Σημαντικότερη η απλή φορολογία για την ανάπτυξη

Σε πολλές περιπτώσεις η επιδίωξη της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της χώρας φάνταζε σαν αυτοσκοπός και ιερός στόχος. Η ιδέα πως οι οικονομικές τύχες μιας χώρας καθορίζονται από το ύψος της επιτυχίας της στις παγκόσμιες αγορές ήταν σχεδόν ευαγγέλιο. Ο νομπελίστας όμως οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν είχε αρκετά νωρίς αμφισβητήσει αυτή τη θεωρούμενη ως απόλυτη αλήθεια. Βέβαια είχε χρησιμοποιήσει επιχειρήματα εναντίον της ελεύθερης αγοράς και της παγκοσμιοποίησης που δεν με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο. Η γενική του όμως θεώρηση έχει ουσιαστικές βάσεις.

Η εμμονή με την ανταγωνιστικότητα έχει οδηγήσει πολλές χώρες σε υπέρμετρες δημόσιες δαπάνες για τη δημιουργία εθνικών οικονομικών πρωταθλητών, αλλού έχει προκαλέσει κλείσιμο εμπορικών συνόρων αλλά και προστατευτισμό. Ενώ η ανταγωνιστικότητα είναι σίγουρα σημαντική και σε μια εποχή που η γεωοικονομία τείνει να ανταγωνιστεί ή και να υποκαταστήσει τη γεωπολιτική (κατάκτηση αγορών πιο σημαντική από την κατάκτηση εδαφών) οι εσωτερικοί παράγοντες μιας οικονομίας ίσως είναι σημαντικότεροι για τις τύχες της.

Ενα καλό παράδειγμα είναι η Ιαπωνία. Ενώ πρακτικά κυριαρχεί στις διεθνείς αγορές, η εσωτερική οικονομική της κατάσταση στηριγμένη σε ένα σύστημα προσανατολισμένο στις εξαγωγές δεν είναι ιδιαίτερα υγιής. Μπορεί λοιπόν να γίνει κάποιος ισχυρός στις εξαγωγές αλλά να συνεχίσει να έχει σοβαρά εσωτερικά οικονομικά προβλήματα εφόσον η αγορά του συνεχίζει να είναι ποδηγετούμενη και δεσμευμένη σε εσωτερικές πολιτικές υψηλών φόρων, ασφυκτικής κρατικής γραφειοκρατίας και ενός υπερτροφικού δημόσιου τομέα.

Ως συνέπεια, οι εσωτερικές μεταρρυθμίσεις σε μια χώρα μπορεί να έχουν ίδια ή και σοβαρότερη σημασία από την προσπάθεια επικέντρωσης στην εξαγωγική προσπάθεια και στην επιδίωξη μόνο μεγάλης ανταγωνιστικότητας. Δίχως λοιπόν μέτρα προστατευτισμού της οικονομίας και με ουσιαστικό περιορισμό του δημόσιου τομέα της οικονομίας μια χώρα μπορεί να πετύχει σημαντικά οικονομικά επιτεύγματα και παράλληλα να βρεθεί ψηλά στη βαθμίδα των ισχυρότερων οικονομιών της γης.

Το σημαντικότερο όπλο για την ανάπτυξη μιας οικονομίας είναι η ορθολογική λειτουργία του φορολογικού συστήματος. Η φορολογία εφευρέθηκε ως μηχανισμός διευκόλυνσης λειτουργίας του κράτους. Από στήριξη της άμυνας, των εξωτερικών επιδιώξεων και της ομαλής λειτουργίας των μέσων εξυπηρέτησης των πολιτών σταδιακά η φορολογία μετατράπηκε σε μέσο κοινωνικής μηχανικής. Μέσω αυτής οι κυβερνήσεις πάσχιζαν να αλλάξουν τη μορφή της κοινωνίας και τις ενδοκοινωνικές σχέσεις. Χωρίς να τους ρωτήσει κανείς, οι πολίτες με τον φόρο τους ανέλαβαν ρόλο διόρθωσης κάθε κακού που υπήρχε στο κράτος. Μάλλον δεν ρωτούσε κανείς αυτούς που πληρώνουν. Αποφάσιζαν αυτοί που εισέπρατταν μέσω των αντιπροσώπων τους. Ετσι ο φόρος έγινε μέσο κοινωνικής αδικίας – εις βάρος όσων δουλεύουν σκληρά και κερδίζουν χρήματα. Τιμωρούνται για την επιτυχία τους και στερούνται το βίος τους. Το βιβλίο του Τάσου Αβραντίνη, «Ενιαίος Φορολογικός Συντελεστής», επαναφέρει τα πράγματα στη σωστή τους βάση. Με ένα ενιαίο σύστημα φορολογίας, που και πάλι οδηγεί να πληρώνουν όλοι σύμφωνα με τις δυνάμεις τους αλλά χωρίς τις υπερβολές της προοδευτικής αύξησης ανάλογα με την επιτυχία, μπαίνουν οι βάσεις δικαιοσύνης και καταργείται ουσιαστικά η κλοπή.

Την ίδια ώρα οι οικονομικές δυνατότητες απελευθερώνονται, καταργείται ουσιαστικά η φοροδιαφυγή και ο δυναμισμός της δημιουργικότητας των πολιτών παίρνει τα ηνία. Ενα απλό δηλαδή σύστημα που καταλαβαίνουν όλοι και έχει λογική για τον καθένα. Ετσι η οικονομία γίνεται από τα πράγματα ανταγωνιστική διότι απελευθερώνεται από τα δεσμά που την κρατούν δεμένη.