Τουρκία – ΝΑΤΟ: 10-0

Τελικά, του πέρασε: ο πρόεδρος της Τουρκίας Ερντογάν προχώρησε στην αποδοχή της ένταξης της Φινλανδίας, αλλά όχι της Σουηδίας, στο ΝΑΤΟ. Είναι μία στάση εξόχως ενδιαφέρουσα: σήμερα, εκτός από το γεγονός ότι έχει προκαλέσει μεγάλες καθυστερήσεις σε μία διαδικασία που ένας από τους στόχους της ήταν να εξελιχθεί ταχύτατα, την έχει εκτρέψει και από τους αρχικούς σχεδιασμούς της με τρόπο που προκαλεί προβλήματα και πονοκέφαλο όχι μόνον στη Στοκχόλμη, αλλά σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο. Ενώ, φυσικά, αντιθέτως φέρνει μεγάλη ικανοποίηση στη Μόσχα, προς όφελος της οποίας εργάστηκε για μία ακόμα φορά ένα μέλος της δυτικής συμμαχίας σε καιρό πολέμου, σε συνθήκες οξύτατης σύγκρουσης που όμοιά της δεν υπήρξε στην ιστορία του μεταπολεμικού διπολισμού, ούτε καν στα πιο άγρια χρόνια του Ψυχρού Πολέμου.

Ο Ερντογάν όμως όλα τα παραπάνω τα αγνόησε, όπως αγνόησε και τους κανόνες μιας δυτικής δημοκρατίας σαν της σουηδικής. Και έθεσε όρους που είτε την αναγκάζουν να αυτοπεριοριστεί, είτε της επιβάλλουν να παραμείνει εκτός Συμμαχίας αυτή την εξαιρετικά κρίσιμη ιστορική στιγμή, όταν ουδείς γνωρίζει ποια μπορεί να είναι η κλιμάκωση των εξελίξεων για χώρες της περιοχής γύρω από τα δυτικά της Ρωσίας που δεν προστατεύονται από τη συμμετοχή τους στο ΝΑΤΟ και την αλληλεγγύη που επιβάλλει η ιδρυτική συνθήκη του. Ακόμα περισσότερο, κατάφερε να γίνει όλο αυτό αποδεκτό χωρίς τις συνέπειες που θα έπρεπε να έχει από την καρδιά της Συμμαχίας και να κάνει τον Πούτιν να έχει κι αυτός με κάτι να χαμογελάει, έπειτα από δεκατρείς μήνες τραγικά εξελιγμένου για τη Ρωσία πολέμου, που από περίπατος εξελίχθηκε σε εφιάλτη.

Ο Ερντογάν έδειξε ότι το ΝΑΤΟ, όπως και ιδίως οι μεγάλες δυνάμεις που μετέχουν σε αυτό, δεν έχουν τη δύναμη, ούτε καν τη διάθεση, να απαιτήσουν συμμόρφωση από την Τουρκία στην κοινή γραμμή της Συμμαχίας. Η Αγκυρα τους πέταξε κυριολεκτικά μία πατσαβούρα στο πρόσωπο και εκείνοι μόνο που δεν είπαν ευχαριστώ, σε μία χώρα μέλος τους που λειτουργεί κανονικά ως πέμπτη φάλαγγα της Μόσχας στους συμμαχικούς κόλπους. Αυτό είναι ακόμα χειρότερο, υπό την έννοια ότι εγκαθιστά ένα πολύ σοβαρό αρνητικό προηγούμενο το οποίο και θα παραμείνει πλέον ενεργό ακόμα και αν ο Ερντογάν χάσει σε λίγες εβδομάδες τις εκλογές και, επιπλέον, εγκαταλείψει και την εξουσία. Γιατί όπως έχουμε συχνά σημειώσει, αυτά τα δύο δεν ταυτίζονται αναγκαστικά, όπως στις κανονικές δημοκρατίες, αφού η Τουρκία δεν είναι μία εξ αυτών.

Ετσι, όποια κι αν είναι η επόμενη τουρκική κυβέρνηση, ο Ερντογάν της έχτισε μία «λαμπρή» κληρονομιά: μπορεί να εκβιάζει μέχρι τέλους και να του βγαίνει. Λειτουργεί με το «διαίρει και εκβίαζε», ή, ακριβέστερα, με το «διαίρει και υπονόμευε». Γιατί εδώ δεν έχουμε μόνον τη ζήτημα της σουηδικής ένταξης. Είναι πλέον δεδομένο ότι πλήθος από πολύ σοβαρά θέματα μπορεί ανά πάσα στιγμή να προκύψουν προς απόφαση στο ΝΑΤΟ, το κεντρικό (ακόμα) συλλογικό στρατιωτικό εργαλείο της Δύσης. Και, με όλα αυτά, είναι πλέον πολύ αμφίβολο αν η τελευταία μπορεί να υπολογίζει σ’ αυτό. Αλλωστε, ο AUKUS ήδη προχωρά αθόρυβα, παγκόσμια και, φαίνεται, αποτελεσματικά.

Η Τουρκία έχει φέρει το ΝΑΤΟ σε σημείο καλά υπολογισμένο: έχει αρνηθεί αυτό που επιθυμεί και χρειάζεται να γίνει αλλά, έστω και με καθυστέρηση, δίνει τελικά και κάτι από αυτό, ώστε να του επιτρέψει να διατηρεί ελπίδες για τον ρόλο της στο πλαίσιό του. Αποτρέποντας έτσι την επικράτηση των φωνών που ήδη ζητούν να βρεθεί οριστική λύση στο τουρκικό πρόβλημα για τη Δύση, που διαρκώς μεγαλώνει. Εκανε το Τουρκία – ΝΑΤΟ: 10-0. Τέτοιας τάξεως είναι η ήττα. Τι να πει κανείς; Αφού τα καταφέρνει, μπράβο της. Ομως το ΝΑΤΟ…