Αρθρίτιδα: «Ύποπτες» τροφές στο πιάτο μας

Η κατανάλωση πέντε μερίδων φρούτων και λαχανικών την ημέρα αποτελεί απαράβατο κανόνα για τη διατήρηση της καλής υγείας. Ωστόσο μπορεί μια θρεπτική τροφή όπως οι ντομάτες, η μελιτζάνα και οι πιπεριές να επιδεινώσει τα συμπτώματα της αρθρίτιδας;

Υπάρχουν ασθενείς που ορκίζονται πως ορισμένα… καλούδια του κήπου αυξάνουν τον πόνο που βιώνουν, καθώς επίσης το πρήξιμο και τη δυσκαμψία των αρθρώσεων.

Παρ’ όλα αυτά, ο ισχυρισμός αυτός δεν έχει τεκμηριωθεί ιατρικά εάν αποτελεί γεγονός ή… φαντασία.

Στην πραγματικότητα και όπως σημειώνει ο ρευματολόγος Leonard Calabrese, της παγκοσμίου φήμης κλινικής «Cleveland», πρόκειται για μια συζήτηση που εξελίσσεται επί δεκαετίες.

Πιο συγκεκριμένα, τα φρούτα και τα λαχανικά που έχουν ενοχοποιηθεί είναι η ντομάτα (ναι, για τους επιστήμονες η ντομάτα είναι φρούτο), οι άσπρες πατάτες (συνεπώς εξαιρούνται οι γλυκοπατάτες), οι μελιτζάνες, οι πιπεριές (ανεξαρτήτως χρώματος), το μεξικανικό ντοματάκι (tomatillos) και τα χρυσά μούρα (golden berries).

Το επικίνδυνο φυσικό… εντομοκτόνο

Τα λαχανικά που προαναφέρθηκαν είναι γνωστό ότι είναι λίγο τοξικά, εξηγεί ο Dr. Calabrese. Μια ένωση με πικρή γεύση γνωστή ως σολανίνη είναι ο κύριος ένοχος. Μικρές ποσότητες σολανίνης έχουν ανιχνευθεί σε πλήθος φρούτων και λαχανικών, όπως π.χ. στις ντομάτες και στις μελιτζάνες, αποτελώντας μια μορφή φυσικού εντομοκτόνου.

«Αλλά, ξεκάθαρα, αυτό δεν συνεπάγεται κίνδυνο δηλητηρίασης» προσθέτει ο ειδικός. «Τα χαμηλά επίπεδα σολανίνης στα βρώσιμα λαχανικά, όπως αυτά που αναφέρονται παραπάνω, τα καθιστούν ασφαλή για κατανάλωση».

Σπεύδει όμως να προειδοποιήσει πως οι καταναλωτές πρέπει να αποφεύγουν τις πατάτες όταν αυτές πρασινίζουν. «Αυτός ο χρωματισμός μπορεί να σηματοδοτεί ανθυγιεινά επίπεδα σολανίνης. Είναι καλύτερο να πετάξετε τις πράσινες πατάτες αντί να διακινδυνεύσετε μια δυσάρεστη κρίση ναυτίας ή διάρροιας».

Επιστρέφοντας στο ερώτημα εάν τα συγκεκριμένα λαχανικά επιδεινώνουν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας, η απάντηση είναι «ίσως». Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η σολανίνη μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του εντέρου. «Αυτή η φλεγμονή φαίνεται να εντείνει τον πόνο στις αρθρώσεις σε μια περίπλοκη σχέση του εντέρου και του μυοσκελετικού συστήματος που βρίσκεται υπό μελέτη» εξηγεί ο ίδιος.

Εν τω μεταξύ, μελέτη του 2020 που είχε ως στόχο την ανάπτυξη μιας αντιφλεγμονώδους διατροφής για τα άτομα με αρθρίτιδα κατέληξε στη σύσταση της αποφυγής κατανάλωσης συγκεκριμένων λαχανικών, όπως ντομάτες, πατάτες και μελιτζάνες, δεδομένης της πιθανότητας πρόκλησης προβλημάτων.

Ωστόσο άλλη έρευνα καταλήγει ότι οι μοβ πατάτες πιθανόν να συμβάλλουν στη μείωση της φλεγμονής. Αρα ποιο είναι το συμπέρασμα; «Η έρευνα είναι περιορισμένη και τα αποτελέσματα αντικρουόμενα όσον αφορά τη σχέση λαχανικών και αρθρίτιδας. Μπορεί να υπάρχει σύνδεση μεταξύ των δύο… αλλά είναι επίσης πιθανό να μην υπάρχει καμία σύνδεση»

Πρέπει οι ασθενείς να αποφεύγουν κάποια λαχανικά;

Η απάντηση είναι όντως περίπλοκη. Δεδομένης της θρεπτικής αξίας της ντομάτας, της πιπεριάς, της πατάτας και άλλων λαχανικών, ο Dr. Calabrese σημειώνει πως μια αβάσιμη θεωρία δεν θα πρέπει να… σβήσει από το καθημερινό διαιτολόγιο τα ωφέλιμα αυτά τρόφιμα.

Δεν υπάρχει επίσης σαφής ένδειξη ότι η αποφυγή αυτών των τροφών θα εξαφανίσει τον πόνο της αρθρίτιδας. «Είναι πολύ απίθανο η αποφυγή των ιχνοποσοτήτων σολανίνης που βρίσκονται σε αυτά τα λαχανικά να ανακουφίσει τον αρθριτικό πόνο ή τη φλεγμονή» συμπληρώνει. «Η έρευνα για να υποστηρίξει αυτόν τον ισχυρισμό απλώς δεν υπάρχει».

Συνεπώς, μια πρακτική συμβουλή είναι οι ασθενείς να ελέγχουν τις αντιδράσεις του οργανισμού τους όταν καταναλώνουν αυτές τις «ύποπτες» τροφές. Για παράδειγμα, εάν κάποιος φάει μια ψητή πατάτα τη μια μέρα και την επομένη διαπιστώσει ότι τα συμπτώματα εντείνονται, τότε πιθανόν το σώμα του να του στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα.

Μάλιστα, το Ιδρυμα Αρθρίτιδας των ΗΠΑ προτείνει ένα διατροφικό πείραμα στην περίπτωση που ένας ασθενής υποπτεύεται πως κάποιο λαχανικό εντείνει τον πόνο στις αρθρώσεις του. Να αποκλείσει το τρόφιμο αυτό για δύο εβδομάδες από τη διατροφή του και έπειτα να το προσθέσει σε ένα γεύμα. Εάν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας ενταθούν, τότε αυτό είναι ένα σημάδι πως είναι ευαίσθητος στο συγκεκριμένο λαχανικό.

«Συνολικά, ένας από τους καλύτερους τρόπους για τη μείωση των συμπτωμάτων της αρθρίτιδας και της φλεγμονής είναι απλώς να τρώτε καλά» λέει ο Dr. Calabrese. «Με αυτό, εννοώ να ακολουθείτε μια αντιφλεγμονώδη διατροφή όπως η μεσογειακή διατροφή ή μια διατροφή που είναι κυρίως φυτική, με φρέσκα φρούτα και λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς και υγιή λίπη».

Εξίσου σημαντικό είναι ο περιορισμός της κατανάλωσης κρέατος (με έμφαση στα επεξεργασμένα προϊόντα, όπως το λουκάνικο), των τηγανητών και των επεξεργασμένων υδατανθράκων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΑ ΝΕΑ»