Τέμπη: Η «προβληματική σχέση» Hellenic Train – ΟΣΕ

Με την επανεκκίνηση των δρομολογίων των τρένων έπειτα από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών να… βραδυπορεί, στο προσκήνιο επανέρχεται η «προβληματική σχέση» των ιταλών ιδιοκτητών της Hellenic Train με τον δημόσιο ΟΣΕ. Οι σχέσεις των δύο εταιρειών, που από καιρό βαίνουν από το κακό στο χειρότερο, αποτελούν μεγάλο «αγκάθι» για την επόμενη ημέρα των σιδηροδρόμων. Η ιταλική πλευρά δείχνει να μην ενδιαφέρεται τόσο για την ομαλοποίηση των δρομολογίων, όσο για τον μη καταλογισμό εις βάρος της, της παραμικρής ευθύνης σε σχέση με το πολύνεκρο δυστύχημα, αλλά και τη μη απώλεια κρατικών επιδοτήσεων για το διάστημα που δεν λειτουργούσε ο σιδηρόδρομος. Δεν είναι τυχαίο ότι, ενώ το προσωπικό της δεν διέθετε την κατάλληλη πιστοποίηση για κυκλοφορία στις σήραγγες (έληξαν τα πιστοποιητικά ασφαλείας), μέσω συνδικαλιστών εργαζομένων της επιχείρησε να φορτώσει στον ΟΣΕ όλη την ευθύνη για τη μη έγκαιρη επανεκκίνηση των δρομολογίων.

Οικονομικές διεκδικήσεις

Μεταξύ των δύο εταιρειών υπάρχουν αρκετά «ανοιχτά μέτωπα», εκ των οποίων τα κυριότερα αφορούν κυρίως οικονομικές διεκδικήσεις. Συγκεκριμένα, η Hellenic Τrain (λειτουργία των τρένων) οφείλει στον ΟΣΕ (διαχειριστή της υποδομής) ποσό ύψους 97 εκατ. ευρώ για τέλη χρήσης των σιδηροδρομικών υποδομών της χώρας κατά τα έτη 2019, 2020, 2021 και 2022. Για το διάστημα μέχρι τις 31/12/2021 οι Ιταλοί έχουν καταβάλει στον ΟΣΕ μόλις το ποσό των 14 εκατ. ευρώ, ενώ προφορικά έχουν υποσχεθεί να δώσουν άλλα 14 εκατ. ευρώ για το 2022.

Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών άνοιξε έναν εξαιρετικά φορτισμένο δημόσιο διάλογο, μέσω του οποίου φωτίζονται παθογένειες που δεν είχαν αναδειχθεί επαρκώς μέχρι σήμερα. Στο επίκεντρο βρίσκεται η ίδια η ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ (νυν Hellenic Train) στην ιταλική FSI – Trenitalia από τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως και η σύμβαση που ακολούθησε – από τη σημερινή κυβέρνηση – για την επιδότησή της με 750 εκατ. ευρώ για διάστημα 10+5 χρόνων, για την εκτέλεση των «άγονων δρομολογίων» στο «κολοβό» σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας.

Πρόκειται για μια σύμβαση με πολλά «ερωτήματα» που, σύμφωνα με σιδηροδρομικά στελέχη, ουσιαστικά μετατρέπει τη δημόσια υπηρεσία σε… επενδυτική δραστηριότητα με εξασφαλισμένα κέρδη για τους Ιταλούς, χωρίς διαγωνισμούς και κοστολογήσεις!

Τα τρία βασικά ερωτήματα

• Εφερε η ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ βελτίωση των επιβατικών σιδηροδρομικών υπηρεσιών; «Οπωσδήποτε όχι», απαντούν οι ίδιοι οι επιβάτες, διατυπώνοντας καταιγισμό παραπόνων.
• Βελτίωσε η ιδιωτικοποίηση τα οικονομικά στοιχεία του σιδηροδρόμου; Μακράν όχι, αφού το Δημόσιο (έλληνες φορολογούμενοι) εξακολουθεί να πληρώνει 125 έως 150 εκατ. ευρώ ετησίως για να στηριχθεί η «ιδιωτικοποίηση».
• Βελτιώθηκε η ασφάλεια; Τα συνεχή ατυχήματα και κυρίως το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών δίνουν την απάντηση.

Ετσι, αρκετοί πλέον τάσσονται υπέρ της άμεσης αναθεώρησης της σύμβασης με το ιταλικό Δημόσιο. Αλλοι δε μιλάνε ανοιχτά «για καταγγελία της», μέχρι τουλάχιστον η χώρα να αποκτήσει μια σοβαρή Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ).

Τα κύρια σημεία της συμφωνίας που υπεγράφη στις 14 Απριλίου 2022 με την FSI – Trenitalia προβλέπουν ότι στην Ελλάδα θα «τρέξει» για 15 ολόκληρα χρόνια (!) ένα μοντέλο «ιδιωτικοποίησης με χρήματα του Δημοσίου», χωρίς ωστόσο ο αγοραστής να αναλαμβάνει κάποιο σημαντικό επιχειρηματικό ρίσκο! Δηλαδή, το ελληνικό Δημόσιο αποδέχτηκε όχι μόνο να δώσει στους Ιταλούς της Hellenic Train 750 εκατ. ευρώ για να κάνουν τα σιδηροδρομικά δρομολόγια επί 15ετία (10+5 χρόνια), αλλά και να ελέγχουν (οι Ιταλοί) προμήθειες και έργα χωρίς δημόσιους διαγωνισμούς! Για ποιον λόγο όμως η FSI – Trenitalia θα εισπράττει και θα διαχειρίζεται όλα αυτά τα χρήματα, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιος διαγωνισμός, παρά τις προβλέψεις της 2018/1040 απόφασης της Κομισιόν; Το κείμενο της σύμβασης, μεταξύ άλλων, προβλέπει:

nΣτο επίκεντρο των «επενδύσεων» που αναλαμβάνει η Hellenic Train είναι η μίσθωση – και όχι η αγορά – 10 νέων υδρογονοκίνητων τρένων και άλλων 10 ηλεκτροκίνητων. Τα τρένα αυτά θα φτάσουν στην Ελλάδα στις 31 Δεκεμβρίου 2027, όμως θα αγοραστούν από το ελληνικό Δημόσιο, το οποίο θα πληρώνει από τώρα έως τη λήξη της σύμβασης 86 εκατ. ευρώ.