Συντάξεις: Οι νεότεροι θα πληρώσουν τα σπασμένα για τις συντάξεις των μεγαλύτερων στην Ισπανία

Οι Γάλλοι μπορεί να «ματώνουν» στους δρόμους κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης του Εμανουέλ Μακρόν, οι Ισπανοί όμως έχουν τη λύση: να αναγκάσουν τους νεότερους να πληρώνουν περισσότερα για να ζήσουν οι μεγαλύτεροι.

Την ώρα που η Γαλλία φλέγεται εξαιτίας της πρόθεσης του Γάλλου προέδρου να αυξήσει το όριο της συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 χρόνια, οι Ισπανοί, που συνταξιοδοτούνται για αρκετές δεκαετίες τώρα στα 65 χρόνια, ψάχνουν εναγωνίως άλλους τρόπους διατήρησης του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας τους, που δεν θα είναι άδικοι προς τα όνειρα των νέων αλλά δεν θα συντρίβουν και τις προσδοκίες των ηλικιωμένων.

Έχοντας καταργήσει τις μεταρρυθμίσεις του 2013, που έγιναν πολιτικά αβάσταχτες, επειδή περιέκοψαν τα επιδόματα των σημερινών συνταξιούχων, η ισπανική κυβέρνηση του Σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσες ζητά τώρα την έγκριση ενός νέου σχετικού πακέτου, που απαιτεί περισσότερα από τη νέα γενιά της χώρας, γράφουν οι Financial Times.

Τι θα κάνει η Ισπανία

Ο Χοσέ Λουίς Εσκρίβα, ο υπουργός κοινωνικής ασφάλισης της Ισπανίας, χαρακτηρίζοντας τη γαλλική προσέγγιση της αύξησης του ορίου συνταξιοδότησης παρελθοντική τακτική, είπε ότι η ισπανική κυβέρνηση θα κινηθεί σε εντελώς διαφορετική βάση.

Για την ακρίβεια, η Ισπανία θα μαζέψει νέα χρήματα για το συνταξιοδοτικό «τσουβάλι» από τις εταιρείες και τους εργαζόμενους τους –ιδιαίτερα τους υψηλόμισθους- τα οποία θα χρησιμοποιήσει για να μειώσει αδικίες, όπως είναι ο τιμωρητικός αντίκτυπος των χαμένων συνεισφορών των γυναικών, που άφησαν τις δουλειές τους για να φροντίσου τα παιδιά τους.

«Καταρτίσαμε μέτρα που δημιουργούν έσοδα, τα οποία θα ενδυναμώσουν το σύστημα, ώστε να μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε τις επιπλέον αυξήσεις δαπανών», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ισπανός υπουργός στην βρετανική εφημερίδα.

Το αμφιλεγόμενο έσοδο

Ωστόσο ήδη υπάρχει μια διαμάχη για ένα συγκεκριμένο έσοδο, που ονομάζεται «μηχανισμός δικαιοσύνης ανάμεσα στις γενιές». Παρότι σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει ότι αφορά την αναδιανομή των χρημάτων από τους μεγαλύτερους στους νεότερους, στην πραγματικότητα στοχεύει τους εργαζόμενους, που θα κληθούν να συνεισφέρουν περισσότερα στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

Οι εξελίξεις στην Ισπανία απλά επιβεβαιώνουν τα αδιανόητα διλλήματα, που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ευρωπαϊκές χώρες, δηλαδή πώς να έχουν συντάξεις που να καλύπτουν τις ανάγκες των συνταξιούχους τους, χωρίς να γονατίζουν από τις απαιτήσεις τους νεότερους, ενώ ταυτόχρονα να μπορούν να εξασφαλίζουν την οικονομική σταθερότητα της χώρας.

Όπως γράφουν οι Financial Times, η επιτυχία των δύο από τα παραπάνω είναι διαχειρίσιμος στόχος και των τριών απλά αδύνατος.  Συγκεκριμένες προκλήσεις στην Ισπανία δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση, αρχής γενομένης της επείγουσας ανάγκης για μείωση  του όγκου του δημόσιου χρέους, που ισούται με το 116% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.

Οι πολλές προκλήσεις

Μια άλλη πρόκληση είναι ότι επειδή το ισπανικό σύστημα δεν καθοδηγείται από την αγορά, όπως για παράδειγμα το αντίστοιχο του Ηνωμένου Βασιλείου, η εξάρτηση των μεγαλύτερων από τις κρατικές συντάξεις –με τους εργαζόμενους να χρηματοδοτούν τα επιδόματα των συνταξιούχων- είναι πιο έντονη από αλλού.

Μερικώς, γι’ αυτό το λόγο τα επιδόματα όσων έχουν ήδη βγει στη σύνταξη είναι γενναιόδωρα σε σχέση με το τι ισχύει σε άλλες χώρες. Για του λόγου το ασφαλές, οι συντάξεις τους αντιστοιχούν στο 80% των προηγούμενων εισοδημάτων τους, όταν στη Γαλλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 74% και 62% κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ.

Φυσικά, η δημογραφική κρίση πλήττει επίσης τη Ισπανία, όπου ήδη τρία άτομα εργάζονται για τη σύνταξη του ενός, ενώ μέχρι το 2070 η αναλογία θα έχει γίνει 1.7 προς 1. Η απότομη πτώση εξηγείται από την αύξηση του προσδόκιμου ζωής στα 83 χρόνια στην Ισπανία –που είναι από τα υψηλότερα σε όλο κόσμο- και από το γεγονός ότι το… baby boom  άργησε πολύ να έρθει.

Τα παραπάνω δικαιώνουν πρόσφατη εκτίμηση του Guardian, ότι οι προσπάθειες για αλλαγές στους νόμους περί συνταξιοδότησης και οι λαϊκές αντιδράσεις θα είναι τα επόμενα χρόνια ολοένα και πιο συχνό φαινόμενο.