Φαίνεται πως θα πούμε σιγά-σιγά ένα οριστικό αντίο στα αναλογικά ρολόγια; Δύο φορές το χρόνο το θέμα της «ώρας» έρχεται ξανά στην επικαιρότητα με την αλλαγή της ώρας είτε είναι μια ώρα μπροστά είτε είναι μια ώρα πίσω. Μετά τους τηλεφωνικούς θαλάμους, τις αφισοκολλήσεις σε κολόνες, τα παλιά καλά αναλογικά ρολόγια που κοσμούν το αστικό τοπίο φαίνεται πως αρχίζουν να εξαφανίζονται.

Μερικοί έχουν την εντύπωση ότι τα αναλογικά ρολόγια τείνουν να εξαφανιστούν, ιδιωτικοποιώντας θα λέγαμε έτσι τον χρόνο. Κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί γιατί να φοράει κάποιος ένα μεγάλο ρολόι στο χέρι του όταν το κινητό τού δείχνει οποιαδήποτε στιγμή την ώρα στη ψηφιακή της μορφή. Είναι ωστόσο σωστή αυτή η εντύπωση; Τι λένε οι ερευνητές του χρόνου και οι εταιρείες γι’ αυτό το θέμα;

«Ποιος γύρισε το ρολόι; Είναι ήδη τόσο αργά;». Τα παιδιά σήμερα δεν μπορούν να καταλάβουν τους στίχους αυτούς που έγραψε ο Φρεντ Στριτμάτερ για το παιδικό «Ο Ροζ Πάνθηρας» και προβλήθηκε στην γερμανική τηλεόραση πριν 50 χρόνια, οπότε ίσως εύλογα σκεφτούν «Ποιός είναι δυνατόν να γυρνάει ένα ρολόι;» Στην ψηφιακή εποχή το καντράν του ρολογιού είναι ξένο στα μικρά παιδιά.

Τηλεοπτικά προγράμματα όπως η ειδησεογραφική εκπομπή «Tagesschau» χρησιμοποιούν εδώ και πολύν καιρό μια ψηφιακή ένδειξη ώρας. «Πολλοί έχουν την εντύπωση ότι υπάρχουν λιγότερα αναλογικά ρολόγια με καντράν στον δημόσιο χώρο από πριν» λέει ο ερευνητής αστικών ζητημάτων και πρώην καθηγητής στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου Ντίτριχ Χένκελ. Ο ερευνητής του χρόνου Καρλχάιντς Γκάισλερ προμήνυε στο βιβλίο του «Το ωρολόγιο μπορεί να αποχωρήσει» το λυκόφως των ρολογιών.

Λιγότερα αναλογικά ρολόγια σε εξωτερικούς χώρους

«Η καθημερινή παρατήρηση λιγότερων ρολογιών φαίνεται να επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι λιγότεροι άνθρωποι φορούν κλασσικά ρολόγια χειρός» επισημαίνει ο Ντίτριχ Χένκελ. Από την άλλη πλευρά τα ακριβά ρολόγια χειρός συνεχίζουν να αποτελούν ένα σύμβολο στάτους. Ένα ρόλεξ μάλιστα όλο και μπερδεύεται σε κάποιο τραγούδι ραπ, πόσο μάλλον που ομοικαταληκτεί ωραία με το σεξ. Πολλές διαφορετικές εξελίξεις αλληλεπικαλύπτονται σήμερα, δηλώνει ο Χένκελ. «Από την μια πλευρά, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν να μην αφήνουν τους χτύπους του ρολογιού να καθορίζουν τη συμπεριφορά τους και σκέφτονται τους δικούς τους ρυθμούς. Από την άλλη πλευρά, ο χρόνος και η κανονιστική του πίεση είναι πανταχού παρούσα».

Σύμφωνα με τον Χένκελ το ερώτημα είναι: «Γιατί χρειαζόμαστε ακόμα δημόσια ρολόγια αν κάθε κινητό τηλέφωνο, βηματόμετρο στον καρπό και σχεδόν κάθε δημόσια ή ιδιωτική οθόνη δείχνει συνεχώς την ώρα;». Η γερμανική διαφημιστική εταιρία Ströer αναφέρει πως συνεχίζει να λειτουργεί πολλά εξωτερικά ρολόγια. Εκπρόσωπος της εταιρίας επισημαίνει ότι πολλές χιλιάδες δημόσια ρολόγια βρίσκονται σε σταθερά σημεία στο αστικό τοπίο και εγγυώνται την προσέλκυση των βλεμμάτων μέσω της τοποθέτησης τους στο κέντρο των πόλεων. Ο ίδιος σημειώνει πως «παρά τα κινητά τηλέφωνα, τα ρολόγια προσφέρουν σε περαστικούς, ταξιδιώτες και επιβάτες έναν αξιόπιστο προσανατολισμό και συχνά έχουν επίσης υψηλή συναισθηματική αξία».

Χωρίς τη χρονική ακρίβεια η κοινωνία θα κατέρρεε

Επίσης οι Γερμανικοί Σιδηρόδρομοι (DB) διατηρούν μεγάλο αριθμό ρολογιών. «Η DB λειτουργεί περίπου 17.000 ρολόγια στους σταθμούς της (…), μιας ή διπλής όψης, μοντέρνα και ιστορικά» αναφέρει εκπρόσωπος της εταιρείας. Στο μεταξύ και στους σιδηροδρόμους τα πράγματα αλλάζουν. «Σε περισσότερους από 4.400 κυρίως μικρότερους σταθμούς έχουν τοποθετηθεί ψηφιακές πινακίδες, οι οποίες παρέχουν πληροφορίες για το επόμενο ταξίδι ή τις αποκλίσεις του χρονοδιαγράμματος».

Ο ερευνητής Χένκελ υπενθυμίζει ότι η τάξη της πολύπλοκης κοινωνίας μας μπορεί να διασφαλιστεί μόνο με υψηλό βαθμό ακρίβειας και συντονισμό των χρόνων. «Σκεφτείτε για παράδειγμα τις χρηματιστηριακές συναλλαγές μέσω υπολογιστή που απαιτούν εξαιρετικά ακριβή χρονικό συντονισμό αλλά και την κίνηση των τρένων και την ενόχληση που προκαλούν οι καθυστερήσεις». Ένα παράδειγμα των προβλημάτων που δημιουργεί η έλλειψη συντονισμού είναι οι υπηρεσίες παράδοσης προϊόντων, καταλήγει ο Χένκελ. «Υπόσχονται έγκαιρη παράδοση. Όταν τα καταφέρνουν, σημαίνει συχνά ότι οι οδηγοί τους έχουν διπλοπαρκάρει με αποτέλεσμα να κάνουν άνω-κάτω το πρόγραμμα και το χρονοδιάγραμμα όσων δεν εμπλέκονται. Ή η παρακολούθηση της αποστολής υποδηλώνει ότι μπορείτε να υπολογίσετε τον χρόνο παράδοσης, μόνο που στην πράξη βλέπετε ότι αναπροσαρμόζεται ανά ώρα».

Headlines