Εκθεση – φωτιά του Ελεγκτικού συνεδρίου για δημόσια έργα, τράπεζες, υγεία και παιδεία

Σημαντικά ευρήματα που αποτυπώνουν τις παθογένειες του δημοσίου σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα που θα μπορούσαν να είχαν βελτιωθεί και να είχε γλιτώσει το δημόσιο μεγάλα χρηματικά ποσά αποτυπώνονται στα πορίσματα του Ελεγκτικού Συνεδρίου που συντάσσονται μετά από ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν κατά το τελευταίο έτος στο Δημόσιο και ευρύτερο Δημόσιο τομέα και τις ταξινόμησε σε 24 βασικές μεγάλες θεματικές ενότητες.

Το Ανώτατο Δημοσιονομικό Δικαστήριο υπό τον πρόεδρο του Ιωάννη Σάρμα συγκέντρωσε τα πορίσματα  των δικαστικών λειτουργών και ελεγκτών, σε μια ηλεκτρονική έκδοση, υπό τον τίτλο: «Για ένα αποτελεσματικό κράτος», που θα μπορούσε να χρησιμεύσει σαν ένας οδικός χάρτης για την βελτίωση κρίσιμων δεικτών λειτουργίας του κράτους καθώς περιλαμβάνεται και λύσεις με στόχο όχι μόνο τη διασφάλιση οικονομικών πόρων αλλά κυρίως την αποτροπή μελλοντικών τραγωδιών όπως αυτές στα Τέμπη και το Μάτι .

Τα  πορίσματα του Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορούν όλους τους τομείς του Δημόσιου τομέα, των ΟΤΑ,

Δημόσια έργα: Καθυστερήσεις κατά την εκτέλεσή τους

Σύμφωνα με τα πορίσματα τους Ελεγκτικού Συνεδρίου «Διαπιστώθηκαν πολύ μεγάλες καθυστερήσεις κατά την εκτέλεση των δημοσίων έργων. Χορηγήθηκαν παρατάσεις στα 2/3 του συνόλου των έργων, ενώ η εκτέλεση των έργων αυτών διήρκησε κατά μέσο όρο 2,5 φορές περισσότερο από όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί. Ελάχιστοι φορείς δεν εμφάνισαν τη συστημική αυτή παθογένεια, συνεπεία των πρακτικών που εφάρμοσαν.

Οι φορείς  κατά κανόνα αποδέχονται τα αιτήματα παράτασης των αναδόχων και δεν αναζητούν την τυχόν ευθύνη τους για την επέλευση των καθυστερήσεων. Δεν προκύπτει ότι η επίβλεψη των έργων ασκείται με την ενδεδειγμένη επιμέλεια.

Η χορήγηση παρατάσεων δεν αιτιολογείται με επάρκεια αλλά στερεοτυπικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις δεν επαληθεύθηκε από τον έλεγχο ότι οι καθυστερήσεις οφείλονται στις περιστάσεις που αναφέρονται στις αποφάσεις χορήγησης παρατάσεων.

Διαπιστώθηκαν σημαντικές καθυστερήσεις κατά την τήρηση των διαδικασιών ή την εκτέλεση ενεργειών που συνδέονται με την εκτέλεση των έργων, οι οποίες εμπίπτουν στη σφαίρα ευθύνης των φορέων κατασκευής ή τρίτων φορέων.

Η εφαρμογή των σχετικών με την εκτέλεση των δημοσίων έργων διατάξεων του ν. 4782/2021 εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην ταχύτερη ολοκλήρωσή τους».

Τράπεζες και κόκκινα δάνεια

Σχετικά με τη χρηματοδότηση από τις Τράπεζες και τα κόκκινα δάνεια το Ε.Σ., αναφέρει:

«Παρά τη σοβαρή δημοσιονομική εμπλοκή του Κράτους υπέρ των τραπεζών, εξακολουθούν να υφίστανται χαρακτηριστικές αποκλίσεις από τη χρηματοπιστωτική κανονικότητα. Το γεγονός αυτό δικαιολογεί κατ’ αρχήν την περαιτέρω επέμβαση του Κράτους ως δημόσιας εξουσίας που επιδιώκει τον σκοπό δημοσίου συμφέροντος της πλήρους αποκατάστασης της χρηματοπιστωτικής κανονικότητας.

ΕΣΥ, πανδημία και νοσοκομεία

Αναφορικά με το ΕΣΥ, την πανδημία και τον εξοπλισμό των νοσοκομείων, μεταξύ των άλλων, αναφέρει το ΕΣ:

«Η πανδημία ανέδειξε, όπως προκύπτει από τα νοσοκομεία που ελέγχθηκαν, αδυναμίες του δημόσιου συστήματος υγείας, τόσο σε οργανωτικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο χρόνιας ανεπάρκειας ανθρώπινων και υλικών πόρων.

Παρά την προσπάθεια που καταβλήθηκε για την προσήκουσα προπαρασκευή του δημόσιου συστήματος υγείας, τα επιχειρησιακά σχέδια των Νοσοκομείων δεν περιελάμβαναν ποσοτικούς στόχους και προβλέψεις για την εξασφάλιση των αναγκαίων μέσων, για την αντιμετώπιση της αυξημένης ζήτησης κλινών εντατικής θεραπείας.

Μολονότι ο αριθμός των κλινών εντατικής θεραπείας αυξήθηκε σημαντικά, σε σύντομο χρονικό διάστημα, εξακολούθησε, σε πολλές περιπτώσεις, να υπολείπεται εκείνου που, κατά τις οικείες προδιαγραφές, κατ’ ελάχιστον απαιτείται.

Οι προϋπάρχουσες της εκδήλωσης της πανδημίας ελλείψεις σε νοσηλευτικό προσωπικό είχαν ως συνέπεια οι κλίνες εντατικής θεραπείας που αναπτύχθηκαν να μην καταστεί εφικτό όλες να στελεχωθούν, όπως από τις ισχύουσες προδιαγραφές για την οργανική σύνθεσή τους, προβλέπεται.

Η πανδημία δοκίμασε τις αντοχές των Νοσοκομείων της περιφέρειας που ελέγχθηκαν, όσον αφορά την από μέρους τους δυνατότητα νοσηλείας σε κλίνες εντατικής θεραπείας.

Σχετικά με τα θύματα  έμφυλης βίας και την λειτουργία των  ξενώνων φιλοξενίας, το ΕΣ αναφέρει:

«Ο αριθμός των αιτημάτων φιλοξενίας στους ξενώνες δεν είναι ανάλογος με τη γενικότερη έξαρση του φαινομένου της έμφυλης βίας κατά την τελευταία δεκαετία.

Ειδικότερα κατά τις περιόδους του εγκλεισμού λόγω της υγειονομικής κρίσης ο αριθμός των αιτημάτων φιλοξενίας στους ξενώνες δεν ήταν ανάλογος του αυξημένου αριθμού των περιπτώσεων της έμφυλης βίας.

Η κτιριακή και υλικοτεχνική υποδομή της πλειονότητας των ξενώνων δεν πληροί τις απαιτήσεις υγιεινής και ασφάλειας.

Διαπιστώθηκαν ελλείψεις στις υπηρεσίες που παρέχονται στα θύματα έμφυλης βίας.

Διαπιστώθηκαν επίσης σημαντικές ελλείψεις στη στελέχωση των ενώνων και κενά στην κατάλληλη εποπτεία και επιμόρφωση του προσωπικού τους.

Oι υπηρεσίες των ξενώνων δεν αξιολογούνται επαρκώς ώστε να ανασχεδιάζονται σύμφωνα με τις εκάστοτε ανάγκες και να βελτιώνονται. Οι στόχοι που τίθενται για την αξιολόγηση του έργου των ξενώνων έχουν μόνο ποσοτικό και όχι ποιοτικό χαρακτήρα.

Η διεύρυνση του πληθυσμού που εξυπηρετείται από τους ξενώνες ώστε να συμπεριλάβει τα θύματα πολλαπλών διακρίσεων δημιούργησε πρόσθετες ανάγκες.

«Βοήθεια στο σπίτι»

Για το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι», το ΕΣ αναφέρει:

«Δεν πραγματοποιείται συστηματική διερεύνηση και καταγραφή των αναγκών κατ’ οίκον κοινωνικής φροντίδας τις οποίες προορίζεται να στηρίξει το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι».

Οι ανθρώπινοι και υλικοί πόροι του προγράμματος έχουν σταδιακά απομειωθεί.

Οι φορείς δεν εφαρμόζουν τυπικές διαδικασίες για τη λειτουργία του προγράμματος, ούτε αποτελεί αντικείμενο παρακολούθησης η παροχή και η ποιότητα των υπηρεσιών.

Το πρόγραμμα δεν έχει τα μέσα να ανταποκριθεί σε περιπτώσεις ατόμων με μεγάλη αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης και πλήρη έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος.

Το πρόγραμμα παρέχει περιορισμένο εύρος υπηρεσιών από τις δυνητικά προσφερόμενες με βάση το οικείο καθηκοντολόγιο ειδικοτήτων και με σχετικά χαμηλή συχνότητα.

Παρά τις αδυναμίες που διαπιστώθηκαν, οι ερωτηθέντες εξυπηρετούμενοι εξέφρασαν ικανοποίηση από τις υπηρεσίες που τους παρέχονται και θεωρούν ότι έχει βελτιωθεί το επίπεδο διαβίωσής τους.

Στο πλαίσιο χρηματοδότησης του προγράμματος, προβλεπόταν αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς του, η οποία δεν έχει μέχρι σήμερα διενεργηθεί».

Παιδεία και ανάγκες μαθητών

Για την παιδεία και τις ανάγκες των μαθητών, το ΕΣ αναφέρει:

«Κατά τον στρατηγικό σχεδιασμό παρατηρήθηκαν σημαντικές παραλείψεις, αφού στο στρατηγικό σχέδιο δράσης δεν ενσωματώθηκαν συγκεκριμένα στοιχεία που να τεκμηριώνουν την συνάφεια των δράσεων με συγκεκριμένες βέλτιστες πρακτικές ή συγκεκριμένα μοντέλα συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, ενώ το σχέδιο δράσης δεν αποτέλεσε αντικείμενο διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Όσον αφορά την λειτουργία των Κέντρων Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης, τα οποία συντάσσουν γνωματεύσεις για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, προέκυψε ότι υφίσταται σημαντική υστέρηση του ρυθμού έκδοσης γνωματεύσεων εντός του έτους σε σχέση με τον αριθμό των αιτήσεων σε εκκρεμότητα. Αποτέλεσμα αυτής της καθυστέρησης είναι να υπάρχει σημαντικός αριθμός παιδιών που στερείται της ανάλογης υποστήριξης .