Ο φόβος της παρέλασης

Ελληνοπρεπέστατες μούντζες, καλλιτεχνικά χάπενινγκ διαμαρτυρίας, αβγά και εκτοξευμένοι καφέδες, συνθήματα και εμβατήρια. Η ιστορία των πολιτικών διαμαρτυριών στις παρελάσεις, μαθητικές ή και στρατιωτικές, κρατάει στη χώρα μας τόσα χρόνια που τη συνηθίσαμε και λίγη εντύπωση μας προκαλεί πια.

Θυμόμαστε όλοι όμως πώς και πότε ξεκίνησαν. Την 28η Οκτωβρίου του 2011. Ηταν η περίοδος των «αγανακτισμένων» κι οι παρελάσεις σε όλη τη χώρα έγιναν υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, με διαχωριστικά και κάγκελα, με πανό, πένθιμα περιβραχιόνια, συνθήματα και ρίψεις αντικειμένων προς τους πολιτικούς.

Το αποκορύφωμα ήταν η αποχώρηση του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια, από την παρέλαση της Θεσσαλονίκης, σε κατάσταση εμφανούς συναισθηματικής φόρτισης, όταν ήρθε αντιμέτωπος με χιλιάδες διαδηλωτές που τον αποκαλούσαν, μεταξύ άλλων, «προδότη».

Τα ίδια και χειρότερα συνέβησαν στην Αθήνα, όπου επιστρατεύτηκαν ως και κλούβες των ΜΑΤ, ενώ στο κλίμα συμμετείχαν και μέλη της μπάντας του Δήμου Αθηναίων που παρέλασαν με μαύρες κορδέλες στα μουσικά όργανά τους.

Ο πρώτος «διδάξας».  Την ίδια χρονιά ξεκίνησαν κι οι πρώτες διαμαρτυρίες από νεαρούς μαθητές που προκάλεσαν κι εκείνες τεράστιες αντιδράσεις, που κυμαίνονταν από την εύλογη ανησυχία έως την υπερβολή με αποχρώσεις ηθικού πανικού. Ο πρώτος «διδάξας» ήταν ο νεαρός παραστάτης του 3ου ΕΠΑΛ Λάρισας στον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου το 2011. Η εικόνα του την ώρα που μούντζωνε, χωρίς να γυρίσει το κεφάλι, την εξέδρα των επισήμων, θα μπορούσε να ενταχθεί σε ιστορικό αφιέρωμα της ελληνικής κρίσης ως ένα από τα χαρακτηριστικότερα φωτογραφικά ντοκουμέντα της εθνικής μας θλίψης.

Το φαινόμενο επανέκαμψε δυναμικά στους εορτασμούς της 25ης Μαρτίου του 2019, με την αφορμή, τότε, της Συμφωνίας των Πρεσπών. Πρωταγωνιστές, όμως, δεν ήταν η νεολαία αλλά ακροδεξιές ομάδες, που θεώρησαν πως είχαν κάποιου είδους μονοπώλιο πάνω στις μέρες συλλογικής μνήμης και είπαν να επανανοηματοδοτήσουν την παρέλαση με υβριστικά συνθήματα, εθνικιστικά λάβαρα και με το εμβατήριο «Μακεδονία ξακουστή» που ακούστηκε σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας ενώ σε πολλές περιπτώσεις η αστυνομία χρειάστηκε να συνοδεύσει βουλευτές του κυβερνητικού, τότε, ΣΥΡΙΖΑ. Αξιοσημείωτο ήταν ότι εκείνη τη χρονιά τις διαμαρτυρίες τους «νομιμοποίησαν» με τη συμμετοχή τους ένστολοι. Ενδεικτικά, στην Αθήνα, η μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού που έπαιξε το «Μακεδονία ξακουστή» ενώ περνούσαν από την εξέδρα των επισήμων, ενώ το τραγούδησαν και Εύζωνες, αξιωματικοί της Σχολής Ευελπίδων και το άγημα της Μονάδας Υποβρύχιων Αποστολών του Λιμενικού. 

Ο ΑΜΕΙΛΙΚΤΟΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ. Η φετινή 25η Μαρτίου, λοιπόν, θα εορταστεί υπό τη σκιά του πένθους και της οργής για τους 57 νεκρούς και τους δεκάδες τραυματίες του φρικτού δυστυχήματος των Τεμπών. Μια υπόθεση που έχει κινητοποιήσει με τον πιο τραγικό τρόπο τα αντανακλαστικά των νέων, κυρίως, ανθρώπων που είδαμε να οργανώνουν πορείες και παραστάσεις διαμαρτυρίες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ελλάδας, εκφράζοντας, μεταξύ άλλων, ένα αίσθημα προσωπικής ταύτισης με τα θύματα, μια βαθιά απογοήτευση από το πολιτικό προσωπικό της χώρας κι ένα μάλλον εμπεδωμένο αίσθημα γενικότερης ανασφάλειας για το μέλλον τους.

Θα χρησιμοποιήσουν τις παρελάσεις ως αφορμή για να εκφράσουν τον θυμό τους; Είναι πολύ πιθανό. Θα επιχειρήσουν και κάποιοι άλλοι να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για να προβοκάρουν και να προκαλέσουν βίαια επεισόδια; Ισως ναι, το συνηθίζουν άλλωστε. Ομως αυτή τη φορά, δυστυχώς, ο συμβολισμός είναι αμείλικτος. Γιατί λέμε στα νέα παιδιά να παρελάσουν για να μνημονεύσουμε όλοι μαζί τα θύματα των πολέμων για τη ελευθερία. Πώς να τους εξηγήσουμε, όμως, τα θύματα στον καιρό της ειρήνης και της προόδου;

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΑ ΝΕΑ»