Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά: Ένα ταξίδι τέχνης ανάμεσα στον Πειραιά και την Αμμόχωστο

Ο Δήμος Πειραιά και ο Δήμος Αμμοχώστου στο πλαίσιο αδερφοποίησής τους, παρουσιάζουν για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό 25 έργα της Δημοτικής Πινακοθήκης Αμμοχώστου, τα οποία για  45 χρόνια οι Κύπριοι τα θεωρούσαν χαμένα, αφού εγκαταλείφθηκαν  στην Αμμόχωστο το  1974 με την εισβολή.

Μεταξύ αυτών και έργα εμβληματικών Ελλήνων καλλιτεχνών, του Χατζηκυριάκου – Γκίκα, του Τσαρούχη, του Μόραλη, του Κόντογλου και άλλων.

219  έργα

Τα συνολικά 219 έργα παραδόθηκαν τον Σεπτέμβρη του 2019 στα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία διαμεσολάβησαν για την ολοκλήρωση της επιστροφής τους και από τον Ιανουάριο του 2023 φιλοξενούνται προσωρινά στο Δημοτικό Μουσείο «Θάλασσα» στην Αγία Νάπα.

Η έκθεση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία για τον σύγχρονο πολιτισμό όχι μόνο για τη μεγάλη καλλιτεχνική αξία των έργων, αλλά και γιατί είναι από τις ελάχιστες φορές που παραδίδονται πολιτιστικά αγαθά, τα οποία θεωρούνταν χαμένα λόγω εχθροπραξιών, στην κοινότητα που ανήκουν.

Η έκθεση έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, καθώς και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη.

Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν τη Δευτέρα 3 Απριλίου 2023, στις 19:00 και η έκθεση θα διαρκέσει έως την Κυριακή 21 Μαΐου 2023.

Ο Δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης

Στη συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Γιάννης Μώραλης, στον χαιρετισμό του,  χαρακτήρισε την έκθεση ορόσημο για την πόλη του Πειραιά, επισημαίνοντας πως αποτελεί την έμπρακτη απόδειξη ότι οι αδελφοποιήσεις μεταξύ πόλεων μπορούν να είναι ουσιαστικές. Στη συνέχεια σημείωσε ότι, σκοπός αυτής της έκθεσης είναι να επικοινωνηθεί το ζήτημα της κατεχόμενης Αμμοχώστου σε ένα ακόμα μεγαλύτερο κοινό στην Ελλάδα, υπογραμμίζοντας χαρακτηριστικά:

«Οι επισκέπτες θα βλέπουν αυτά τα έργα και θα θυμούνται ή και κάποιοι ίσως μάθουν για πρώτη φορά, ότι υπάρχει μια πόλη στην Κύπρο, ερημωμένη, μισοκατεστραμμένη και νεκρή σχεδόν 50 χρόνια. Επισκέφθηκα πέρυσι την Αμμόχωστο και πραγματικά η εικόνα της έχει μείνει χαραγμένη στη μνήμη μου. Είναι μία πόλη φάντασμα για την οποία δεν νομίζω να υπάρχει αντίστοιχο παράδειγμα παγκοσμίως. Μια πόλη, η οποία πριν από την εισβολή έμοιαζε αρκετά με τον Πειραιά.

Το λιμάνι της ήταν το μεγαλύτερο του νησιού και στον τομέα της διακίνησης εμπορευμάτων και από άποψη επιβατών. Η Αμμόχωστος ήταν κέντρο πολιτισμού και αθλητισμού και επιπλέον είναι μια πόλη με πανάρχαια ιστορία, όπως ο Πειραιάς. Από την άλλη, ανεξάρτητα από την παράνομη κατοχή της Αμμοχώστου και παρά το θλιβερό καθεστώς που παραμένει εκεί, ο Δήμος Αμμοχώστου είναι ζωντανός και ενεργός».

Ο κ. Μώραλης κάλεσε τους Πειραιώτες κι όχι μόνο, να επισκεφθούν τη σημαντική αυτή έκθεση και κλείνοντας ανέφερε ότι  με τον Δήμο Αμμοχώστου υπάρχει πεδίο συνεργασίας για την από κοινού ανάληψη κι άλλων πρωτοβουλιών, ενισχύοντας τις σχέσεις των δύο πόλεων».

Ο Δήμαρχος Αμμοχώστου Σίμος Ιωάννου

«Τα εγκαίνια της έκθεσης «Αμμόχωστος-Πειραιάς, Διαδρομές Επί Σκοπού», αποτελεί για εμάς ορόσημο. Ένα σημαντικότατο πολιτιστικό γεγονός που στέλνει ένα ανανεωμένο μήνυμα δυναμισμού και υπόσχεσης  πως ουδέποτε ξεχνούμε και αέναα αγωνιζόμαστε για να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη της Αμμοχώστου μας, ελπίζοντας και διεκδικώντας την απελευθέρωση του τόπου μας. Στα πλαίσια της διαφώτισης για το θέμα της Αμμοχώστου και ολόκληρης της Κύπρου μέρος των πινάκων θα περιοδεύει.

Πρώτος σταθμός μας, ο Πειραιάς! Αυτή η όμορφη  εκδήλωση, η οποία συνδιοργανώνεται με το Υφυπουργείο Πολιτισμού Κύπρου και με τον Δήμο Πειραιά και τελεί υπό την αιγίδα της Αυτού Εξοχότητας της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Αυτού Εξοχότητας του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποτελεί για εμάς μια ανεπανάληπτη και συγκινητική εμπειρία. Πιστεύω, ότι τα έργα τέχνης που θα εκτίθενται  στην έκθεση «Αμμόχωστος-Πειραιάς, Διαδρομές Επί Σκοπού» και θα βρίσκονται στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά μέχρι τις 21 Μαΐου 2023, είναι σημαντικά για την ιστορία της τέχνης τόσο της Κύπρου και της Ελλάδας, όσο και ολόκληρου του κόσμου».

Η Εντεταλμένη  Δημοτική Σύμβουλος Πολιτισμού κα Ειρήνη Νταϊφά

«Με ιδιαίτερη χαρά και υπερηφάνεια, στον Δήμο Πειραιά και στο πλαίσιο της αδερφοποίησης της πόλης μας με τον Δήμο Αμμοχώστου, φιλοξενούμε στη Δημοτική μας Πινακοθήκη, 25 έργα της Δημοτικής Πινακοθήκης Αμμοχώστου.

Τα συγκεκριμένα έργα, που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό εκτός Κύπρου, περιλαμβάνονται μεταξύ πολλών άλλων,  που μετά την εισβολή του 1974 θεωρούνταν χαμένα. Το 2019 ανακοινώθηκε ο εντοπισμός 219 έργων της Δημοτικής Πινακοθήκης Αμμοχώστου και η πρόθεση των Τουρκοκυπρίων να τα επιστρέψουν. Αργότερα την ίδια χρονιά, παραδόθηκαν στα Ηνωμένα Έθνη, που διαμεσολάβησαν στην ολοκλήρωση της επιστροφής τους.

Η έκθεση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον σύγχρονο Πολιτισμό τόσο για την καλλιτεχνική αξία των έργων, όσο και γιατί είναι από τις σπάνιες φορές που παραδίδονται πολιτιστικά αγαθά που θεωρούνταν χαμένα λόγω εχθροπραξιών, στην κοινότητα που ανήκουν. Ο Δήμος Πειραιά, παρουσιάζοντας στη Δημοτική μας Πινακοθήκη τα 25 έργα από τη Δημοτική Πινακοθήκη Αμμοχώστου, αποδεικνύει έμπρακτα την πεποίθησή του, ότι η Τέχνη και ο Πολιτισμός μπορούν να συμβάλλουν στις προσπάθειες ειρήνης, συνεργασίας, εμπιστοσύνης και αλληλοκατανόησης για το κοινό καλό».

 Η Διευθύντρια  Πολιτισμού του Δήμου Πειραιά κα Ευαγγελία Μπαφούνη

«Ο σχεδιασμός της φιλοξενίας αυτών των έργων, προσωρινά, στο Μουσείο της Θάλασσας, στην Αγία Νάπα, έως ότου επιστρέψουν στην πραγματική τους στέγη στην Αμμόχωστο, αποτέλεσε για τον Δήμο Πειραιά μια πρόκληση για πολλούς λόγους.

Εν πρώτοις η καλλιτεχνική αξία των έργων υπαγόρευε την έκθεσή τους σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό, εκτός Κύπρου. Παράλληλα όμως, παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο τρόπος ανάκτησής τους, ύστερα από μια υποδειγματική συνεργασία μεταξύ των μελών της Τεχνικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό που είχε συγκροτηθεί από εκπροσώπους τόσο της Ελληνοκυπριακής όσο και της  Τουρκοκυπριακής κοινότητας του νησιού. Συνεργασία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει μάθημα προσέγγισης μεταξύ κοινοτήτων που τις χώρισαν εχθροπραξίες, σε σχολές διπλωματίας. Και τέλος το μεγάλο δίδαγμα ότι η πολιτιστική κληρονομιά κάθε λαού είναι αναπαλλοτρίωτη και ανήκει σε αυτόν που τη δημιούργησε».