Αγκάθα Κρίστι: Αλλάζουν τα μυθιστορήματά της για να αφαιρεθεί η προσβλητική γλώσσα

Αρκετά μυθιστορήματα της Αγκάθα Κρίστι έχουν υποστεί επεξεργασία για να αφαιρεθεί δυνητικά προσβλητική γλώσσα, συμπεριλαμβανομένων προσβολών και αναφορών στην εθνικότητα.

Στα μυθιστορήματα των Πουαρό και Μις Μαρπλ που γράφτηκαν μεταξύ 1920 και 1976, τα αποσπάσματα επεξεργάστηκαν ή αφαιρέθηκαν στις νέες εκδόσεις που εξέδωσε η HarperCollins, ώστε να αφαιρεθούν η γλώσσα και οι περιγραφές που το σύγχρονο κοινό βρίσκει προσβλητικές, ιδίως εκείνες που αφορούν τους χαρακτήρες που οι πρωταγωνιστές της Αγκάθα Κρίστι συναντούν εκτός Ηνωμένου Βασιλείου.

Οι αναγνώστες ευαισθησίας είχαν κάνει τις επεξεργασίες, οι οποίες ήταν εμφανείς στις ψηφιακές εκδόσεις των νέων εκδόσεων, συμπεριλαμβανομένων ολόκληρης της σειράς Μις Μαρπλ και επιλεγμένων μυθιστορημάτων του Πουαρό που πρόκειται να κυκλοφορήσουν ή που έχουν κυκλοφορήσει από το 2020 και μετά, ανέφερε η Telegraph.

Αν δεν αλλάξουν δεν «περνούν» σήμερα

Οι ενημερώσεις ακολουθούν τις επεξεργασίες που έγιναν σε βιβλία του Ρόαλντ Νταλ και του Ίαν Φλέμινγκ για την αφαίρεση προσβλητικών αναφορών στο φύλο και τη φυλή, σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τη σημασία τους για τους σύγχρονους αναγνώστες.

Η εφημερίδα ανέφερε ότι με τις επεξεργασίες κόπηκαν αναφορές στην εθνικότητα, όπως η περιγραφή ενός χαρακτήρα ως μαύρου, Εβραίου ή Τσιγγάνου, ή ενός γυναικείου σώματος ως «από μαύρο μάρμαρο» και η «ινδική ιδιοσυγκρασία» ενός δικαστή, και αφαιρέθηκαν όροι όπως «ανατολίτης» και «νέγρος». Η λέξη «ιθαγενείς» έχει επίσης αντικατασταθεί με τη λέξη «ντόπιοι».

Δείτε το βίντεο

Αποχρωματισμός ή λογοκρισία;

Μεταξύ των παραδειγμάτων αλλαγών που αναφέρει η Telegraph είναι το μυθιστόρημα του Πουαρό «Θάνατος στο Νείλο» του 1937, στο οποίο ο χαρακτήρας της κυρίας Άλερτον παραπονιέται ότι μια ομάδα παιδιών την ενοχλεί, λέγοντας ότι «επιστρέφουν και κοιτάζουν και κοιτάζουν, και τα μάτια τους είναι απλά αηδιαστικά, το ίδιο και οι μύτες τους, και δεν πιστεύω ότι μου αρέσουν πραγματικά τα παιδιά».

Αυτό έχει απογυμνωθεί σε μια νέα έκδοση, η οποία έχει διαμορφωθεί ως εξής: «Γυρίζουν πίσω και κοιτάζουν και κοιτάζουν. Και δεν πιστεύω ότι μου αρέσουν πραγματικά τα παιδιά».

Στη νέα έκδοση του μυθιστορήματος του 1964, Μυστήριο στην Καραϊβική με την Μις Μαρπλ, έχει αφαιρεθεί ο συλλογισμός της ερασιτέχνιδας ντετέκτιβ ότι ένας υπάλληλος ξενοδοχείου που της χαμογελάει έχει «τόσο υπέροχα λευκά δόντια».

Ποιοι είναι οι αναγνώστες ευαισθησίας

Οι αναγνώστες ευαισθησίας είναι ένα σχετικά πρόσφατο φαινόμενο στον εκδοτικό χώρο που έχει κερδίσει ευρεία προσοχή τα τελευταία δύο χρόνια. Ελέγχουν τόσο τις νέες εκδόσεις όσο και παλαιότερα έργα για δυνητικά προσβλητική γλώσσα και περιγραφές και στοχεύουν στη βελτίωση της ποικιλομορφίας στον εκδοτικό κλάδο – αν και ορισμένοι αμείβονται με εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς.

Αν και αυτή είναι η πρώτη φορά που αλλάζει το περιεχόμενο των έργων της Αγκάθα Κρίστι, το μυθιστόρημά της του 1939 , Και Δεν Έμεινε Κανένας, είχε εκδοθεί στο παρελθόν με διαφορετικό τίτλο που περιείχε έναν ρατσιστικό όρο, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για τελευταία φορά το 1977.

Η Agatha Christie Limited, μια εταιρεία που διοικείται από τον δισέγγονο της συγγραφέως, Τζέιμς Πρίτσαρντ, και διαχειρίζεται την αδειοδότηση των λογοτεχνικών και κινηματογραφικών δικαιωμάτων της συμφώνησε με εκδοτική εταιρεία HarperCollins προς αυτή την κατεύθυνση.

Άλλοι συγγραφείς των μέσων του 20ου αιώνα των οποίων τα έργα έχουν αναθεωρηθεί

• Ρόαλντ Νταλ

Ο εκδοτικός οίκος του Νταλ, Puffin, προσέλαβε αναγνώστες ευαισθησίας για να ξαναγράψουν σημαντικά τμήματα του κειμένου του συγγραφέα ώστε να διασφαλίσει ότι τα βιβλία «μπορούν να συνεχίσουν να απολαμβάνονται από όλους σήμερα»- ωστόσο θα συνεχίσει να τυπώνει και τις αρχικές εκδόσεις.

Από τον «κόφτη» πέρασαν προσβλητικές περιγραφές της σωματικής εμφάνισης των χαρακτήρων, όπως οι λέξεις «χοντρός» και «άσχημος», καθώς και αντισημιτικές αναφορές, όπως για παράδειγμα οι μεγάλες μύτες των χαρακτήρων στο βιβλίο «Οι μάγισσες».

Προστέθηκαν επίσης όροι ουδέτεροι ως προς το φύλο – εκεί που οι Ούμπα Λούμπα του Ο Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας ήταν «μικροί άνδρες», τώρα είναι «μικροί άνθρωποι».

Photo: YouTube

• Ίαν Φλέμινγκ

Με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από την έκδοση του Casino Royale, του πρώτου βιβλίου του Φλέμινγκ με τον Βρετανό κατάσκοπο Τζέιμς Μποντ, θα επανεκδοθεί μια πλήρης σειρά από τα θρίλερ. Αυτή τη φορά, θα περιέχουν τη δήλωση αποποίησης ευθύνης: «Το βιβλίο αυτό γράφτηκε σε μια εποχή που όροι και συμπεριφορές που μπορεί να θεωρηθούν προσβλητικές από τους σύγχρονους αναγνώστες ήταν συνηθισμένες».

Πολλές αλλαγές αφορούν την αφαίρεση της ρατσιστικής γλώσσας. Στο «Ζήσε κι Άσε τους άλλους να Πεθάνουν», το σχόλιο του Μποντ ότι οι επίδοξοι Αφρικανοί εγκληματίες στο εμπόριο χρυσού και διαμαντιών είναι «αρκετά νομοταγείς τύποι θα έπρεπε να πιστεύω, εκτός αν έχουν πιει πολύ» έχει αλλάξει σε «αρκετά νομοταγείς τύποι θα έπρεπε να πιστεύω».

Άλλες αλλαγές είναι για να αφαιρεθεί η σεξιστική γλώσσα- για παράδειγμα, μια σκηνή όπου ο Μποντ επισκέπτεται ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης στο Χάρλεμ, και μια αναφορά στο «κοινό που ασθμαίνει και γρυλίζει σαν γουρούνια στη γούρνα» έχει αλλάξει σε «ο Μποντ μπορούσε να αισθανθεί την ηλεκτρική ένταση στο δωμάτιο».

Photo: YouTube

*Με στοιχεία από theguardian.com