Εκτός λίστας καλεσμένων στην Σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία, που διοργανώνει για δεύτερη φορά η κυβέρνηση Μπάιντεν, είναι η Τουρκία, επιδεινώνοντας το ήδη τεταμένο κλίμα στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.

Οι 100 και πλέον χώρες που θα προσκληθούν στην 3μερη σύνοδο την επόμενη εβδομάδα θα συζητήσουν για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου αυταρχισμού και την ενίσχυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η σύνοδος κορυφής συνδιοργανώνεται από τις κυβερνήσεις της Κόστα Ρίκα, της Ολλανδίας, της Νότιας Κορέας και της Ζάμπια, και είναι η δεύτερη από την προεδρία του Τζο Μπάιντεν. Όπως συνέβη και με την πρώτη τον Δεκέμβριο του 2021, η φετινή σύνοδος είναι πιθανό να επικρίνει ορισμένες χώρες με προβληματικό ιστορικό στα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η Ινδία και οι Φιλιππίνες.

Υπυνθυμίζεται ότι η Τουρκία δεν προσκαλέστηκε ούτε το 2021, όπως και οι βασικοί εταίροι των ΗΠΑ στην περιοχή, όπως η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Οι μόνες χώρες της Μέσης Ανατολής που εξασφάλισαν τότε πρόσκληση ήταν το Ισραήλ και το Ιράκ.

Λευκός Οίκος: Σημαντικός εταίρος η Τουρκία, αλλά…

Όπως αναφέρει η Elizabeth Hagedorn για το Al Monitor, αν και ο Λευκός Οίκος δεν έχει ακόμη ανακοινώσει επίσημα τους συμμετέχοντες, ο Rob Berschinksi, ανώτερος διευθυντής του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, επιβεβαίωσε στους δημοσιογράφους ότι η Τουρκία παραλείφθηκε από τη λίστα προσκλήσεων. Περιέγραψε την Τουρκία ως «σημαντικό σύμμαχο των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και έναν απίστευτα σημαντικό εταίρο», αλλά ότι «η κυβέρνηση των ΗΠΑ ήταν αρκετά σαφής όσον αφορά την εκτίμησή μας για το καθεστώς της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα».

Ένας εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επιβεβαίωσε ότι όλες οι κυβερνήσεις που συμμετείχαν στην πρώτη σύνοδο κορυφής έλαβαν προσκλήσεις για τη δεύτερη, με ορισμένες προσθήκες, και τόνισε ότι η κυβέρνηση «δεν επιδιώκει να καθορίσει ποιες χώρες είναι και ποιες δεν είναι δημοκρατίες».

Η ετήσια έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Τουρκία περιγράφει τη «συνεχιζόμενη κράτηση δεκάδων χιλιάδων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών της αντιπολίτευσης και πρώην βουλευτών, δικηγόρων, δημοσιογράφων, ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενός υπαλλήλου της αποστολής των ΗΠΑ για υποτιθέμενους δεσμούς με «τρομοκρατικές» ομάδες ή ειρηνικός νόμιμος λόγος».

Η «πόρτα» στην Τουρκία έρχεται ενώ οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις δοκιμάζονται από το φλερ Άγκυρας-Μόσχας, τις τουρκικές απειλές εναντίον των Κούρδων στη Συρία -που είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ, τα τουρκικά προσκόμματα στην ένταξη Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και την πώληση F-16 στην Τουρκία.

Είναι αρκετός λόγος να μην προσκληθεί

Μιλώντας στο Al Monitor, ο Soner Cagaptay, ειδικός για την Τουρκία στο Ινστιτούτο Ουάσιγκτον, περιέγραψε την Τουρκία ούτε δημοκρατία ούτε δικτατορία, αναφέροντας εν μέρει την εδραίωση του Ερντογάν στους ανεξάρτητους θεσμούς και τα ΜΜΕ. «Είναι μια δημοκρατία που έχει υποκύψει σε έναν αυταρχικό και νομίζω ότι αυτός είναι αρκετός λόγος για την Τουρκία, μαζί με την Ουγγαρία, να μην προσκληθούν στη σύνοδο κορυφής», είπε ο Captagay.

Η Τουρκία, ωστόσο, θα μπορούσε να λάβει πρόσκληση τον επόμενο χρόνο λέει η Elizabeth Hagedorn. Η χώρα αναμένεται να διεξαγάγει εθνικές εκλογές στα μέσα Μαΐου, οι οποίες θα καθορίσουν εάν ο Ερντογάν μπορεί να επεκτείνει την κυριαρχία του επί δύο δεκαετίες στην εξουσία. Η συμμαχία της αντιπολίτευσης της Τουρκίας έχει υποσχεθεί ότι θα ανακαλέσει πολλές από τις αυταρχικές πολιτικές του Ερντογάν εάν εκδιωχθεί ο ίδιος από την εξουσία.

«Η Τουρκία έχει μια πραγματικά ισχυρή δημοκρατική αντοχή και μνήμη που προσπαθεί να απωθήσει τον Ερντογάν, επομένως οι εκλογές είναι μια ανατροπή», είπε ο Cagaptay.

Headlines