Τα ποσοστά που (δεν) βγάζουν κυβέρνηση την πρώτη και την δεύτερη Κυριακή των εκλογών

Τα ποσοστά όλων των κομμάτων που δεν θα περάσουν το όριο που προβλέπει ο εκλογικός νόμος για να έχουν εκπροσώπηση στη Βουλή θα καθορίσουν το όριο του ποσοστού που απαιτείται για να σχηματιστεί κυβέρνηση, είτε στις εκλογές της 21ης Μαΐου που διεξάγονται με απλή αναλογική, είτε στις εκλογές της 2ας Ιουλίου – μάλλον- που το πρώτο κόμμα θα λαμβάνει επιπλέον έδρες ως «κλιμακούμενο μπόνους».

Ο ρόλος των ποσοστών των εκτός Βουλής κομμάτων

Σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο για να μπει κάποιο κόμμα στη Βουλή θα πρέπει να συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 3%. Αν δεν το συγκεντρώσει, τότε δεν εκλέγει βουλευτή. Στις εκλογές κατεβαίνουν δεκάδες κόμματα τα οποία συγκεντρώνουν μικρότερα ποσοστά από το 3%. Το σύνολο των ποσοστών όλων αυτών των κομμάτων εκτός Βουλής είναι εκείνο που παίζει ρόλο για τον πήχη των 151 εδρών. Είτε για κυβέρνηση συνεργασίας, είτε για αυτοδύναμη κυβέρνηση.

Όσο πιο μεγάλο είναι το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων εκτός Βουλής τόσο χαμηλότερος είναι ο πήχης – το ποσοστό- σχηματισμού κυβέρνησης.

Οι εκλογές στις 21 Μαΐου

Στις εκλογές της 21ης Μαΐου η κατανομή των βουλευτικών εδρών – η μοιρασιά τους στα κόμματα που έλαβαν ποσοστό άνω του 3%  – θα γίνει με τον εκλογικό νόμο της απλής αναλογικής, δηλαδή κάθε κόμμα θα πάρει αναλογικά με το ποσοστό του τις έδρες στη Βουλή.

Έτσι, απαιτείται για να συγκεντρωθούν 151 έδρες, δηλαδή για να σχηματιστεί κυβερνητική πλειοψηφία, τουλάχιστον 45,2% από ένα κόμμα ή από μετεκλογική συνεργασία δύο ή περισσότερων κομμάτων και ταυτόχρονα έχει ως αναγκαία συνθήκη το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων εκτός Βουλής να είναι 10%. Αν αυτό το άθροισμα είναι μικρότερο ανεβαίνει το ποσοστό σχηματισμού κυβέρνησης, κ.ο.κ

Οι εκλογές της δεύτερης Κυριακής με… μπόνους

Αντίθετα, στις εκλογές της 2ας Ιουλίου η κατανομή των εδρών θα γίνει με μια μορφή ενισχυμένης αναλογικής και το πρώτο κόμμα, ανάλογα με το ποσοστό του, θα λαμβάνει επιπλέον έδρες ως μπόνους. Έτσι, το κατώφλι σχηματισμού κυβέρνησης είναι ποσοστό 37,5% και με αναγκαία και πάλι συνθήκη το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων εκτός Βουλής να είναι 10%.

Στον διαδραστικό χάρτη μπορείτε να δείτε (κλικάροντας από το 0 έως το 10 – άθροισμα ποσοστών των κομμάτων εκτός Βουλής -)  τα ποσοστά που απαιτούνται για κυβέρνηση την πρώτη ή την δεύτερη Κυριακή.

Πάντως, στις εκλογές της 21ης Μαΐου όλα δείχνουν, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις ότι δεν θα σχηματιστεί κυβέρνηση.

Τα ποσοστά για κυβέρνηση συνεργασίας από την πρώτη Κυριακή

Αν τα ποσοστά του πρώτου κόμματος (ΝΔ ή ΣΥΡΙΖΑ) κινηθούν κάτω από 35% τότε δεν υπάρχει περίπτωση να φθάσουν οι έδρες για κυβέρνηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ – με ένα ποσοστό άνω του 10% – στην πρώτη Κυριακή. Στην περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ κινηθεί άνω του 11% και το πρώτο κόμμα ξεπεράσει το 35,5% τότε οριακά μπορεί να προκύψει πλειοψηφία 151 ή 152 εδρών. Μία ακόμη παράμετρος είναι η Βουλή να είναι εξακομματική και το σύνολο των ποσοστών των κομμάτων εκτός Βουλής να είναι άνω του 6,5%.  Με ένα κόμμα επιπλέον ή ποσοστά των κομμάτων εκτός Βουλής κάτω από 6% είναι μαθηματικά αδύνατη.

Αυτή τη στιγμή τα δεδομένα από τις δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα δύο πρώτα κόμματα θα κινηθούν κάτω από αυτά τα ποσοστά και μόνον το ΠΑΣΟΚ, που θα ήθελε 12% και άνω είναι πολύ κοντά στον στόχο του.

Το ψυχολογικό όριο του 33%

Οι εκλογολόγοι και τα επιτελεία των κομμάτων θεωρούν πως εάν ένα κόμμα πιάσει ποσοστό άνω του 33% στην πρώτη κάλπη, έχει δυνατότητες όπως έχουν δείξει και οι δημοσκοπήσεις πριν από τα Τέμπη να συγκεντρώσει στη δεύτερη άνω του 38% για να κερδίσει αυτοδυναμία, δηλαδή πάνω από 151 έδρες. Όμως, και εδώ πάλι το ποσοστό περί το 35% στην πρώτη κάλπη θεωρείται πιο ασφαλές. Όπως και ο αριθμός των κομμάτων που θα μπουν στη Βουλή.

Ο στόχος της ΝΔ είναι το 34% ώστε να μπορεί να πείσει ότι είναι εφικτή η αυτοδυναμία.

Σε κάθε περίπτωση ποσοστό κάτω του 33% θα δείξει αδυναμία αυτοδυναμίας στον β΄γύρο και όσο πιο χαμηλότερα τόσο πιο δύσκολο.

Έτσι, υποχρεωτικά, μετά την πρώτη κάλπη, θα αναπροσαρμόσουν τα κόμματα και κυρίως η ΝΔ στρατηγική για την αυτοδυναμία. 

Η διαφορά πρώτου και δεύτερου κόμματος

Μία ακόμη παράμετρος που έχει ιδιαίτερη σημασία για την δεύτερη Κυριακή, μάλλον στις 2 Ιουλίου, είναι η διαφορά πρώτου και δεύτερου κόμματος, στις εκλογές της 21ης Μαΐου.

Στον ΣΥΡΙΖΑ στοχεύουν στην πρωτιά αλλά το κακό σενάριο είναι ένα ποσοστό άνω του 30% ώστε να βρίσκονται κοντά στο αποτέλεσμα των προηγούμενων εκλογών και η διαφορά με τη ΝΔ να μην ξεπερνά τις 2-3 μονάδες, ώστε να είναι αναστρέψιμο στις εκλογές της 2ας Ιουλίου.