόσμια Τράπεζα «ένα bail-in, βασισμένο σε μια πιστωτική ιεραρχία, μαζί με ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις».

Αντί αυτού, οι τράπεζες κρατούν στον «πάγο» τις αποταμιεύσεις και των μικροκαταθετών, ενόσω -όπως αναφέρει η έκθεση- «πριν ξεσπάσει η κρίση, το 50% (του συνολικού ποσού) των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα του Λιβάνου ανήκε στο 1% των καταθετών», το δε 20% σε μόλις 0,01%.

Ήτοι σε «λίγα άτομα υψηλής καθαρής αξίας», υπογραμμίζεται, «σηματοδοτώντας μία από τις πιο άνισες κατανομές καταθέσεων στην ιστορία».

Ώρα για λογοδοσία;

Τα βλέμματα όλων είναι τώρα στραμμένα προς δύο εξελίξεις.

Η μια αφορά στην ήδη μετ’ εμποδίων έναρξη, αυτή την εβδομάδα, της ανάκρισης του Ριάντ Σαλαμέχ, διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας του Λιβάνου από το 1993.

Αν και ερευνάται εδώ και 18 μήνες για υπεξαίρεση άνω των 330 εκατομμυρίων δολαρίων από την Κεντρική Τράπεζα μεταξύ 2002 και 2015, για πλαστογραφία, παράνομο πλουτισμό και παραβιάσεις της φορολογικής νομοθεσίας, δεν είχε εμφανιστεί έως τώρα για κατάθεση.

Τον περασμένο μήνα απαγγέλθηκαν σε βάρος του ίδιου,  του αδελφού του και ενός συνεργάτη του κατηγορίες από δικαστή του Λιβάνου.

Παράλληλα, είναι στο επίκεντρο ανάλογων εισαγγελικών ερευνών σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες (Ελβετία, Γαλλία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Λιχτενστάιν).

Ευρωπαίοι ερευνητές βρίσκονται ήδη από τη Δευτέρα στη Βηρυτό, προκειμένου να παραστούν στην ακρόαση του Σαλαμέχ.

Ο κεντρικός τραπεζίτης αρνείται κάθε ευθύνη. Επιπλέον,   επισημαίνει με νόημα το πρακτορείο Reuters, «εξακολουθεί να έχει τη στήριξη ισχυρών ηγετών του Λιβάνου, οι οποίοι με τη σειρά τους έχουν σημαντικό λόγο στους διορισμούς των δικαστών»…

Σε πολιτικό πεδίο εν τω μεταξύ επικρατεί αισιοδοξία ότι η προ ημερών συμφωνία αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας -δύο αντίπαλων περιφερειακών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, με ισχυρή επιρροή στον Λίβανο- θα οδηγήσει σε άρση του πολύμηνου πολιτικού αδιεξόδου στη Βηρυτό.

Στο μεσοδιάστημα, οι ελπίδες δείχνουν να εξανεμίζονται ως προς την απόδοση ευθυνών ακόμη και για την πολύνεκρη έκρηξη της 4ης Αυγούστου 2020 στο λιμάνι της Βηρυτού.

Ακόμη και για αυτή την τραγωδία ουδείς έχει λογοδοτήσει, εν μέσω διαρκών προσκομμάτων στις έρευνες, διογκούμενης λαϊκής οργής και κώφωσης της πολιτικής ηγεσίας στις διεθνείς εκκλήσεις για άμεσες δικαστικές μεταρρυθμίσεις και τιμωρία των ενόχων.