Άμστερνταμ: Στο… «κόκκινο» για τα «Κόκκινα Φανάρια»

Η πορνεία  είναι νόμιμη στην Ολλανδία από το 2000, όχι όμως τους δρόμους. Προς αυτή την κατεύθυνση είχε δείξει δεκαετίες νωρίτερα το Άμστερνταμ, με τη Συνοικία των Κόκκινων Φαναριών.

Τα πρώτα δωμάτια με βιτρίνες σε κόκκινο φωτισμό, πίσω από τις οποίες ιερόδουλες επιδείκνυαν τα κάλλη τους σε υποψήφιους πελάτες, εμφανίστηκαν το 1930 στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Μέχρι τη δεκαετία του ‘60 είχαν πια καθιερωθεί.

Σήμερα αριθμούν περί τα 300, όπου σεξεργάτριες ασκούν απόλυτα νόμιμα το συχνά, αλλά αυθαίρετα αναφερόμενο ως «αρχαιότερο επάγγελμα στον κόσμο», με ρυθμισμένο πλαίσιο απασχόλησης, ασφάλιση και φόρους.

Αυτό λοιπόν που στην Ολλανδία αποκαλούν «πορνεία της βιτρίνας» έχει βάλει ακόμη ένα «λιθαράκι» στην ανάπτυξη μιας εξαιρετικά προσοδοφόρας τουριστικής βιομηχανίας, που εκτείνεται πολύ πέρα από τον σεξοτουρισμό.

Όμως στις πολυσύχναστες γειτονιές των «Κόκκινων Φαναριών» -όπου οι ξεναγήσεις δεν επιτρέπονται από το 2020 και η κατανάλωση αλκοόλ έχει απαγορευτεί στους εξωτερικούς χώρους- η κατάσταση τείνει να γίνει πια ανυπόφορη από τον υπερτουρισμό.

Το ζήτημα όμως δεν αφορά μόνο στα πλήθη που τις κατακλύζουν, συχνά με παραβατικές συμπεριφορές που κάνουν το βίο αβίωτο για τους περίπου 4.500 κατοίκους της περιοχής.

Λόγω της αυξημένης ζήτησης, τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί περιμετρικά της Κόκκινης Συνοικίας αύξηση της παράνομης πορνείας, στενά συνδεδεμένης με εγκληματικά δίκτυα. Και δη με την εμπορία γυναικών και κοριτσιών.

Τη συνολική έκταση του προβλήματος μοιραία ανέδειξε από την… αντίστροφη η πανδημία της COVID-19.

Εν μέσω lockdown και λοιπών περιοριστικών μέτρων, οι δημοτικές αρχές του Άμστερνταμ και οι κάτοικοι του ιστορικού κέντρου είδαν μια άλλη εικόνα της περιοχής.

Σχεδόν άπαντες ωστόσο αναγνωρίζουν ότι η σεξεργασία θα συνεχίσει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του Άμστερνταμ.

Όπως ωστόσο διακηρύττει η Φέμκε Χάλσεμα, η πρώτη γυναίκα δήμαρχος της πόλης και πρώην αρχηγός του ολλανδικού κόμματος των Πρασίνων, ως έχει η κατάσταση στην Συνοικία των Κόκκινων Φαναριών είχε γίνει «μη βιώσιμη».

Ασκήσεις επί… χάρτου

Σχέδια για την αποσυμφόρηση της περιοχής έχουν τεθεί επί τάπητος εδώ και λίγα χρόνια.

Τώρα ωστόσο προωθούνται με εντατικούς ρυθμούς, στο πλαίσιο μιας γενικότερης προσπάθειας επιστροφής του ιστορικού κέντρου του Άμστερνταμ στις αρχικές του ρίζες.

Σε αυτό το πλαίσιο, το δημοτικό συμβούλιο έχει θέσει στο επίκεντρο τη δημιουργία ενός νέου μεγάλο «ερωτικού συγκροτήματος» μακριά από το κέντρο.

Στόχος, ανέφερε προ ημερών η Φέμκε Χάλσεμα, είναι η δημιουργία ενός πολυχώρου για την απασχόληση 100 εργατριών του σεξ «χωρίς διάκριση φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού».

Το σκηνικό αναμένεται να συμπληρώσουν ένα κέντρο αισθητικής, εστιατόρια και πολιτιστικοί χώροι.

Την έκταση θα παραχωρήσουν οι δημοτικές αρχές. Την κατασκευή και διαχείριση θα αναλάβουν ιδιώτες.

Η τελική επιλογή αναμένεται να γίνει εντός των επόμενων μηνών μεταξύ τριών περιοχών στα περίχωρα του Άμστερνταμ, οι οποίες ανακοινώθηκαν τον περασμένο μήνα.

Η διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης έχει ήδη αρχίσει. Όμως η ιδέα προκαλεί όλο και πιο έντονες αντιδράσεις.

Κατ’ αρχάς, δεν βρίσκεται σύμφωνες τις άμεσα ενδιαφερόμενες. Μόλις το 7% των σεξεργατριών στην Κόκκινη Συνοικία «βλέπουν μέλλον σε αυτό το σχέδιο», αναφέρει σε ανακοίνωση το σωματείο τους Red Light United, χαρακτηρίζοντάς το οικονομικά ασύμφορο ακόμη και για τον δήμο.

«Καμία γειτονιά δεν θέλει ένα “ερωτικό κέντρο”, οπότε είναι λογικό να υπάρχουν αντιδράσεις στις υπό εξέταση τοποθεσίες. Ας μείνουμε στην περιοχή των Κόκκινων Φαναριών», τονίζει στην τελευταία ανακοίνωσή του το σωματείο.

«Μας κάλεσαν να συνυπογράψουμε την πρόταση, ώστε ο δήμος να ισχυριστεί ότι το σχέδιο αυτό προέκυψε σε συνεννόηση μαζί μας», καταγγέλλει.

« Όσο το “ερωτικό κέντρο” γίνεται σε βάρος των βιτρινών των Κόκκινων Φαναριών, θα συνεχίσουμε να αντιτασσόμαστε με νύχια και με δόντια σε αυτό το έργο!», διατρανώνει.

Αλυσιδωτές αντιδράσεις

Από τις τρεις προτεινόμενες τοποθεσίες, μόνο σε μια δεν έχουν αναφερθεί μέχρι στιγμής διαμαρτυρίες.

Είναι μια παλιά προβλήτα στα βόρεια του Άμστερνταμ, που έχει αστικοποιηθεί. Μεταξύ άλλων, διαθέτει γκαλερί τέχνης και ένα μουσείο γκράφιτι.

Όμως ως επικρατέστερες προβάλλουν δύο άλλες περιοχές.

Αμφότερες βρίσκονται στη νότια επιχειρηματική ζώνη της πόλης, σε απόσταση περίπου 4 χιλιομέτρων από το ιστορικό κέντρο.

Τις προάλλες διαδήλωσαν την αντίθεσή τους περίπου 250 ντόπιοι. Όμως η πιο ηχηρή αντίδραση ήρθε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA).

Και οι δύο υπό εξέταση περιοχές στο νότιο τομέα βρίσκονται κοντά στο Συνεδριακό Κέντρο RAI Amsterdam, όπου ο ευρωπαϊκός οργανισμός έχει μεταφέρει την έδρα του από το 2019, εγκαταλείποντας τότε το Λονδίνο λόγω Brexit.

Υπό το πρίσμα των νέων εξελίξεων, ο ΕΜΑ εξέδωσε μια οργισμένη ανακοίνωση, εκφράζοντας βαθιά ανησυχία για τα σχέδια δημιουργίας «ερωτικού κέντρου» κοντά στην έδρα του, όπου απασχολούνται πάνω από 900 άτομα -πολλοί μέχρι αργά το βράδυ- ενώ τις πύλες της περνούν δεκάδες χιλιάδες ξένοι αξιωματούχοι και ειδικοί ετησίως.

Εγείρει θέματα ασφάλειας, υπενθυμίζοντας τις σχετικές έγγραφες δεσμεύσεις που ανέλαβε προ τριετίας η Ολλανδία, εξασφαλίζοντας μέσω της μετεγκατάστασης του ΕΜΑ στο Άμστερνταμ πρόσθετα έσοδα και οφέλη.

Εκφράζει λύπη για το ότι δεν είχε ενημέρωση από τις δημοτικές αρχές, ούτε καν για την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης.

Τονίζει επίσης με νόημα ότι για το θέμα βρίσκεται σε στενή συνεννόηση και συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Όλοι μπορούν να δουν στον χάρτη ότι υπάρχει απόσταση τουλάχιστον 500 μέτρων μεταξύ της EMA και των πιθανών τοποθεσιών», απάντησε η δήμαρχος Χάλσεμα.

Επιπλέον «η σεξεργασία θα γίνεται μέσα στο συγκρότημα», τόνισε, «όχι στο δρόμο».

Όμως οι διαβεβαιώσεις της κρίνονται από πολλούς ελλιπείς και δεν δείχνουν να αμβλύνουν τις αντιδράσεις.

Σχέδια επί σχεδίων

Παρ’ όλα αυτά, το δημοτικό συμβούλιο του Άμστερνταμ ευελπιστεί να οριστικοποιήσει το σχέδιο κατασκευής του έργου πριν από αυτό το καλοκαίρι.

Από τον Φεβρουάριο εν τω μεταξύ ανακοίνωσε σχέδια να κλείνουν νωρίτερα τα μπαρ και τα εστιατόρια στην Συνοικία των Κόκκινων Φαναριών και απαγόρευσε το κάπνισμα κάνναβης στους γύρω δρόμους.

Συνεχίζουν, δε, να πέφτουν «βροχή» οι προτάσεις για περιορισμό του υπερ-τουρισμού και την προσέλκυση ταξιδιωτών που ενδιαφέρονται περισσότερο για την ιστορία, τα μουσεία και τον πολιτισμό της παλιάς πόλης.

Μεταξύ των ιδεών που εξετάζονται είναι η επιβολή περαιτέρω περιορισμών στις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις μέσω πλατφορμών όπως το Airbnb στο ιστορικό κέντρο.

Λιγότερες οικονομικές πτήσεις προς το Άμστερνταμ και κρουαζιέρες στα κανάλια. Καθιέρωση ολόκληρων ζωνών απαγόρευσης καπνίσματος κάνναβης.

Μέχρι και το λανσάρισμα διεθνούς διαφημιστικής εκστρατείας για την αποθάρρυνση όσων τουριστών έχουν ως βασικό στόχο να «ξεσαλώσουν».

«Αυτό που δεν καλωσορίζουμε είναι οι άνθρωποι που έρχονται εδώ για να κάνουν… διακοπές από την ηθική, με συμπεριφορές που δεν θα εκδήλωναν στις χώρες τους», είχε τονίσει από τον περασμένο Ιούλιο η Φέμκε Χάλσεμα, μιλώντας στο Bloomberg CityLab.

«Είναι ένα μέρος που πρέπει να επισκέπτεται κανείς σε αναζήτηση ωραίων μουσείων, για να δει την underground κουλτούρα ή, αν θέλει, να παρακολουθήσει το Pride μας».

«Δεν θέλουμε να γίνουμε σαν τη Βενετία ή το Ντουμπρόβνικ, όπου το ιστορικό κέντρο έχει γίνει ένα κλειστό θεματικό πάρκο», εξήγησε. «Στο μέλλον πρέπει να είναι ένα βιώσιμο τμήμα της πόλης»…

Προς το παρόν, οι προβλέψεις είναι ότι οι τουρίστες στην ολλανδική πρωτεύουσα θα ξεπεράσουν τα 18 εκατομμύρια φέτος: πολλαπλάσιοι δηλαδή από τους περίπου 920.000 κατοίκους του δήμου.

Όχι τυχαία, οι πινακίδες για την «απαγόρευση δημόσιας κατανάλωσης αλκοόλ» (με την απειλή προστίμου ύψους 100 ευρώ) έχουν πυκνώσει, ενώ οι διαφημιστικές αφίσες για μουσεία και πολιτιστικά αξιοθέατα είναι πανταχού παρούσες.