Αλεξάνδρα Σταματοπούλου: «Προσπάθησα πολύ ν’ αποδείξω ότι είμαι κάτι»

Σε όλη της τη ζωή προσπαθούσε να καταλάβει σε τι είναι ικανή. Μερικές σκηνές μόνο από τη δύσκολη διαδρομή της αποδεικνύουν ότι μπορεί τα πάντα και με τον καλύτερο τρόπο.

• Από το ίδρυμα όπου μεγαλώνατε στο Βουκουρέστι, στη δράση «Συν-υπάρχω» το καλοκαίρι στην Αμοργό, όπου εμφανιστήκατε και ως ηθοποιός. Η ζωή σας είναι ιδανικό κινηματογραφικό σενάριο: παιδί υιοθετημένο από τη Ρουμανία, ήρθατε στην Ελλάδα και οι δυσκολίες συνεχίστηκαν.  

Ηρθα όταν ήμουν πέντε ετών χωρίς να μπορώ να μιλήσω καθόλου. Εχω διάχυτες εικόνες, αποσπασματικά.

• Θυμάστε το ταξίδι σας από τη Ρουμανία στην Ελλάδα;

Ηταν περίεργο. Ζούσα σ’ ένα χώρο κλειστό και ξαφνικά βρέθηκα με πολύ κόσμο, ο οποίος ήταν μόνο για μένα. Εχω αναμνήσεις αλλά θολές. Κανένας δεν ζει σε ίδρυμα καλά, πόσω μάλλον στη Ρουμανία επί Τσαουσέσκου.

• Εχετε υποστεί βία;

Υπήρχε βία. Αλλά ο καθένας τη δουλειά του θέλει να κάνει. Αν το αντιμετωπίσει συναισθηματικά, χάνεται. Οι υπάλληλοι δούλευαν το οκτάωρό τους και έφευγαν. Ημουν ένα ζωηρό παιδί, κάποια πράγματα που έκανα τους σόκαραν και έπρεπε να μου δείξουν ότι ήταν λάθος.

• Εχετε αναμνήσεις από εκείνη την περίοδο της ζωής σας;

Θυμάμαι να περιμένω τη μητέρα μου να έρθει να με δει κοιτάζοντας το παράθυρο για πολλές ώρες, χτυπώντας έναν κρίκο συνεχώς. Νόμιζα ότι θ’ άνοιγε και θα ερχόταν. Πίστευα ότι έτσι θα είναι η ζωή μου: θα ζω σε αυτή τη δομή και θα έρχεται η μαμά μου να με βλέπει.

• Οπότε ήταν δύσκολη η στιγμή που ολοκληρώθηκε η υιοθεσία και έπρεπε να αφήσετε το ίδρυμα.

Στη αρχή δεν κατάλαβα ότι θ’ αλλάξω περιβάλλον και δεν ένιωσα κάτι δραματικό. Οταν μπήκαμε στο αεροπλάνο αντιλήφθηκα ότι κάτι άλλο συμβαίνει, ότι φεύγω μακριά και άρχισα να κλαίω. Αφηνα πίσω μου αυτό που είχα συνηθίσει. Κι εγώ αλλά και τ’ αδέλφια μου. Οι γονείς μου υιοθέτησαν μόνο εμένα και ακόμη δύο παιδιά.

• Από το ίδιο ίδρυμα;

Ναι. Η μητέρα ήρθε στο Βουκουρέστι, έμεινε για τρεις μήνες. Ηταν πιο εύκολο σε σχέση με την Ελλάδα να υιοθετήσει κανείς. Πρέπει να πω ως μέρος της ιστορίας μου, ότι αρχικά η μητέρα μου ήθελε να υιοθετήσει ένα παιδάκι το οποίο θα το λένε Αλεξάνδρα ή Αλέξανδρο. Είχε χάσει ένα παιδί που είχε αυτό το όνομα. Αρχικά με περιέγραψαν από το ίδρυμα ως ένα ξανθό γαλανομάτικο παιδί. Μόνο αυτό δεν ήμουν – εκτός από τα μάτια μου τα οποία είναι ανοιχτά! Πιο κοντά στην περιγραφή αυτή ήταν ο αδελφός μου ο Μιχάλης, ο οποίος είναι οκτώ μήνες μικρότερος. Ομως αυτό δεν στάθηκε εμπόδιο στο να με υιοθετήσει. Από το ίδρυμα της είπαν ότι καλό θα ήταν να υιοθετήσει και ένα βρέφος. Μας μεγάλωσε με αγάπη και τα τρία παιδιά παρόλο που εγώ είχα προβλήματα.

• Τι είδους προβλήματα;

Δεν είχα την ίδια ανάπτυξη σε σχέση με τα άλλα δύο παιδιά. Οταν ήρθα στην Ελλάδα διαγνώστηκα με ΔΑΔ (Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή). Οπότε ξεκίνησε η διαδικασία της θεραπείας. Μέχρι τα επτά δεν μιλούσα καθόλου. Το μόνο που έκανα ήταν να τρέχω και να σκαρφαλώνω όπου μπορούσα. Η δασκάλα μάλιστα πρότεινε να πάω σε ειδικό σχολείο, όμως η μητέρα μου είπε: «Το παιδί μου δεν θα το κουβαλήσει κανένας στις πλάτες του. Γνωρίζω τι αξία έχει και θα παλέψω». Στο σχολείο είχαμε την παράλληλη στήριξη και στο σπίτι η μητέρα μου με βοηθούσε όσο μπορούσε. Υπήρξαν σαφώς και πολύ έντονες στιγμές, αυστηρές. Κάτι που ο αδελφός μου θα το μάθαινε σε πέντε λεπτά εγώ χρειαζόμουν πολλαπλάσιο χρόνο και πολλές επαναλήψεις. Προτάσεις άρχισα να σχηματίζω οκτώ ετών. Αν ζωγράφιζα την πορεία μου – γιατί μ’ αρέσει να ζωγραφίζω – θα ήταν ένα μικροσκοπικό παιδί να τρέχει να προλάβει την ανάπτυξη των άλλων.

• Σας ακούω τώρα να μιλάτε και μου είναι δύσκολο να το φανταστώ.

Ναι και το οφείλω στη μητέρα μου και στην αυστηρότητά της. Ηθελε να είμαι όπως τα άλλα παιδιά. Και βέβαια η προσπάθειά της άρχισε ν’ αποδίδει στο Λύκειο. Σαφώς και με τη δική μου υπερπροσπάθεια.

• Είχατε μαθησιακές δυσκολίες, έρχεται και η σωματική και έγινε ακόμη πιο βαρύ το φορτίο σας.

Κι όμως ένιωσα ανακούφιση. Και θα εξηγήσω γιατί. Μέχρι τα 14 ήμουν υπερδραστήρια, έκανα ενόργανη. Τα πρώτα συμπτώματα τα ένιωσα όταν ήμουν στην πλατεία με τον αδελφό μου και παίζαμε μπάσκετ. Αρχισα να μη νιώθω τα πόδια μου. Μετά από 20 λεπτά επανήλθα. Ομως κάθε μέρα γινόταν και πιο έντονο, αφού έκανα μερικά βήματα και έπεφτα. Επίσης έπειτα από μια ίωση υποχώρησε ο πυρετός, όχι όμως τα δέκατα. Μου άφησε ένα αυτοάνοσο. Για να είμαστε ειλικρινής τα αυτοάνοσα είναι σωματοποιημένα εσωτερικές πιέσεις. Προσπαθούσα πάντα πάρα πολύ ν’ αποδείξω ότι είμαι κάτι. Να βρίσκομαι μέσα σε μια τάξη και να μην τρώω το ξύλο της ζωής μου από τα άλλα παιδιά, γιατί τους φαινόμουν περίεργη. Οταν πήγα στο ειδικό Λύκειο ήταν πολύ διαφορετική η ατμόσφαιρα.

• Πώς θα ζωγραφίζατε τη συναισθηματική σας κατάσταση, αυτή που σας έφερε όπως η ασθένειά σας Stiff Person;

Ενα μικρό παιδί μπροστά σ’ έναν τοίχο, έναν ανεμοστρόβιλο, ένα σπίτι και μετά μια βεντάλια με πολλά χρώματα. Αυτή συμβολίζει την απόφασή μου να προχωρήσω, να πάω σ’ ένα ειδικό σχολείο γιατί υπήρχε προσβασιμότητα. Φοίτησα δεύτερη φορά στην Τρίτη Λυκείου, στο σχολείο του αδελφού μου και πέρασα στη σχολή εργοθεραπείας. Δεν ακολούθησα όμως την εργοθεραπεία αλλά τον αθλητισμό, τον οποίο είχα εγκαταλείψει.

• Πότε επιβαρύνθηκε η υγεία σας και μπήκε το αμαξίδιο στη ζωή σας;

Το 2010. Μέχρι τότε δεν γνωρίζαμε τι ακριβώς έχω – επειδή είναι μια νευροεξελικτική ασθένεια. Αρχισε το σώμα μου να σκληραίνει. Αλλά προσπάθησα και το αντιμετώπισα όσο καλύτερα μπορούσα. Αν δεν πεις σε κάποιον ότι αυτό που έχεις είναι κάτι τραγικό, δεν θα το εκλάβει ως τραγικό. Το άγχος ήταν μέχρι πού θα προχωρούσε. Είχα αρχίσει ν’ αποκρύπτω – και από τους γονείς μου – τα συμπτώματά μου γιατί με είχε κυριεύσει ο φόβος. Οταν πήγα στο νοσοκομείο διαπιστώθηκε το αυτοάνοσο, έπειτα από εξετάσεις που έγιναν από το Ινστιτούτο Παστέρ. Ηρέμησα όταν αποφασίστηκε να καθίσω στο αμαξίδιο. Ηταν η πιο υπεύθυνη απόφαση για τη ζωή μου. Δεν μπορούσα να συνεχίσω να περπατάω και μετά από πέντε βήματα να πέφτω. Η ζωή μου ήταν πάντα μια πορεία συνεχών δυσκολιών. Πάντα όμως ήθελα να βλέπω το καλύτερο από το χειρότερο.

• Το πιο δύσκολο κομμάτι αυτής της σκληρής διαδρομής ποιο ήταν;

Οταν σκεφτόμουν το μέλλον μου κι αναρωτιόμουν σε τι είμαι ικανή. Από ποια δουλειά θα μπορέσω να βιοποριστώ. Δεν ήθελα να είμαι βάρος στους γονείς μου, αλλά να είμαι ανεξάρτητη και να μη βασίζομαι στις ανάγκες των άλλων.

• Ο αθλητισμός ήταν ένας τρόπος να αντεπεξέλθετε και στη σωματική αναπηρία;

Ως μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας, μου είχαν προτείνει να κάνω θεραπευτική πισίνα για να μπορέσει το σώμα να επανέλθει. Διαπίστωσα ότι υπήρχε βελτίωση, έβγαινα από το σπίτι που το χρειαζόμουν, αναπτερώθηκε η ψυχολογία μου. Κατάφερα να είμαι κάτι στη ζωή μου. Μπήκα στην εθνική ομάδα στον κόσμο των πρωταθλητών και άρχισα να κάνω υπέροχα ταξίδια. Ο αθλητισμός με βοήθησε, αλλά και να μην προέκυπτε θα έκανα κάτι άλλο. Οταν ξεκίνησε η ασθένειά μου στα 14 δεν ήθελα ν ακούσω για αθλητισμό, διότι αναγκάστηκα να τον σταματήσω. Επίσης δεν μου άρεσε η κολύμβηση καθόλου.

• Πού να φανταζόσασταν ότι θα κατακτήσετε διακρίσεις και μετάλλια όπως το χάλκινο στους Παραολυμπιακούς στο Τόκιο.

Από τότε που ήμουν μικρό παιδί οι δάσκαλοι έλεγαν στη μητέρα μου ό,τι δεν θα μπορέσω να κάνω στη ζωή. Με όλες τις υπερπροσπάθειες που κατέβαλλα και με τη στήριξη της μητέρας μου τα ξεπερνούσα όλα. Οταν άρχισα να ισορροπώ και να προχωράω, στα 14, ήρθε η σωματική ασθένεια. Μέχρι να έρθει πλήρης διάγνωση ήταν μια επώδυνη διαδικασία γιατί πολλές φορές είχα ακούσει ότι είναι του μυαλού μου. Η μεγαλύτερη σύγκρουση που είχα με τον εαυτό μου δεν ήταν το τι μου αντιμετώπιζα σωματικά αλλά το τι άκουγα από τους γύρω και μάλιστα από ειδικούς. Αναρωτήθηκα πολλές φορές αν λέω αλήθεια και στον εαυτό μου. Μου συμβαίνει ό,τι αισθανόμουν ή το φανταζόμουν; Μήπως τρελαινόμουν; Τότε ξεκίνησα και την ψυχοθεραπεία. Πολλές φορές όταν πιέζομαι και νιώθω σ’ ένα τέλμα επιστρέφω.

• Κάνατε σκοτεινές σκέψεις;

Και ποιος δεν έχει κάνει; Περιέργως στις πιο δύσκολες καταστάσεις λειτουργούσαν οι μηχανισμοί επιβίωσης. Οταν έφτανα στον στόχο μου βίωνα ένα ψυχολογικό σκαμπανέβασμα το οποίο δεν μπορούσα να διαχειριστώ. Την εποχή που άκουγα από τους ειδικούς «δεν έχεις τίποτα, πάρε ένα χάπι και κοιμήσου» υπήρχαν στιγμές που πέρασε από το μυαλό μου «ωραία, θα τα πάρω όλα να κοιμηθώ μια για πάντα». Ομως είχα πάντα το «άστρο» κάποιου ανθρώπου που ερχόταν στη ζωή μου την κατάλληλη στιγμή και με βοηθούσε.

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»