H Μπρουκ Σιλντς μέσα από το άβολο ταξίδι στο παρελθόν της: Ο βιασμός, η μητέρα/μάνατζερ

«Είσαι πραγματικά μια εξαίσια νεαρή κοπέλα… δεν είναι όμορφο κορίτσι;» ξεχειλίζει θαυμασμό ο παρουσιαστής του τοκ σόου, Μάικ Ντάγκλας, για την Μπρουκ Σιλντς, που βρίσκεται στην προεφηβεία της. Τα κυματιστά μαλλιά της είναι πιασμένα πίσω και μπορείς να δεις το αστραφτερό χαμόγελό της να παραπαίει για μια στιγμή. Αλλά η Σιλντς είναι ήδη επαγγελματίας, γνωρίζει πώς να απορροφήσει τα συναισθήματα των ξένων γι’ αυτήν.

Είναι μοντέλο από την ηλικία των 11 μηνών, με το χλωμό της πρόσωπο (και τα γεμάτα φρύδια) να έχει συνδεθεί με αμέτρητα προϊόντα οικιακής χρήσης χάρη σε διαφημίσεις και σποτ. Όταν ήταν εννέα ετών, μια βρετανική ταμπλόιντ την αποκαλούσε ήδη «το παιδί που τρελαίνει τους άντρες».

Ένιωθε άβολα να τραβάει τόση προσοχή

Στο «Pretty Baby: Brooke Shields», ένα ντοκιμαντέρ δύο επεισοδίων που κάνει πρεμιέρα στο Hulu στις 3 Απριλίου, η 57χρονη σήμερα Σιλντς εξηγεί ότι μερικές φορές αποστασιοποιούνταν από το σώμα της ως νεαρή σταρλετίτσα. Δεν της άρεσε να κοιτάζεται στον καθρέφτη και ένιωθε άβολα να τραβάει τόση προσοχή για το πρόσωπό της, το οποίο ήταν ένα απλό τυχαίο γεγονός της γενετικής.

Προτιμούσε να εστιάζει, λέει σήμερα, σε «πράγματα που μπορούσα να ελέγξω. Πράγματα που θα μπορούσαν να είχαν συμβεί χωρίς την ομορφιά».

Αυτό δεν εμπόδισε τους υπόλοιπους, άντρες και γυναίκες να προβάλλουν τις φαντασιώσεις τους πάνω της –ακόμα και τα νεαρά κορίτσια που ξεφύλλιζαν τα περιοδικά με τις φωτογραφίες ζηλεύοντας την τέλεια μύτη, τα πυκνά φρύδια και τα λακκάκια της Σιλντς. Δεν μας είχε περάσει από το μυαλό εκείνη την εποχή, αλλά μερικές από τις εικόνες της Μπρουκ θα μπορούσαν τώρα να χαρακτηριστούν ως παιδική πορνογραφία.

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας 

Πόζες ενήλικης

Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980, στους άνδρες φωτογράφους άρεσε να ντύνουν τη Σιλντς με εσώρουχα ή σέξι γυναικεία ρούχα, να την περιποιούνται με βαρύ μακιγιάζ και να την στήνουν σε πόζες ενήλικης.

Οι άνδρες σκηνοθέτες είχαν την ίδια ιδέα, και σε τρεις από τις πρώτες ταινίες της -την Κουκλίτσα της Νέας Ορλεάνης του Λουί Μαλ, την Γαλάζια Λίμνη του Ράνταλ Κλάιζερ και την Ατελείωτη Αγάπη του Φράνκο Τζεφιρέλι- η ανήλικη ηθοποιός εμφανιζόταν τουλάχιστον εν μέρει γυμνή, υποδαυλίζοντας την υστερία των μέσων ενημέρωσης.

Η θέση της ως είδωλο της ποπ κουλτούρας σφραγίστηκε τελικά από τις διαβόητες διαφημίσεις των τζιν Calvin Klein, όπου μια έφηβη Σιλντς πόζαρε και σπαρταρούσε μέσα στο στενό παντελόνι της. «Θέλετε να μάθετε τι μπαίνει ανάμεσα σε μένα και τα Calvins μου; Τίποτα» -μια διαφήμιση που σόκαρε τα ήθη της εποχής, τα οποία ήταν αρκετά διευρυμένα. Σήμερα θα ακυρωνόταν αυτή διαφήμιση.

Με τις πλάτες της μητέρας/μάνατζερ

Η μητέρα/μάνατζερ Τέρι Σιλντς είδε την κόρη της ως έργο τέχνης. «Όπως και κάθε όμορφο πίνακα ζωγραφικής, νομίζω ότι ο κόσμος πρέπει να απολαμβάνει την Μπρουκ και να την βλέπει», υποστήριζε τότε, αμετανόητη απέναντι σε όσους την κατηγορούσαν για εκμετάλλευση και σεξουαλικοποίηση του παιδιού της.

«Το παρελθόν είναι μια ξένη χώρα: Εκεί κάνουν τα πράγματα διαφορετικά» έγραψε κάποτε ο Λ.Π. Χάρτλεϊ. Η πρόσφατη ιστορία είναι επίσης ένας διασκεδαστικός καθρέφτης που μπορεί να μας κάνει να ανατριχιάσουμε όταν τον κοιτάμε πολύ προσεκτικά. Κατά κάποιον τρόπο, το ντοκιμαντέρ Pretty Baby -σκηνοθετημένο από την ανεξάρτητη σκηνοθέτιδα Λάνα Γουίλσον, η οποία γύρισε επίσης το ντοκιμαντέρ Miss Americana για την Τέιλορ Σουίφτ- είναι το πιο πρόσφατο σε μια σειρά από αναμετρήσεις με τις στρεβλές πολιτιστικές μας κρίσεις και τη μεταχείριση γυναικών διασημοτήτων όπως η Μπρίτνεϊ Σπίαρς, η Μόνικα Λεβίνσκι, η Σινιάντ Ο’ Κόνορ και η Πάμελα Άντερσον.

Η Σιλντς είναι πολύ κοντά σε αυτή την επανεκτίμηση- οι σύγχρονες συνεντεύξεις της παρέχουν μια γερή σπονδυλική στήλη στην εξιστόρηση.

Τότε ήταν αλλιώς

Το ντοκιμαντέρ Pretty Baby είναι συναρπαστικό επειδή, παρ’ όλη την εμβληματική θέση της Σιλντς κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1980 και του 1990, οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε ελάχιστα γι’ αυτήν.

Αλλά μοιάζει σαν η Σιλντς να επεξεργάζεται ακόμα μερικά από τα πιο σκοτεινά επεισόδια της ζωής της, και υπάρχουν λίγες ουσιαστικές φωνές από το παρελθόν της για να μας οδηγήσουν μέσα από αυτά.

Μερικά από τα πιο ουσιαστικά σχόλια στο Pretty Baby προέρχονται από την ηθοποιό Λόρα Λίνεϊ, η οποία πήγε στο ίδιο δημοτικό σχολείο με τη Σίλντς, στο Μανχάταν, και θυμάται την περίπλοκη σχέση μεταξύ της Μπρουκ και της μητέρας της. Από μια θορυβώδη, διασκεδαστική ανύπαντρη μητέρα όταν ήταν νηφάλια, η Τέρι μεταμορφωνόταν σε ένα εντελώς διαφορετικό πλάσμα όταν ήταν μεθυσμένη. Όταν έφτανε στο σπίτι μεθυσμένη, η νεαρή Λόρα και η Μπρουκ κρύβονταν πίσω από μια κλειδωμένη πόρτα, λέει η Λίνεϊ. «Ένιωθα μεγάλη ευθύνη να την κρατήσω ζωντανή» λέει τώρα η Σιλντς μιλώντας για τη μητέρα της.

Και μετά ήρθε ο βιασμός

Είναι ένα από τα πολλά βάρη που κρατούσε κρυφά. Ένα άλλο είναι ότι βιάστηκε από ένα ανώνυμο μεγαλοπαράγοντα του Χόλιγουντ που την κυνήγησε όταν ήθελε να επιστρέψει στον κινηματογράφο μετά την αποφοίτησή της από το Πρίνστον, όπως ισχυρίζεται στην ταινία. Η ίδια διαχώρισε τη φρίκη μέσα της, σημειώνοντας: «Το σύστημα δε θα με βοηθούσε, οπότε έπρεπε να γίνω πιο δυνατή μόνη μου».

Το ντοκιμαντέρ εργάζεται σκληρά -κάποιες φορές υπερβολικά σκληρά- για να ενισχύσει την ιστορία της Σιλντς με ένα καστ σχολιαστών που προσφέρουν το πλαίσιο των φεμινιστικών αντιδράσεων της εποχής.

Βέβαια, μιλάμε για μια εποχή, που ο παρουσιαστής του Tonight Show, Τζόνι Κάρσον μπορούσε να κάνει το κοινό του να ουρλιάξει με αυτό το αστείο για τη Σιλντς ως φοιτήτρια: «Ο καθηγητής βιολογίας της σήμερα της έδωσε άριστα στην ανατομία: τη δική της!»

Το ντοκιμαντέρ Pretty Baby παρακολουθεί τη Σιλντς μέσα από το γάμο της με τον σταρ του τένις, Αντρέ Αγκάσι, ο οποίος αποδείχθηκε ότι ήταν περιστασιακά καταπιεστικός και εκλεκτικός με το δικό του τρόπο- τη σειρά της ως κωμικός στην κωμική σειρά Suddenly Susan- και την επιλόχειο κατάθλιψη, η οποία την ενέπνευσε να δημοσιοποιήσει την εμπειρία της.

Μερικές από τις πιο εντυπωσιακές στιγμές της είναι οι αναμνήσεις από τις πρώτες της ταινίες και η απροσεξία με την οποία αντιμετώπιζαν τα παιδιά-ηθοποιούς. Ο ιταλός σκηνοθέτης Τζεφιρέλι ήταν στα τέλη της δεκαετίας των 50 όταν επέλεξε τη Σιλντς για την ταινία Ατελείωτη Αγάπη, λέγοντας σε μια συνέντευξη: «Ήμουν ερωτευμένος μαζί της πριν τη γνωρίσω». Αλλά απογοητεύτηκε όταν η παρθένα 15χρονη δεν μπορούσε να προκαλέσει οργασμική έκσταση σε μια ερωτική σκηνή – οπότε της έπιασε το δάχτυλο του ποδιού και άρχισε να το στρίβει μέχρι να ουρλιάξει.

Η Σιλντς ξορκίζει τα φαντάσματα της νιότης της

«Δεν εμπιστευόμουν τον σκηνοθέτη να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον για μένα» λέει ως ενήλικη, με αξιοθαύμαστη υποτίμηση. Η Σιλντς δεν ένιωθε ότι μπορούσε να σταθεί απέναντι σε έναν διάσημο σκηνοθέτη που, περισσότερο από μια δεκαετία νωρίτερα, είχε κάνει τους Βρετανούς εφήβους Ολίβια Χάσεϊ και Λέοναρντ Γουάιτινγκ αστέρια με το υποψήφιο για Όσκαρ Ρωμαίος και Ιουλιέτα. Οι Χάσεϊ και Γουάιτινγκ μήνυσαν την Paramount φέτος, ισχυριζόμενοι ότι ο αείμνηστος Τζεφιρέλι τους πίεσε να γυρίσουν μια γυμνή σκηνή για την ταινία όταν ήταν ανήλικα – ένα ακόμη ορόσημο στην αφύπνιση μετά το MeToo.

Τελικά, πρόκειται για μια ιστορία λύτρωσης, στην οποία η Σιλντς ξορκίζει τα φαντάσματα της νιότης της, με τη βοήθεια των μεταβαλλόμενων ιδεών της κουλτούρας μας για τις γυναίκες. Σε ένα σημείο του ντοκιμαντέρ, προσπαθεί να συζητήσει με τις έφηβες κόρες της για την ταινία του Μαλ, Η Κουκλίτσα της Νέας Ορλεάνης, του 1978.

Αλλά πώς να τους εξηγήσει ότι υπήρξε μια εποχή, όχι και τόσο παλιά, που ένα 11χρονο κορίτσι μπορούσε να εμφανιστεί γυμνό στην οθόνη παίζοντας μια παιδική εταίρα; «Το να το απεικονίσουμε αυτό τώρα δεν θα ήταν επιτρεπτό» παραδέχεται.

Η απόσταση μεταξύ της δικής της νιότης και της δικής τους φαίνεται σχεδόν απροσπέλαστη και για ένα λεπτό, φαίνεται να έχει μπερδευτεί με το μυαλό της. Το ίδιο και εμείς.

*Με στοιχεία από vanityfair.com