ΚΕΟΣΟΕ: Τι ισχύει τελικά με τα οικολογικά σχήματα – Καθυστερεί η εξειδίκευση των παρεμβάσεων

Στην καθυστέρηση έκδοσης του θεσμικού πλαισίου για την ενεργοποίηση των παρεμβάσεων μέσω των οικολογικών σχημάτων, ώστε οι αγρότες και κτηνοτρόφοι να γνωρίζουν τις αλλαγές στη νέα προγραμματική περίοδο, εστίασε μεταξύ άλλων η διαδικτυακή ημερίδα που πραγματοποίησε η ΚΕΟΣΟΕ για τα οικολογικά σχήματα της νέας ΚΑΠ.

Ειδικότερα, όπως επισημάνθηκε, ο αγροτικός κόσμος δεν είναι ενήμερος ως προς τις εφαρμοστικές λεπτομέρειες και συνεπώς ως προς το περιεχόμενο των επιλογών στις οποίες πρέπει να προβεί, συμπληρώνοντας την Δήλωση ΟΣΔΕ για το 2023.

Παράλληλα, δόθηκαν σημαντικές πληροφορίες και διευκρινίσεις, τόσο από τις παρουσιάσεις των εισηγητών κ.κ. Γεώργιος Βλάχος και Κατερίνα Μπινιάρη, καθώς και από το διάλογο που ακολούθησε με τους συμμετέχοντες συνεταιρισμούς.

Οι καθυστερήσεις

Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, το ΥπΑΑΤ έχει καθυστερήσει αναφορικά με τις διοικητικές απαιτήσεις (προκήρυξη μέτρων, έκδοση ΥΑ κλπ.) των παρεμβάσεων μέσω των οικολογικών σχημάτων, ώστε να είναι εφικτή η απορρόφηση του προβλεπόμενου προϋπολογισμού, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα, τουλάχιστον για το 2023 θα μεταφερθεί στη Βασική Ενίσχυση.

Η εσωτερική σύγκλιση θα επηρεάσει περισσότερο τους μικρούς παραγωγούς, οι οποίοι μπορούν να αντισταθμίσουν τις απώλειές τους, είτε μέσω της αναδιανεμητικής ενίσχυσης, είτε μέσω των Οικολογικών Σχημάτων.

Η πολλαπλή συμμόρφωση και το πρασίνισμα αυστηροποιούνται (απαγόρευση καύσης υπολειμμάτων, ακαλλιέργητη επιφάνεια πριν τα ρέματα, υποχρεωτική φυτοκάλυψη υπό προϋποθέσεις κλπ.).

Οι προϋποθέσεις λήψης ενισχύσεων

Οι αμπελώνες με κλίση άνω του 10%, θα πρέπει υποχρεωτικά να είναι καλυμμένοι, είτε με άγρια βλάστηση, είτε με τα υπολείμματα της καλλιέργειας (προϋπόθεση για τη λήψη της Βασικής Ενίσχυσης).

Ενισχύεται, η απόρριψη υπολειμμάτων στον αμπελώνα, αφού κομποστοποιηθούν (Π1- 31.4), ή η σπορά πολυετών φυτών και ιδιαίτερα ξενιστών ή και επικονιαστών, που ενισχύονται επιπλέον (Π1- 31.3).

Προβλέπεται ως προϋπόθεση λήψης ενισχύσεων στην παρέμβαση  Π1-31.6 η προμήθεια συστήματος  παρακολούθησης μέσω ψηφιακής εφαρμογής διαχείρισης εισροών, το οποίο θα είναι συνδεδεμένο με τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι ψηφιακές εφαρμογές διατίθενται στο εμπόριο και αποτελούν προϋπόθεση λήψης των ενισχύσεων των υποπαρεμβάσεων στο Π1.31.6, πλην της παρέμβασης σεξουαλικής σύγχυσης εντόμων (Confusio).

Φιλικές για το περιβάλλον πρακτικές

Στην παρέμβαση Π1-31.6 και στην υποπαρέμβαση της εφαρμογής σεξουαλικής σύγχυσης των λεπιδοπτέρων (Κομφούζιο), είναι επιλέξιμοι οι καλλιεργητές που υλοποιούν ήδη την δράση μέχρι σήμερα. Νέες εντάξεις θα γίνουν μέσω του ΠΑΑ, αφού προκηρυχθεί η παρέμβαση από το Υπ.Α.Α.Τρ

Η εφαρμογή φιλικών για το περιβάλλον πρακτικών διαχείρισης (υποπαρεμβάσεις στην παρέμβαση Π1.31.6) δεδομένου του μικρού κλήρου, είναι οικονομικά βιώσιμη ενέργεια όταν αναλαμβάνεται από συλλογικότητες (συνεταιρισμοί, Ομάδες Παραγωγών)

Η διατήρηση και η βελτίωση των αναβαθμίδων, ενισχύεται πλέον.

Η σημασία των αμπελώνων για το περιβάλλον

Η παρέμβαση, «προστασία τοπίων και γεωργικών συστημάτων υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας» (Π1.31.10), αφορά περιοχές των οποίων η  προτεραιότητα για τη διατήρησή των καλλιεργειών από άποψη φυσικής αξίας είναι υψηλή (οι αμπελώνες με οινοποιήσιμες ποικιλίες έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα),  συγκροτούν φυσικές ενότητες  με τοπικά χαρακτηριστικά και πολλαπλές λειτουργίες. Τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τους εισηγητές, μπορούν να συμπεριλάβουν ολόκληρες ζώνες Οίνων με ΠΟΠ ή ολόκληρες περιοχές Οίνων με ΠΓΕ.

Οι συνεταιρισμοί μπορούν να υποβάλλουν στην παρέμβαση αυτή (Π1-31.10) Μελέτες Τεκμηρίωσης, στις οποίες πρέπει να αναδεικνύεται και να τεκμηριώνεται  η σημασία των αμπελώνων για το περιβάλλον, για τη βιοποικιλότητα, για την παράδοση – κληρονομιά και την συγκρότηση φυσικών ενοτήτων (οι φυσικές ενότητες είναι αυθύπαρκτες, αφού οι ζώνες αμπελοκαλλιέργειας  (ΠΟΠ, ΠΓΕ) είναι ήδη οριοθετημένες. Η παρέμβαση Π1.31.10 δεν αφορά τα νησιά του Αιγαίου γιατί λαμβάνουν παρόμοιες ενισχύσεις. Οι μνημειακοί αμπελώνες μπορούν να λάβουν περαιτέρω ενίσχυση.

Γενικά προκρίνεται η συλλογική, (από συνεταιρισμούς για τα μέλη τους) εφαρμογή των παρεμβάσεων, επειδή θα έχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, είναι δε πιθανόν οι συλλογικές παρεμβάσεις να ενισχυθούν  επιπλέον.

Επίσης, οι περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, που βελτιώνουν τη δομή του εδάφους (διαχείριση εδάφους, φυτοπροστασία, φυτοκάλυψη, κλπ.), μπορούν να  αφορούν συνδυαστικά τις παρεμβάσεις Π1.31.3, Π1.31.4, Π1.31.6 και θα πρέπει να γίνονται με σχεδιασμό και μελέτη, αφού ληφθούν υπόψιν οι εδαφοκλιματικές συνθήκες, η ποικιλία της αμπέλου και οι εκτάσεις που συμμετέχουν στην παρέμβαση.