Οι άνθρωποι με θετική «συναισθηματική παρουσία» μαζεύουν ανθρώπους κοντά τους και βάζουν λάδι στα γρανάζια των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων.

Κάποιοι άνθρωποι μπορούν να μπουν σε ένα δωμάτιο και να τους βάλουν αμέσως όλους σε μια άνετη κατάσταση. Άλλοι φαίνεται να κάνουν τους ανθρώπους να σφίγγουν τα δόντια και να αποστρέφουν το βλέμμα από πάνω τους.

Ένας μικρός όγκος ψυχολογικών ερευνών υποστηρίζει την ιδέα ότι ο τρόπος με τον οποίο ένα άτομο τείνει να κάνει τους άλλους να αισθάνονται είναι ένα σταθερό και μετρήσιμο μέρος της προσωπικότητάς του. Οι ερευνητές το ονομάζουν «συναισθηματική παρουσία».

Πώς ξεκίνησε η παρατήρηση;

Η έννοια αυτή περιγράφηκε για πρώτη φορά πριν από σχεδόν 10 χρόνια σε μια μελέτη των Noah Eisenkraft και Hillary Anger Elfenbein. Χώρισαν φοιτητές επιχειρηματικής σχολής σε ομάδες, τους έβαλαν να εγγραφούν σε στα ίδια μαθήματα για ένα εξάμηνο και να κάνουν κάθε ομαδική εργασία μαζί.

Στη συνέχεια, τα μέλη κάθε ομάδας βαθμολόγησαν πώς το κάθε άλλο μέλος τούς έκανε να νιώθουν μέσα από οκτώ διαφορετικά συναισθήματα: αγχωμένοι, βαριεστημένοι, θυμωμένοι, λυπημένοι, ήρεμοι, χαλαροί, χαρούμενοι και ενθουσιώδεις.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ένα σημαντικό μέρος των συναισθημάτων των μελών της ομάδας μπορούσε να εξηγηθεί από τη συναισθηματική παρουσία των συνομηλίκων τους.

Φαίνεται ότι «ο δικός μας τρόπος ύπαρξης έχει μια συναισθηματική υπογραφή» λέει η Elfenbein, καθηγητής επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις.

Τι εκπέμπουμε – Τι λαμβάνουμε

Είναι γνωστό εδώ και αρκετό καιρό ότι τα συναισθήματα είναι μεταδοτικά: αν ένα άτομο αισθάνεται θυμωμένο, μπορεί κάλλιστα να μολύνει τον γείτονά του με αυτόν τον θυμό. Αλλά η συναισθηματική παρουσία είναι μια επίδραση που έχει κανείς ανεξάρτητα από τα δικά του συναισθήματα – εκείνοι με θετική συναισθηματική παρουσία κάνουν τους άλλους ανθρώπους να αισθάνονται καλά, ακόμη και αν οι ίδιοι προσωπικά είναι ανήσυχοι ή λυπημένοι, και το αντίθετο ισχύει για εκείνους με αρνητική συναισθηματική παρουσία.

«Για να χρησιμοποιήσω κοινές, καθημερινές λέξεις, μερικοί άνθρωποι είναι απλά ενοχλητικοί. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ενοχλητικοί όλη την ώρα» λέει η Elfenbein. «Μπορεί να μην είναι ευχαριστημένοι επειδή δεν γίνεται πάντα το δικό τους. Μερικοί άνθρωποι καταφέρνουν να εμπνεύσουν σπουδαία πράγματα στους άλλους, ενώ οι ίδιοι είναι αρκετά καταθλιπτικοί».

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι άνθρωποι που κάνουν τους άλλους να αισθάνονται σταθερά καλά είναι πιο κομβικοί στα κοινωνικά τους δίκτυα -στη μελέτη της Elfenbein, περισσότεροι συμμαθητές τους τούς θεωρούσαν φίλους τους. Επίσης, έτυχαν μεγαλύτερου ρομαντικού ενδιαφέροντος από τους άλλους σε μια ξεχωριστή μελέτη «γρήγορου ραντεβού».

Η συναισθηματική παρουσία των ηγετών

Ο Hector Madrid, καθηγητής οργανωτικής συμπεριφοράς στο Ποντιφικό Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής, έχει δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το πώς η συναισθηματική παρουσία των ηγετών στο χώρο εργασίας μπορεί να επηρεάσει την απόδοση των ομάδων τους.

Ο ίδιος και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι οι ηγέτες που κάνουν τους άλλους ανθρώπους να αισθάνονται καλά με την ίδια τους την παρουσία έχουν ομάδες που μοιράζονται καλύτερα τις πληροφορίες, γεγονός που οδηγεί σε ουσιαστικότερη καινοτομία. Οι υφιστάμενοι είναι επίσης πιο πιθανό να εκφράσουν ευκολότερα τις ιδέες τους σε έναν ηγέτη με θετική συναισθηματική παρουσία.

«Όταν προτείνεις νέες ιδέες, αυτό είναι κατά κάποιο τρόπο επικίνδυνο, επειδή αμφισβητείς το status quo» λέει ο Madrid. Οι άνθρωποι δεν είναι απαραίτητα ανοιχτοί σε νέες ιδέες, οπότε για να πεις τις ιδέες σου, πρέπει να αισθάνεσαι ασφαλής. Τα θετικά συναισθήματα είναι σημαντικά για αυτό».

Ποιο είναι εκείνο το κοκαλάκι της νυχτερίδας;

Το τι ακριβώς κάνουν οι άνθρωποι που κάνει τους άλλους να αισθάνονται άνετα ή να τους αποθαρρύνει δεν έχει ακόμη μελετηθεί. Μπορεί να έχει να κάνει με τη γλώσσα του σώματος, ή τον τόνο της φωνής, ή το να είσαι καλός ακροατής.

Τόσο ο Madrid όσο και η Elfenbein πιστεύουν ότι ένα μεγάλο μέρος της συναισθηματικής παρουσίας μπορεί να είναι ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι χειρίζονται τα συναισθήματα – τόσο τα δικά τους όσο και των άλλων.

Κατά τη διάρκεια της ημέρας, κάποιος βιώνει συναισθηματικές «εκρήξεις», όπως το θέτει η Elfenbein – εκρήξεις ενόχλησης ή ενθουσιασμού ή θλίψης. Το ερώτημα είναι: «Μπορείτε να ρυθμίσετε τον εαυτό σας έτσι ώστε αυτά τα ξεσπάσματα να μην μολύνουν τους άλλους ανθρώπους;» διερωτάται. «Μπορείς να εξομαλύνεις τον θόρυβο στη ζωή σου ώστε να μην επηρεάζονται οι άλλοι άνθρωποι από αυτόν;».

Μπορείς να γίνει ισορροπιστής των συναισθημάτων;

Αυτή η «εξομάλυνση» -ή η συναισθηματική ρύθμιση- μπορεί να πάρει τη μορφή της αναζήτησης του θετικού ακόμα και σε μια κακή κατάσταση, κάτι που τελικά αποδεικνύεται υγιές. Αλλά θα μπορούσε επίσης να πάρει τη μορφή της καταπίεσης των δικών μας συναισθημάτων μόνο και μόνο για να κρατήσει τους άλλους ανθρώπους άνετους, κάτι που είναι λιγότερο υγιές.

Η Elfenbein σημειώνει ότι η θετική συναισθηματική παρουσία δεν είναι εγγενώς καλή, είτε για το ίδιο το άτομο είτε για τις σχέσεις του με τους άλλους. Οι ψυχοπαθείς είναι διαβόητα γοητευτικοί και μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιούν τη θετική συναισθηματική τους παρουσία για σκοπούς χειραγώγησης.

Ούτε η αρνητική συναισθηματική παρουσία είναι απαραίτητα πάντα κάτι κακό.

Η Elfenbein υποψιάζεται ότι η συναισθηματική παρουσία συνδέεται στενά με τη συναισθηματική νοημοσύνη. Και λέει «μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη νοημοσύνη σας για να θεραπεύσετε τον καρκίνο, αλλά μπορείτε επίσης να τη χρησιμοποιήσετε για να γίνετε ένας εγκληματίας».

*Με στοιχεία από theatlantic.com

Headlines