Εις μάτην

«Τι άλλο από το ψέμμα θέλατε ν’ ανασυρθή από τις κάλπες; Ανασύρεται, για ν’ ακριβολογήσω, ένα μέρος της αλήθειας. Μια αλήθεια όμως που είνε μέρος του όλου, ισοδυναμεί με ακέραιο ψέμμα» επισημαίνει, μεταξύ πολλών άλλων, ο πάντα εύστοχος στις παρατηρήσεις του Παύλος Παλαιολόγος στο άρθρο μας που δημοσιεύτηκε νωρίτερα σήμερα στη θεματική ενότητα του Ιστορικού Αρχείου και αφορούσε τις εθνικές εκλογές του 1946.

Για την αλήθεια και το ψέμα ο λόγος του Παλαιολόγου: ακέραιο ψέμα –ισχυρίζεται– η μερική αλήθεια, η σχετική αλήθεια, η μισή αλήθεια.

Προς επίρρωσιν των λεγομένων του, μόνο τυχαίο δεν είναι ασφαλώς το γεγονός ότι ουδέποτε οι πολιτικοί και οι πολιτικές δυνάμεις, προπάντων δε οι εκάστοτε κυβερνήσεις, αισθάνονταν άνετα –κατά την επιεικέστερη διατύπωση– με την αποκάλυψη της αλήθειας, καθώς ο κίνδυνος της αδυναμίας ελέγχου των συνεπειών της ήταν πάντα υπαρκτός και πάντα σοβαρός.

Γι’ αυτό και πάντα έκρυβαν, γι’ αυτό και πάντα διέστρεφαν, γι’ αυτό και πάντα κατηγορούσαν όσους πίστευαν ότι η αλήθεια είναι πιο αποδοτική από την όποια σκοπιμότητα.

Κι αν ακόμα έστεργαν, κάποια στιγμή, εκούσες άκουσες, να αγγίξουν την αλήθεια, να παρουσιάσουν την αλήθεια, αυτό το έπρατταν τμηματικά, σε δόσεις.

Εις μάτην, όμως, όλα αυτά. Γιατί;

Επειδή η απόπειρα εξωραϊσμού της αλήθειας συνεπάγεται μοιραία την απώλειά της.

Επειδή η απόκρυψη έστω και μίας σταγόνας αλήθειας οδηγεί αναπότρεπτα σε έναν ωκεανό ψεμάτων, αντιφάσεων και παλινωδιών.

Επειδή ο βαθμός σεβασμού της αλήθειας –με άλλα λόγια, το πόση αλήθεια ανέχεται και το πόση αλήθεια χρησιμοποιεί– αποτελεί τη λυδία λίθο ενός δημοκρατικού καθεστώτος.

Επειδή η αλήθεια εκδικείται εκείνους που την αποστρέφονται.

Και τέλος, επειδή το ψεύδος, αργά ή γρήγορα, θα αποκαλυφθεί.