Δούκισσα Πλακεντίας: Η μυστηριώδης έντονη ζωή της και το περίεργο τέλος της

Η Δούκισσα της Πλακεντίας, Σοφία ντε Μαρμπουά, που ήταν το πραγματικό της όνομα γεννήθηκε το 1785 στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ. Κόρη Γάλλου διπλωμάτη και σύζυγος του Δούκα της Πλακεντίας (σημερινή Πιατσένσα), πόλης στη βόρεια Ιταλία που είχε κατακτήσει ο Ναπολέων.

Μαζί με την κόρη της Ελίζα εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα το 1829 και η αγάπη τους για τη χώρα μας ήταν μεγάλη. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης διέθετε υπέρογκα ποσά από την περιουσία της για τον αγώνα των Ελλήνων. Λέγεται ότι η Δούκισσα της Πλακεντίας δαπάνησε για την Ελλάδα γύρω στις 40.000 δραχμές, ποσό υπερβολικά υψηλό για την εποχή.

Η ζωή της ταραχώδης και πολυποίκιλη

Υπήρξε ερωμένη του βασιλιά Λουδοβίκου Α’ της Βαυαρίας, πατέρα του Όθωνα, με τον οποίο μάλιστα απέκτησε παιδί, που δεν αναγνώριζε ο Λουδοβίκος. Λίγα χρόνια αργότερα γνωρίζει στο Μόναχο τον κερκυραίο κόμη Σπύρο Θεοτόκη, τον οποίο ερωτεύτηκε σφοδρά και παντρεύτηκε. Λέγεται ότι η Δούκισσα της Πλακεντίας είχε θυελλώδη σχέση με τον Ιωάννη Καποδίστρια που, όταν έληξε άδοξα, μετατράπηκε σε απύθμενο μίσος. Η Δούκισσα έγινε φανατική αντίπαλος του Καποδίστρια δικαιολογώντας τη στάση της ως αντίδραση στην αυταρχική πολιτική του Κυβερνήτη. Όσοι γνώριζαν όμως έλεγαν ότι ο έρωτας ήταν η αιτία.

Πολλοί έσπευσαν να την κατηγορήσουν πως εκείνη βρισκόταν πίσω από τη δολοφονία του το 1831 κυρίως λόγω της φανερής υποστήριξης της στην οικογένεια Μαυρομιχάλη που εξόντωσε με σφαίρες και μαχαιριές τον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας.

Ανάμεσα στους έρωτες της και σύμφωνα με τον αστικό μύθο και ο ο λήσταρχος Νταβέλης ήταν από τους άνδρες που απόλαυσαν τα ερωτικά της θέλγητρα. Αλλά και ο ληστής Μπιμπίσης, ο οποίος αρχικά την απήγαγε και μετά την απελευθέρωσε ζητώντας λύτρα.

Οι μύθοι που την ακολούθησαν κατά τη διάρκεια της ζωής της ήταν πολλοί

Κάποιοι από αυτούς ότι τα σκυλιά της κατασπάραζαν μια φορά το χρόνο τους επαίτες που χτύπαγαν την πόρτα της… Παράλληλα βίωσε και μεγάλες τραγωδίες όπως ο θάνατος της κόρης. Ένα πανέμορφο κορίτσι το οποίο δεν άντεξε την απώλεια αγαπημένου της Ηλία Κατσάκο Μαυρομιχάλη ανιψιό του θρυλικού Πετρόμπεη και πέθανε από τον καημό της. Η μητέρα της την ταρίχευσε για να την έχει πάντα κοντά της.

Η πυρκαγιά που κατέστρεψε το σπίτι όπου κατοικούσε προσωρινά και η απώλεια της ταριχευμένης κόρης της, διατάραξε τον ψυχικό κόσμο της Δούκισσας. Σύμφωνα με έναν ακόμα αστικό μύθο, μια κατάρα κατάτρυχε την Δούκισσα: Μάντισσα της είχε πει ότι θα πέθαινε μόλις ολοκλήρωνε κάποιο από τα οικήματά της. Λέγεται πως αυτός ήταν και ο λόγος που ποτέ δεν αποπερατώθηκε κάποιο από τα σπίτια τα οποία προορίζονταν να κατοικίσει.

Η κακότροπη συμπεριφορά και το τραγικό τέλος

Στα τελευταία χρόνια της ζωής της, η Δούκισσα είχε παραμορφωθεί λόγω της υδρωπικίας, από την οποία έπασχε ενώ είχε γίνει παράξενη και κακότροπη.Δεν δεχόταν σχεδόν καμία επίσκεψη, είχε κλειστεί στον μικρόκοσμο των πεποιθήσεών της, της «θρησκεία» της, ένα μείγμα ιουδαϊσμού και μωαμεθανισμού.

Τα μαλλιά της άσπρισαν, το πρόσωπό της γέμισε ρυτίδες και πέταξε τα αριστοκρατικά της ρούχα, τριγυρνώντας στα δάση της Πεντέλης –όπου είχε χτίσει μία θερινή κατοικία- φορώντας λευκούς μανδύες και πέπλα, κλαίγοντας για την κόρη της. Έριξε την προσοχή της στα ζώαυιοθετώντας πολλούς άγριους σκύλους, ενώ παράλληλα έχτιζε σπίτια σε διάφορες περιοχές της Αθήνας.

Η Δούκισσα της Πλακεντίας πέθανε τον Μάιο του 1854 σε ηλικία 69 χρονών. Ο μοναδικός κληρονόμος της, ο ανιψιός της, πούλησε τα περισσότερα από τα κτήματά της στο Ελληνικό Δημόσιο.

Η εφημερίδα «Ελπίς» στο φύλλο της 17ης Μαΐου του 1854 έγραφε: «Αι μικραί ιδιοτροπίαι της ουδένα έβλαψαν, πολλούς όμως ωφέλησαν και ουδαίν αφαιρούσι του σεβασμού τον οποίον το Κοινόν έφερεν προς αυτήν, ως γυναίκα ενάρετο και φιλάνθρωπον». Το ταφικό της μνημείο βρίσκεται και ακόμη σώζεται κοντά στην πλατεία Πεντέλης.

Τα σπουδαία οικήματα

Η Βίλα Ιλίσσια επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας που αναγέρθηκε σε σχέδια του εμβληματικού αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη. Από το 1930 η Βίλα Ιλίσια στεγάζει το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Το Καστέλο της Ροδοδάφνης πιο γνωστό ως Πύργος Δουκίσσης Πλακεντίας, στον λόφο Κουφού στην Πεντέλη, που από το 1961 μέχρι το 1964 κατοικήθηκε από το τότε διάδοχο Κωνσταντίνο. Επίσης ανήγειρε πάντα σε σχέδια του Κλεάνθη και του Χάνσεν και τρεις οικίες, τη Maisonette, την Plaisance και τον Tourelle. Με χρήματα της Δούκισσας κατασκευάστηκε το 1841-1842 η γέφυρα της ρεματιάς του Χαλανδρίου από τον Αλέξανδρο Γεωργαντά και τον Δανό Κρίστιαν Χάνσεν. Είναι η παλαιότερη σωζόμενη γέφυρα της περιοχής των Αθηνών.