Η Τουρκία, η Αίγυπτος και οι προσπάθειες εξομάλυνσης – Ο ρόλος Κύπρου και Ελλάδας

Μεγάλο κύκλο συζητήσεων έχει ανοίξει στην Αίγυπτο η επίσκεψη του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο Κάιρο την περασμένη εβδομάδα και η συνάντηση του με τον Σάμεχ Σούκρι.

Ιδιαίτερα αφού Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν είχε επισκεφθεί την Αίγυπτο εδώ και 11 χρόνια.

Από την ανατροπή του Μοχάμεντ Μόρσι και καθ’ όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, με όλες τις προτάσεις της Τουρκίας να πέφτουν στο κενό.

Η επαναπροσέγγιση που δημιουργείται στη σκιά των φονικών σεισμών στην Τουρκία και με προξενητή τις ΗΠΑ, που θέλουν επίλυση των ζητημάτων στην περιοχή, ανάπτυξη ενεργειακών δρόμων και συνεργασίες που θα εξασφαλίζουν τα συμφέροντα της Δύσης.

Τι αναγνωρίζουν οι Αιγύπτιοι

Σε άρθρο του πρώην Αιγυπτίου βοηθού ΥΠΕΞ Χουσεΐν Χαρίντι που δημοσιεύθηκε στην αιγυπτιακή αγγλόφωνη Al Ahram, με τίτλο «Προσεκτική προσέγγιση» γίνεται αναφορά στη νέ αεποχή των σχέσεων Αιγύπτου – Τουρκίας και υπογραμμίζεται η δυνατότητα και για μία συνάντηση κορυφής το επόμενο διάστημα.

Η επαναπροσέγγιση

Η προσπάθεια επαναπροσέγγισης των δύο χωρών άλλωστε σύμφωνα με τους διπλωμάτες εντάσσεται σε μία ευρύτερη διαδικασία συμφιλίωσης που επικρατεί σε όλη την περιοχή,  της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου. Μία τάση η οποία είχε σαν αποτέλεσμα η Τουρκία να οδηγηθεί σε εξομάλυνση των σχέσεων της με τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Σύμφωνα με τον Χαρίντι μία επιτυχημένη προσέγγιση μεταξύ Καΐρου και Άγκυρας θα συνέβαλε – όπως τονίζουν άλλωστε όλοι οι υπέρμαχοι της επαναπροσέγγισης – στη σταθερότητα, την ασφάλεια και την  ευημερία της Μέσης Ανατολής.

Αστερίσκος και ενεργειακά

Ωστόσο η Αίγυπτος βάζει πάντα έναν αστερίσκο. Ότι η Τουρκία δεν θα συνεχίσει στον ίδιο δρόμο των παρεμβατικών της πολιτικών. Και εστιάζει ιδιαίτερα στις περιπτώσεις της Συρίας και δη της Λιβύης.

Την ίδια στιγμή μπαίνει και το ζήτημα της εξερεύνησης και εκμετάλλευσης φυσικού αερίου και πετρελαίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Με το ερώτημα για μία ακόμα φορά να αφορά την Άγκυρα. Και το αν θα επιλέξει να επιμείνει στην σημερινή πολιτική της ή θα προχωρήσει σε μία προσέγγιση που θα επιτρέπει συνεργασίες με τα κράτη που ανήκουν στο East Med Gas Forum (EMGF). Στο οποίο συμμετέχει τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα.

Μία τέτοια συνεργασία για να προχωρήσει όμως έχει σαφείς προϋποθέσεις. Απαιτεί οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών Αιγύπτου και Τουρκίας, με την Άγκυρα να έχει προτείνει μία διευθέτηση αρκετές φορές, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι το Κάιρο έχει πολύ περισσότερα να κερδίσει αν διαπραγματευθεί με την Τουρκία παρά με την Ελλάδα. Ακόμα και αν συμφωνήσει με την Αίγυπτο η Τουρκία όμως παραμένει ανάγκη να προχωρήσει στη διευθέτηση των διαφορών της με την Ελλάδα και με την Κύπρο.

Με το Κυπριακό να είναι το μεγαλύτερο ζήτημα.

Η Αίγυπτος και οι συμμαχίες της

Άλλωστε η Αίγυπτος δεν μπορεί να περιμένει κανείς όπως σημειώνεται και στο άρθρο να αγνοήσει τις συμφωνίες της με άλλες μεσογειακές χώρες, για συνεργασία στον τομέα των ενεργειακών κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου.

Στα μεγάλα αγκάθια της εξομάλυνσης των σχέσεων Τουρκίας – Αιγύπτου όπως προαναφέρθηκε παραμένει η Λιβύη. Και κυρίως η στρατιωτική παρουσία της Άγκυρας στη χώρα. Σε αυτό το ζήτημα η Αίγυπτος δεν αναμένεται να υπαναχωρήσει καθώς απαιτεί να αποχωρήσουν το σύνολο των ξένων δυνάμεων και των μισθοφόρων από τη Λιβύη.

Ο παράγοντας εκλογές

Ένας παράγοντας που μπορεί να αλλάξει τα πράγματα είναι οι εκλογές στην Τουρκία.

Αίγυπτος και Τουρκία αναγνωρίζουν ότι η ένταση δεν τους προσέφερε. Αντίθετα τους ζημίωσε. Ακόμα και αν προσπαθήσουν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους ωστόσο αυτό δεν μπορεί να συμβεί όσο οι διπλωματικές προκλήσεις αλλά και οι προκλήσεις επί του πολιτικών ζητημάτων παραμένουν. Ακόμα και αν γίνουν βήματα ο εκτροχιασμός θα είναι πάντα ένα ενδεχόμενο που θα απειλεί την όποια πρόοδο.

Με την μπάλα για την ηρεμία στη Μεσόγειο να είναι στο γήπεδο της Τουρκίας.