Μήνας νηστείας με χαρακτήρα υπακοής στις θείες εντολές, εξιλασμού και προσευχής, το Ραμαζάνι θεωρείται ένας από τους «Πέντε Πυλώνες» του Ισλάμ. Φέτος άρχισε στις 22 Μαρτίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 21 Απριλίου.

Από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου, οι πιστοί πρέπει να απέχουν σχεδόν από τα πάντα, μέχρι να φτάσει το βράδυ για το δείπνο, το ιφτάρ. Φέτος ωστόσο αυτό αναμένεται «πικρό» για εκατομμύρια μουσουλμάνους, λόγω πληθωρισμού.

Παραδοσιακά, o ένατος και πιο ιερός μήνας στο ισλαμικό ημερολόγιο συνοδεύεται από σημαντική αύξηση στην κατανάλωση, καθώς τα ντουλάπια γεμίζουν με τρόφιμα για το δείπνο, συχνά με συγγενείς, φίλους και γνωστούς.

Γίνονται ψώνια και αγορές δώρων, πρωτίστως για τα παιδιά.

Στήνονται από τζαμιά, οργανώσεις και εύπορους πολίτες φιλανθρωπικά ιφτάρ, προσφέροντας βραδινό γεύμα στους μη έχοντες και σε περαστικούς.

Όμως οι τιμές τροφίμων, λιπασμάτων και ενέργειας έχουν πλέον εκτοξευτεί στα ύψη και σε ορισμένες περιοχές υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις σε βασικά αγαθά, κυρίως ως απόρροια του 13μηνου πια πολέμου στην Ουκρανία και των παρατεταμένων οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19.

Μοιραία σε αρκετές χώρες, όπου ο πληθωρισμός καλπάζει, οι πρώτες ημέρες του φετινού Ραμαζανιού δεν θυμίζουν κάτι από το πρόσφατο παρελθόν.

Όχι μόνο για τα νοικοκυριά -πολλά από το οποίο φτωχοποιούνται βίαια- αλλά και για φιλανθρωπικές οργανώσεις και για ομάδες αρωγής, που βρίσκονται πλέον αντιμέτωπες με αυξημένη ζήτηση για βοήθεια καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Αποκαλυπτικά είναι με τα τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ (WFP).

Το 2022, αναφέρει, βρέθηκαν σε οξεία επισιτιστική ανασφάλεια 349 εκατομμύρια άνθρωποι σε 79 χώρες, πολλές εκ των οποίων μουσουλμανικές.

Στην Αφρική και στην Ασία καταγράφεται ο μεγαλύτερος αριθμός υποσιτισμένων.

Οι προοπτικές για το 2023 περιγράφονται ως εξίσου δυσοίωνες.

Πείνα μετά… νηστείας

Στην πολυπληθέστερη αραβική χώρα, την Αίγυπτο, οι τιμές των (κατά βάση εισαγόμενων) τροφίμων έχουν σχεδόν διπλασιαστεί σε ετήσια βάση.

Ο πληθωρισμός άγγιξε τον Φεβρουάριο το 32%. Η αιγυπτιακή λίρα έχει χάσει πάνω από το 50% της αξίας της μέσα σε ένα χρόνο.

Για να προλάβει τα χειρότερα, ο πρόεδρος αλ Σίσι άνοιξε εκπτωτικές αγορές για το Ραμαζάνι από τον περασμένο Ιανουάριο. Από τις 17 Μαρτίου άρχισε και εκστρατεία διανομής 5 εκατομμυρίων κουτιών με τρόφιμα στους οικονομικά ασθενέστερους.

Παραμένει ωστόσο αμφίβολο εάν κινήσεις σαν και αυτές μπορούν να κατευνάσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια, σε μια χώρα όπου σχεδόν το ένα τρίτο των 109 εκατομμυρίων κατοίκων της ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.

Όμως η Αίγυπτος δεν είναι παρά ένα μόνο παράδειγμα. Βασικά τρόφιμα του Ραμαζανιού είναι σχεδόν απλησίαστα για πολλούς και σε πολλές χώρες της ευρύτερης περιοχής.

Στην Αλγερία για παράδειγμα η τιμή του αρνίσιου κρέατος έχει αυξηθεί κατά 43% στη ετήσια βάση, ενώ διπλάσιο είναι το ποσοστό (+96%) στα ταπεινά κρεμμύδια.

Στο Μαρόκο επιβλήθηκε αναστολή των εξαγωγών ντομάτας, πατάτας και κρεμμυδιού στις αγορές της Δυτικής Αφρικής για να υπάρξει επάρκεια στο εσωτερικό κατά το Ραμαζάνι.

Στην Τυνησία, όπου η κατάσταση είναι εκρηκτική, επιβλήθηκε πλαφόν στις ήδη «φουσκωμένες» τιμές βασικών τροφίμων, π.χ. σε αυγά, φρούτα και κοτόπουλο, μέχρι το τέλος του ιερού μήνα.

Στην Τουρκία, που διανύει περίοδο προεκλογικής παροχολογίας, ο πληθωρισμός παραμένει -παρά τα σημάδια επιβράδυνσης- ιλιγγιώδης (55% τον περασμένο μήνα), δοκιμάζοντας τις αντοχές των πιστών. Και δη στις σεισμόπληκτες περιοχές του νότου.

Στον πρακτικά χρεοκοπημένο Λίβανο, οργανώσεις εκτιμούν ότι το φετινό ιφτάρ θα είναι οικονομικά απροσιτό για το 80% των 5,6 εκατομμυρίων κατοίκων. Στα γιορτινά τραπέζια των περισσότερων υπάρχουν πλέον μόνο λαχανικά, φρούτα και ψωμί.

Στο Πακιστάν, όπου ο πληθωρισμός έχει «πετάξει» στο 40%, μεγάλο μέρος του πληθυσμού βασίζεται στις κρατικές επιδοτήσεις ακόμη και για το αλεύρι.

Σφίγγοντας παντού το «ζωνάρι»

Μέχρι και στην Ινδονησία -την χώρα με τον μεγαλύτερο μουσουλμανικό πληθυσμό στον κόσμο- παρά τον «τιθασευμένο» πληθωρισμό στο 5,5%, το 70% των νεαρών καταναλωτών δήλωσε σε έρευνα ότι σκοπεύει να περιορίσει δραστικά τις δαπάνες αυτό το Ραμαζάνι.

Αλώβητες από την κρίση δεν είναι φυσικά ούτε οι μουσουλμανικές κοινότητες στη Δύση.

Στις ΗΠΑ, οι αρχές της Νέας Υόρκης συνεργάζονται με ισλαμικές φιλανθρωπικές οργανώσεις για τη διανομή 7.500 δωρεάν γευμάτων ιφτάρ σε οικογένειες που έχουν ανάγκη.

Στο δε Ηνωμένο Βασίλειο, έρευνα του Συμβουλίου Ανάπτυξης Γεωργίας και Οπωροκηπευτικών (AHDB) αναφέρει ότι «στο πρώτο Ραμαζάνι στο πλαίσιο της τρέχουσας κρίσης κόστους ζωής» η ζήτηση για κρέας Χαλάλ ναι μεν θα αυξηθεί, όμως η κατανάλωση αναμένεται να στραφεί από το ακριβό αρνί στο φθηνότερο πρόβειο κρέας και στο κοτόπουλο.

«Ίσως το πιο ανησυχητικό», επισημαίνει, «είναι ότι το 19% των Βρετανών μουσουλμάνων που έχουν στραφεί σε τράπεζες τροφίμων μέσα στον τελευταίο χρόνο», κυρίως δε το τελευταίο τρίμηνο.

Headlines