Τέλος στα σενάρια πολέμου – Μπαίνουμε στην εποχή των ισχυρών συμβολισμών

Συμβολισμών συνέχεια και μάλιστα με μία κίνηση που δεν θα περίμενε κανείς. Ο τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου έστειλε επιστολή στον ομόλογο του Νίκο Δένδια να ευχηθεί για την 25η Μαρτίου.

Την 25η Μαρτίου που γιορτάζεται η έναρξη της Επανάστασης κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Δεν μπορεί να χαρακτηριστεί και σύνηθες, ούτε καν αναμενόμενο.

Η Τουρκία δείχνει να επιλέγει τους ισχυρούς συμβολισμούς και εμφανίζεται αποφασισμένη να γκρεμίσει την καχυποψία που χτίστηκε μέσα από απειλές και διαδοχικές κρίσεις, σε περιβάλλον κλιμακούμενης έντασης.

Ακόμα και προεκλογικά.

Η επιστολή Τσαβούσλου

Η επιστολή Τσαβούσογλου εκτός από τις ευχές για την 25η Μαρτίου, σημειώνει πως είναι βέβαιος ότι  οι σχέσεις καλής γειτονίας οι οποίες υφίστανται αυτή τη στιγμή μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας  θα παγιωθούν  στο  μέλλον. Παράλληλα ο τούρκος Υπουργός Εξωτερικών δηλώνει αποφασισμένος να συμβάλει  περαιτέρω στην τωρινή θετική δυναμική η οποία επικρατεί στις διμερείς σχέσεις Ελλάδος και Τουρκίας.

Ενώ ο Τσαβούσογλου ευχαριστεί για μια ακόμη φορά την ελληνική κυβέρνηση και τον ελληνικό λαό για την αλληλεγγύη και την βοήθεια την οποία προσέφεραν στην Τουρκία μετά τους καταστροφικούς σεισμούς.

Οι παράμετροι έχουν μεταβληθεί

Την ίδια στιγμή ο Νίκος Δένδιας σε συνέντευξη του (Πρώτο Θέμα) υπογραμμίζει ότι:

«Έχουν μεταβληθεί οι παράμετροι της τουρκικής συμπεριφοράς απέναντί μας. Αμέσως μετά την τραγωδία των σεισμών στην Τουρκία και την επίσκεψή μου εκεί, η τουρκική παραβατικότητα έχει μετατραπεί σε κάτι το ανύπαρκτο. Δεν υπάρχουν παραβιάσεις στο Αιγαίο, δεν υπάρχουν υπερπτήσεις, δεν υπάρχει τοξική διατύπωση λόγου, δεν υπάρχει λεκτική επιθετικότητα, δεν υπάρχει απειλή χρήσης βίας. Η Ελλάδα πάντοτε έλεγε ότι επιδιώκει τον διάλογο κάτω ακριβώς απ’ αυτές τις συνθήκες. Οφείλουμε, λοιπόν, έχουμε υποχρέωση αν θέλετε, να ανταποκριθούμε σε μια τέτοια τουρκική συμπεριφορά.

Θα διαρκέσει;

»Πολλοί διατυπώνουν την σκέψη ότι αυτό δεν θα διαρκέσει. Αυτό δεν μπορώ να το ξέρω, αλλά φανταστείτε πόσο άσχημο θα ήταν εάν η Τουρκία τείνει χείρα συνεννόησης προς την Ελλάδα, η Ελλάδα να την αρνηθεί, δηλαδή να είναι ανακόλουθη με όσα η ίδια έλεγε μέχρι τώρα. Και θα μου επιτρέψετε να σας πω και το εξής – και σας ευχαριστώ που μου δίνετε αυτή την ευκαιρία: Η τουρκική στήριξη στην ελληνική υποψηφιότητα για το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει τεράστιο συμβολισμό. Γιατί; Διότι το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών είναι ό,τι εγγύτερο έχει η ανθρωπότητα σε μια παγκόσμια κυβέρνηση και είναι ακριβώς ο θεματοφύλακας του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Δικαίου.

»Η τουρκική στήριξη λοιπόν ενέχει έναν συμβολισμό, τον οποίο δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει. Η ελληνική στήριξη στην υποψηφιότητα των Τούρκων για τη γενική γραμματεία του IMO, θέση την οποία κατείχε και η Ελλάδα με έναν εξαιρετικό Γενικό Γραμματέα, τον Ναύαρχο Ευθύμη Μητρόπουλο, αφορά τη γενική γραμματεία ενός οργανισμού στον οποίο και εμείς μετέχουμε, στο Συμβούλιο. Είναι κάτι το παντελώς διαφορετικό.

«Ασυγχώρητο»

»Εγώ δεν λέω ότι «ρίξαμε» την Τουρκία ή ότι της πήραμε κάτι παραπάνω απ’ ό,τι της δώσαμε. Είναι προφανές ότι η Τουρκία, μέσα στη συγκεκριμένη συγκυρία, επέλεξε αυτό τον συμβολισμό΄ τον επέλεξε, δεν είναι αφελής. Όμως,  καταλαβαίνετε τι σηματοδοτεί αυτός ο συμβολισμός αν – έχω απόλυτη επίγνωση των δυσκολιών – η Τουρκία επιλέξει να συνεχίσει να λειτουργεί επί τη βάσει αυτού του πλαισίου που δείχνουν οι τωρινές της κινήσεις και τι θα σημάνει αυτό για τους λαούς και τις κοινωνίες των δύο χωρών. Άρα λοιπόν, καταλήγοντας, λέω ότι εδώ υπήρξε ένα παράθυρο ευκαιρίας. Η Ελλάδα είχε απόλυτη υποχρέωση να περάσει μέσα απ’ αυτή την πόρτα  που η Τουρκία άνοιξε. Τώρα,  το αν αυτό θα έχει μια ευτυχή κατάληξη ή είναι απλώς ένα παροδικό φαινόμενο, αυτό μόνο ο χρόνος μπορεί να το πει. Θα ήταν, όμως,  ασυγχώρητο από την ελληνική πλευρά να μην επιχειρήσει να αξιοποιήσει αυτήν την αλλαγή».

Θα ήταν «ασυγχώρητο» σημειώνει ο Δένδιας η Ελλάδα να μην επιχειρήσει να αξιοποιήσει αυτή την αλλαγή.

Όσοι επένδυσαν στην ένταση

Και δεν μπορεί  να κανείς που θέλει να είναι έντιμος με τον εαυτό του να μην παραδεχτεί ότι αρκετοί είναι εκείνοι που ήταν έτοιμοι και είχαν ξεκινήσει ήδη να εκμεταλλεύονται την ένταση που επικρατούσε στα ελληνοτουρκικά πριν τους σεισμούς για να σταθούν στα προεκλογικά τους μπαλκόνια.

Τόσο η τουρκική στήριξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όσο και η επιστολή του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας την 25η Μαρτίου είναι συμβολισμοί που δείχνουν κάτι.

Και μέχρι να αναιρεθούν δεν μπορεί κανείς να τους αγνοήσει.

Διάθεση λύσεων;

Για τους πιο αισιόδοξους θα μπορούσε να είναι ένα πρώτο δείγμα σε ένα μακρύ και δύσκολο δρόμο που ίσως θα άνοιγε παράθυρο συνεννόησης, εφόσον υπήρχε η βούληση και από τις δύο πλευρές. Για τους πλέον επιφυλακτικούς η κυβέρνηση Ερντογάν διαβάζει τις διεθνείς επιταγές και το κλίμα στο εσωτερικό της Τουρκίας που δημιούργησε η αλληλεγγύη της Ελλάδας στους σεισμούς και αναδιπλώνεται.

Οι προτάσεις Αθήνας και Άγκυρας και οι δυνατότητες τους να προχωρήσουν επί της ουσίας ή έστω να επιχειρήσουν να διατηρήσουν ήρεμα νερά όχι για μέρες ή μήνες αλλά για σταθερά για το επόμενο διάστημα θα φανούν μετά τις εκλογές.

Σε κάθε περίπτωση, όσο και αν κρατήσει η ηρεμία, προσχηματική ή μη, είναι ωφέλιμη. Και η Αθήνα θα ήταν όντως «ασυγχώρητη» να μην ανταποκριθεί.

Δύσκολοι συμβιβασμοί 

Με τις δύο πλευρές σε ένα ιδανικό σενάριο να αρχίσουν να εκπαιδεύουν τους λαούς τους για λύσεις και συμβιβασμούς και να πάψουν να αναζητούν «προκλήσεις» σε κάθε τους βήμα.

Ακόμα και αν οι συμβιβασμοί είναι πιο δύσκολοι από τις ρητορικές κορώνες. Πολιτικά.

Σημαντικό στάδιο και το Κυπριακό. Και το τι μηνύματα θα θελήσει να εκπέμψει η Άγκυρα σε εκείνο το πεδίο.

Ο Νίκος Δένδιας δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο και για νέα βήματα μέχρι τις εκλογές. Έστω και σε επίπεδο συμβολισμών.

Τουρκικές πηγές δηλώνουν την ίδια στιγμή ότι θέλουν λύσεις σε «νομικά ζητήματα», δηλαδή στο θέμα της υφαλοκρηπίδας, αφήνοντας εκτός ατζέντας τα «πολιτικά». Για κάποιους αυτή η δήλωση δείχνει προθυμία της Άγκυρας να μπει σε ένα «παζάρι». Όχι κατ’ ανάγκη κακό. Γιατί παζάρι σημαίνει διαπραγμάτευση. Τα πολιτικά ζητήματα, διεκδικήσεις περί αποστρατικοποίησης, αμφισβήτηση της κυριαρχίας των νησιών, κλπ, μετά τις εκλογές.

Στοίχημα μέχρι τις εκλογές τα ήρεμα νερά. Και να σιγήσουν οι φωνές που ποντάρουν σε κλίμα πολέμου.

Και σε κάθε περίπτωση οι ευχές Τσαβούσογλου ήταν οι πιο αξιοσημείωτες και αναπάντεχες της ημέρας…