Credit Suisse – UBS: Ο μεγαλύτερος «γάμος» συστημικών τραπεζών από την κρίση του 2008

Σε αναγκαστικό «γάμο» με προξενήτρα την κυβέρνηση της Ελβετίας προχώρησαν οι δύο μεγαλύτερες τράπεζες της Ελβετίας, η UBS και η Credit Suisse, μετά τα προβλήματα που αντιμετώπισε η τελευταία τις ημέρες που ακολούθησαν την κατάρρευση της αμερικανικής Silicon Valley Bank (SVB).

Πρόκειται για την πρώτη αναγκαστική εξαγορά συστημικής τράπεζας από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και μένει τώρα να φανεί εάν αυτό θα καθησυχάσει από αύριο Δευτέρα τις αγορές.

Οι αμέσως επόμενες ημέρες θα είναι κρίσιμες καθώς θα φανεί εάν η -με συνοπτικές διαδικασίες- πώληση της Credit Suisse σε τιμή πολύ κάτω από αυτή της αγοράς και με μεγάλες απώλειες  για τους μετόχους, θα είναι αρκετή για να ηρεμήσει η κατάσταση ή εάν θα συνεχίσουν οι αναταραχές στο παγκόσμιο ευρωπαϊκό σύστημα.

Με ρυθμό φυγής καταθέσεων άνω των 10 δισ. ελβετικών φράγκων (10 δισ. ευρώ) την ημέρα που μάλιστα επιταχύνθηκε την Παρασκευή καθώς βάθαινε η κρίση, η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας (SNB) σε συνεργασία με την ίδια την κυβέρνηση στη Βέρνη και την αρμόδια ρυθμιστή αρχή Finma, ξεκίνησαν κατεπείγουσες συνομιλίες ήδη από την Τετάρτη. Αυτές κορυφώθηκαν το Σαββατοκύριακο και σήμερα Κυριακή μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις και πολλές αντιδράσεις, κατέληξαν σε ντιλ για πώληση έναντι 3 δισ. ελβετικών φράγκων (3 δισ. ευρώ) για μια τράπεζα που είχε στο κλείσιμο της Παρασκευής κεφαλαιοποίηση 7 δισ. ευρώ περίπου.

Κι αυτό μάλιστα χωρίς να απαιτείται έγκριση από τους μετόχους όπως γίνεται συνήθως, χάρη σε ρύθμιση της κυβέρνησης της χώρας. Η πώληση γίνεται εξ ολοκλήρου με ανταλλαγή μετοχών με τιμή 0,76 ελβετικά φράγκα (ή ευρώ) η μια, ενώ την Παρασκευή η τιμή κλεισίματος ήταν 1,86 ελβετικά φράγκα. Οι μέτοχοι (μετοχές τύπου ΑΤ1 σύμφωνα με το Bloomberg) αναμένεται να χάσουν περίπου 16 δισ. ελβετικά φράγκα (ευρώ) από το ντιλ.

Τώρα αναμένονται μαζικές απολύσεις από την τράπεζα, καθώς με την UBS έχει σχεδόν τις ίδιες δραστηριότητες και μεγάλο –μέχρι τώρα- ανταγωνισμό στην προσέλκυση πελατών. Είναι ενδεικτικό ότι όλες τις προηγούμενες ημέρες διεθνή δημοσιεύματα ήθελαν τόσο την Credit Suisse όσο και την UBS να μην επιθυμούν να κάνουν συμφωνία μεταξύ τους, καθώς πρόκειται για μεγάλους ανταγωνιστές με δραστηριότητες του ενός να υπερκαλύπτει πολλές από τις δραστηριότητες του άλλου.

Οι δηλώσεις από την ίδια την κυβέρνηση της Ελβετίας είναι ενδεικτικές του κλίματος που επικράτησε. «Ήταν απαραίτητο να δράσουμε γρήγορα και να βρούμε μια λύση όσο το δυνατόν γρηγορότερα» δεδομένου ότι η Credit Suisse είναι μια συστημική τράπεζα, δήλωσε ο πρόεδρος της SNB Τόμας Τζόρνταν στη συνέντευξη Τύπου.

Μια χρεοκοπία της Credit Suisse θα είχε «σοβαρές συνέπειες» για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, είπε η υπουργός Οικονομικών Κάριν Κέλερ Σούτερ. Μια χρεοκοπία της Credit Suisse θα είχε «σοβαρές συνέπειες» για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, είπε προσθέτοντας ότι αποτελούσε ευθύνη της Ελβετίας να αποφύγει την υλοποίηση ενός τέτοιου σεναρίου. Η κυβέρνηση «λυπάται» που η Credit Suisse δεν μπόρεσε να λύσει τα προβλήματα μόνη της, συμπλήρωσε. Αυτό οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι χιλιάδες εργαζόμενοι επηρεάζονται, προσθέτει, προτρέποντας την UBS να επιτύχει σαφήνεια σχετικά με την εργασιακή κατάσταση του προσωπικού της Credit Suisse το συντομότερο δυνατό.

Με το ντιλ οι αρχές ελπίζουν ότι θα μπει φρένο στη μαζική φυγή από μετοχές και ομόλογα της Credit Suisse που ξεκίνησε μετά την κατάρρευση της SVB.

Οι  αρχές της Ελβετίας πραγματοποίησαν κατεπείγουσα παρέμβαση για συμφωνία πάση θυσία, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού τους ακόμη και κάποιας μορφής κρατικοποίηση της δεύτερης μεγαλύτερης ελβετικής τράπεζας εάν δεν πραγματοποιούνταν το ντιλ. Στόχος ήταν να στηριχτεί με κάθε τρόπο η Credit Suisse που τις προηγούμενες ημέρες δέχτηκε επίθεση από τις αγορές και αναγκάστηκε να ζητήσει γραμμή πίστωσης 50 δισ ευρώ από την κεντρική τράπεζα της Ελβετίας (SNB). Με άγρυπνο μάτι παρακολουθούσαν τις εξελίξεις οι αμερικανικές αλλά και οι ευρωπαϊκές αρμόδιες αρχές. Η Credit Suisse έχει μεγάλες δραστηριότητες στις ΗΠΑ όπου κι εκεί θεωρείται συστημική τράπεζα.

Το θρίλερ του τιμήματος

Το θρίλερ των διαπραγματεύσεων ήταν μεγάλο καθώς αρχικά η UBS Group  φερόταν να θέλει να αγοράσει την Credit Suisse προς 1 δισεκατομμύριο ευρώ περίπου. Όμως αντιδρούσαν βασικοί μέτοχοι με πρώτους τους Σαουδάραβες, οι οποίοι έχουν ρίξει πολλά χρήματα στην ελβετική τράπεζα, θεωρώντας ως υπερβολικά χαμηλό το τίμημα.

Οι αρχές της Ελβετίας εξέταζαν παράλληλα και ολική ή μερική κρατικοποίηση της Credit Suisse ως έσχατη λύση στην περίπτωση κατάρρευσης ενός ντιλ με την UBS, ανέφεραν πηγές του Bloomberg. Η Βέρνη ήθελε να προλάβει πριν να ανοίξουν οι αγορές στην Ασία και έπειτα στην Ευρώπη, ώστε να αποφευχθούν νέες αναταραχές στις αγορές που έχουν πλήξει κυρίως τραπεζικές μετοχές.

Όλα ξεκίνησαν από την κατάρρευση της Silicon Valley Bank στις ΗΠΑ πριν λίγες μόνο ημέρες, με την κρίση να επεκτείνεται και στην ελβετική τράπεζα η οποία είχε υποστεί ζημιές από κακοδιαχείριση επενδύσεων και άλλα σκάνδαλα και βρισκόταν σε φάση αναδιάρθρωσης.

Σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα η πρώτη προσφορά της UBS –υπό την εποπτεία των ελβετικών αρχών- έγινε το πρωί της Κυριακής με τιμή 0,25 ελβετικών φράγκων (0,25 ευρώ) ανά μετοχή που θα καταβαλλόταν σε μετοχές της UBS. Επρόκειτο για τιμή σημαντικά χαμηλότερη από το κλείσιμο της μετοχής της Παρασκευής, στα 1,86 ελβετικά φράγκα. Αυτό προκάλεσε αντιδράσεις από μετόχους της Credit Suisse που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη ελβετική τράπεζα μετά την UBS, καθώς θα έχαναν πάρα πολλά χρήματα. Ανάμεσα σε όσους αντέδρασαν ήταν και ο μεγαλύτερος μέτοχος της τράπεζας, η Saudi National Bankη, η οποία απέκτησε πέρσι ποσοστό 9,9% στην ελβετική τράπεζα συμμετέχοντας σε αύξηση κεφαλαίου ύψους 4,2 δις δολαρίων.

Στη συνέχεια η UBS φέρεται να προσφέρθηκε να πληρώσει περισσότερα από 0,50 ελβετικά φράγκα ανά μετοχή, φτάνοντας τελικά στα 0,75 ελβετικά φράγκα. Η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας συμφώνησε να προσφέρει γραμμή ρευστότητας 100 δισ. δολαρίων στην UBS ως μέρος της συμφωνίας, αναφέρεται ακόμη.

Εξελίξεις και στις ΗΠΑ

Την ίδια στιγμή στις ΗΠΑ ο δισεκατομμυριούχος μεγαλοεπενδυτής Ουόρεν Μπάφετ είχε συζητήσεις με στελέχη της κυβέρνησης του προέδρο Τζο Μπάιντεν για την τραπεζική κρίση, σύμφωνα με το Reuters και το Bloomberg. Ο «σοφός της Ομάχα» φερόταν να έχει κάνει συνομιλίες για το εάν ο Μπάφετ θα μπορούσε να επενδύσεις στον περιφερειακό τραπεζικό τομέα των ΗΠΑ με κάποιο τρόπο. Επίσης ο δισεκατομμυριούχος φέρεται να προσέφερε επίσης συμβουλές και καθοδήγηση ευρύτερα σχετικά με την τρέχουσα αναταραχή. Όλα αυτά την ώρα που η τράπεζα First Citizens φερόταν να εξετάζει την κατάθεση προσφοράς για την εξαγορά της Silicon Valley Bank.