Μπολσόι: Το πολύπαθο σύμβολο της τσαρικής χλιδής

Τα μπαλέτα Μπολσόι, που στα ρώσικα σημαίνει «μεγάλο θέατρο» με τη μεγάλη ιστορία, τα σπουδαία ονόματα, τις σημαντικές παραστάσεις με τα κορυφαία χορευτικά συγκροτήματα του κόσμου ιδρύθηκαν επίσημα στις 28 Μαρτίου 1776.

Μια ιστορία με υψηλού επιπέδου παραγωγές με ύφος τολμηρό που συνδυάζει την τεχνική αρτιότητα με την εκφραστικότητα και την δραματική ένταση.

Η τελευταία παράσταση του Αυτοκρατορικού θεάτρου Μπολσόι πραγματοποιήθηκε  στις 28 Φεβρουαρίου 1917. Στις 13 Μαρτίου το Κρατικό Θέατρο Μπολσόι άνοιξε τις πύλες του στο κοινό. Το 1919 του δόθηκε η ονομασία Ακαδημαϊκό Θέατρο, τίτλο που διατηρεί μέχρι και σήμερα.

Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση έγιναν πολλές σκέψεις να κλείσει οριστικά το θέατρο. Πέρασαν 5 χρόνια μέχρι να παρθεί η τελική απόφαση να συνεχιστεί η λειτουργία του Μπολσόι και αυτό έγινε όχι μόνο γιατί υπήρχε οικονομικό όφελος αλλά γιατί αυτό το θέατρο είχε ήδη αρχίσει να μετατρέπεται σε ένα νέο σύμβολο του κράτους. Στους χώρους του είχαν διεξαχθεί το Παν-Ρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ, οι συνεδριάσεις της Παν-Ρωσικής Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής, τα συνέδρια της Κόμιντερν και από τη σκηνή του είχε εξαγγελθεί η δημιουργία μιας καινούριας χώρας, της ΕΣΣΔ.

Το 1921 οι επιθεωρητές μιας ειδικής κυβερνητικής επιτροπής βρήκαν το κτίριο σε άθλια κατάσταση. Αποφασίστηκε να γίνουν επισκευές έκτακτης ανάγκης, τις οποίες ανέλαβε ο αρχιτέκτονας Ιβάν Ρέρμπεργκ. Τα θεμέλια κάτω από τους ημικυκλικούς τοίχους της πλατείας ενισχύθηκαν, τα βεστιάρια ανακαινίστηκαν, οι σκάλες σχεδιάστηκαν εκ νέου, νέες αίθουσες πρόβας και νέα καμαρίνια δημιουργήθηκαν. Το 1938 πραγματοποιήθηκε μια ακόμη μεγάλη ανακαίνιση της σκηνής.

Η ιστορία που ξεκινά 2 αιώνες πίσω

Οι πρώτες ρίζες του Bolshoi Ballet βρίσκονται το 1773, όταν δημιουργήθηκε μια σχολή χορού για ένα ορφανοτροφείο της Μόσχας. Το 1776 χορευτές από την σχολή κλήθηκαν από τον πρίγκιπα Pyotr Urusov και τον Άγγλο θεατρικό επιχειρηματία Michael Maddox, να γίνουν μέλη του νέου θεατρικού συγκροτήματός τους.

Αρχικά παραστάσεις παρουσιάζονταν σε ιδιωτικούς χώρους. Αργότερα απέκτησαν το Θέατρο Petrovsky, το οποίο καταστράφηκε από πυρκαγιές. Στις 11 Μαρτίου 1853 μια νέα πυρκαγιά ξέσπασε στο κτίριο, η οποία κράτησε 3 μέρες και δεν άφησε παρά τους καπνισμένους εξωτερικούς πέτρινους τοίχους και τους κίονες του προστώου. Την ανακατασκευή ανέλαβε ο ιταλο-ρώσος αρχιτέκτονας Αλμπέρτο Καβός. Το συνολικό ύψος του κτιρίου αυξήθηκε κατά σχεδόν τέσσερα μέτρα. Στο νέο κτίριο δεσπόζει η εντυπωσιακή είσοδός του σε αρχαιελληνικό ύφος και με το γλυπτό του Απόλλωνα στην κορυφή του αετώματος που έστεφε το πρόστυλο.

Σχετικά με την πρώιμη ιστορία του Bolshoi Ballet υπάρχουν περιορισμένες πληροφορίες. Παρόλο που ανέβασε πολλά διάσημα μπαλέτα, συγχρόνως πάλεψε για να ανταγωνιστεί τη φήμη του Αυτοκρατορικού Ρωσικού Μπαλέτου (Imperial Russian Ballet) του σημερινού Mariinsky Ballet  της Αγίας Πετρούπολης.

Μετά το διορισμό του Alexander Gorsky ως Ballet Master το 1900 η εταιρεία άρχισε να αναπτύσσει τη δική της μοναδική ταυτότητα, παρουσιάζοντας νέες εντυπωσιακές παραγωγές ή καθιερωμένα κλασικά μπαλέτα συμπεριλαμβανομένων των: «Don Quixote» (1900), «Coppelia» (1901), «Swan Lake» (1901), «La fille mal Gardée» (1903), «Giselle» (1911), «Le Corsaire» (1912) και «La Bayadère» (1917).

Το Bolshoi έχει συνδεθεί με το ξεκίνημα του μπαλέτου «Η Λίμνη των Κύκνων» του Τσαϊκόφσκι, το οποίο έκανε πρεμιέρα το Σάββατο 4 Μαρτίου 1877.

Παραστάσεις με αίγλη

Το ρεπερτόριο του Bolshoi περιλαμβάνει τα μπαλέτα «Η Ωραία Κοιμωμένη» και «Ο Καρυοθραύστης» του Tchaikovsky, «Ζιζέλ» του Adam, «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Prokofiev και «Σπάρτακος» του Khachaturian.

Μετά το θάνατο του Joseph Stalin, οι περιοδείες του Bolshoi σε διεθνές επίπεδο αποτέλεσαν σημαντική πηγή πολιτιστικού γοήτρου και εσόδων με αποτέλεσμα το «Μπαλέτο Bolshoi» να γίνει δημοφιλές στην Δύση. Ωστόσο το Bolshoi υπέφερε από απώλειες λόγω αποστασιοποίησης πολλών χορευτών του.

Η πρώτη εμφάνιση στο εξωτερικό έγινε στις 23 Αυγούστου 1979, με τον Alexander Godunov, έπειτα ακολούθησε η παράσταση στις 23 Αυγούστου 1979 με τους Leonid Kozlov και Valentina Kozlova και άλλες εμφανίσεις κατά τα επόμενα χρόνια. Το Bolshoi συνεχίζει τακτικά να περιοδεύει σε άλλες χώρες κατά τη μετά-σοβιετική εποχή.

Σπουδαίες πρεμιέρες

• «Βοεβόδας», όπερα του Π.Ι Τσαϊκόφσκι (11 Φεβρουαρίου 1869).
• «Η Λίμνη των Κύκνων» του Π.Ι. Τσαϊκόφσκι (4 Μαρτίου 1877).
• «Μαζέπα», όπερα του Π.Ι Τσαϊκόφσκι (3 Φεβρουαρίου 1884).
• «Μπόρις Γκοντούνοφ», όπερα του Μόντεστ Μουσόργκσκι (16 Δεκεμβρίου 1888).
• «Αλέκο», όπερα του Σεργκέι Ραχμάνινοφ (9 Μαίου 1893).
• «Φραντσέσκα ντα Ρίμινι», όπερα του Σεργκέι Ραχμάνινοφ (11 Ιανουαρίου 1906).
• «Θωρηκτό Ποτέμκιν», κινηματογραφκή ταινία του Σεργκέι Αϊζενστάιν (28 Απριλίου 1925).
• «Η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ», όπερα του Ντμίτρι Σοστακόβιτς (24 Ιανουαρίου 1934).
• «Σταχτοπούτα», μπαλέτο του Σεργκέι Προκόφιεφ (21 Νοεμβρίου 1945).
• «Ωδή στη μνήμη του Βλαδίμηρου Λένιν», συμφωνικό ποίημα του Αράμ Χατσατουριάν (26 Δεκεμβρίου 1948).
• «Οκτώβρης», συμφωνικό ποίημα του Ντμίτρι Σοστακόβιτς (16 Σεπτεμβρίου 1967).
• «Κοντσέρτο για βιολί αρ. 2» του Ντμίτρι Σοστακόβιτς (26 Σεπτεμβρίου 1967).

Το Bolshoi Ballet στις μέρες μας

Σήμερα παραμένει ένα από τα σημαντικότερα συγκροτήματα μπαλέτου στον κόσμο όντας παράλληλα το μεγαλύτερο, με περίπου 220 χορευτές.

Η εταιρεία λειτουργεί έχοντας ένα ιεραρχικό σύστημα, παρόμοιο με αυτό που έχουν και άλλες κορυφαίες εταιρείες μπαλέτου της Ευρώπης. Έτσι οι ανώτεροι χορευτές ανήκουν στο επίπεδο των principals (κορυφαίοι χορευτές) και σε φθίνουσα σειρά σπουδαιότητας υπάρχουν τα εξής επίπεδα: leading soloists, firsts soloists, soloists και το corps de ballet. Λόγω του μεγέθους της, η εταιρεία λειτουργεί με δύο θιάσους corps de ballet.