Β’ Π.Π.: Τελικά οι Ουκρανοί πολέμησαν στο πλευρό των Συμμάχων ή του Χίτλερ

Πρόσφατα, ο αρχηγός των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Mark Milley, ενώπιον του Επιτροπής του Κογκρέσου, αποκάλεσε τους Ουκρανούς «γιους και εγγονούς του λαού που πολέμησε εναντίον του Στάλιν και του Ζούκοφ για 10 χρόνια, από το 1945 έως το 1955». Ο στρατηγός έκανε όμως κάποιες αυθαίρετες «στρογγυλεύσεις».

Σύμφωνα με την ουκρανική πρεσβεία στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ, στον Κόκκινο Στρατό πολέμησαν περισσότεροι από 7 εκατ. Ουκρανοί με πολλούς να υπηρετούν σε θέσεις επιτελείων, υψηλόβαθμων αξιωματικών, διοικητών, στρατηγών, ακόμα και στραταρχών του Κόκκινου Στρατού.

Τα λάβαρα του 1ου Ουκρανικού Μετώπου σε παρέλαση στη Μόσχα το 1945 (Wikipedia)

Η ουκρανική πρεσβεία κάνει λόγο για τα εκατομμύρια μετάλλια που δόθηκαν σε Ουκρανούς που πολέμησαν στο πλευρό των σοβιετικών –δηλαδή Ρώσων- εναντίον των Ναζί. Μόνο οι γυναίκες που πολέμησαν στον σοβιετικό στρατό ήταν 127.000 γυναίκες. Στα στοιχεία που δίνει η πρεσβεία είναι και οι Ουκρανοί που πολέμησαν σε αντιχιτλερικές δυνάμεις, όπως στον πολωνικό στρατό του στρατηγού Βουαντίσουαφ Άντερς . Η Δυτική Ουκρανία αντιπροσώπευε το 2% της πολωνικής μεραρχίας  «Ταντέους Κοστσιούσζκο» και το 70% της τσεχοσλοβακικής ταξιαρχίας Λούντβικ Σβομπόντα.

Συνεπώς, σύμφωνα με την επίσημη ουκρανική ιστορία, οι Ουκρανοί πολέμησαν στο πλευρό των σοβιετικών. Ωστόσο, σε αυτό το σημείο τόσο η ουκρανική πρεσβεία –ιστορία- όσο και ο Αμερικανός στρατηγός δεν λένε την αλήθεια. Δεν αναφέρουν πουθενά την συμμαχία Ουκρανών με τους ναζί.

Στην υπηρεσία των ναζί

Μετά την εισβολή της χιτλερικής Γερμανίας στην Ουκρανία, οι Γερμανοί τη μετέτρεψαν -τα δυτικά εδάφη κυρίως- σε μια διοίκηση του Γ’ Ράιχ, την Reichskommissariat. Μπορεί να πολέμησαν εκατομμύρια Ουκρανοί στο πλευρό του Στάλιν –κάτι που το αποσιωπά ο Αμερικανός στρατηγός- αλλά εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανοί στα δυτικά της χώρας –δηλδαδή Reichskommissariat- υποδέχτηκαν με ανοιχτές αγκάλες τους Γερμανούς.

Ουκρανές παρελαύνουν μπροστά από Γερμανούς επισήμους (Wikipedia)

Εκείνοι οι Ουκρανοί, στους οποίους αναφέρεται ο Αμερικανός στρατηγός, που πολέμησαν μετά το 1945 εναντίον των σοβιετικών, ως ακραιφνείς αντικομουνιστές που ήταν, είχαν προηγουμένως συμμαχήσει με τη ναζιστική Γερμανία. Θα συμμαχούσαν και με τον διάβολο προκειμένου να πολεμήσουν τον Στάλιν. Πρόκειται για τον διαβόητο Ουκρανικό Επαναστατικό Στρατό (Українська повстанська армія), που βοήθησε με συνέπεια τους Γερμανούς να διεκπεραιώσουν το Ολοκαύτωμα και όχι μόνο. Βέβαια, τα μεγέθη του Ουκρανικού Επαναστατικού Στρατού ήταν εξαιρετικά μικρά, οπότε είναι άστοχο εκ μέρους του Mark Milley να θεωρεί όλους τους Ουκρανούς σήμερα απόγονους εκείνων των φανατικών που συνυπέγραψαν το Ολοκαύτωμα.

Βέβαια, πολιτικοί απόγονοι εκείνων των εθνικιστών Ουκρανών ηγετών, από το 2014, προσπάθησαν να δοξάσουν τους εθνικιστές μαχητές της εποχής, εστιάζοντας στην αντίθεσή τους στη σοβιετική κυριαρχία και όχι στη συνεργασία τους με τη ναζιστική Γερμανία για την εξόντωση των Εβραίων. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση Ζελένσκι διέλυσε το μνημείο του Στρατάρχη Νικολάι Βατούτιν, που πολέμησε με αποτελεσματικότητα τον Γερμανικό Στρατό στη διάρκεια του Β’ ΠΠ. Αντίθετα, εκθιάζει τους εθνικιστές που πολέμησαν στο πλευρό της ναζιστικής Γερμανίας.

Συνολικά, οι Γερμανοί στρατολόγησαν 250.000 γηγενείς Ουκρανούς μοιράζοντάς τους σε πέντε ξεχωριστούς σχηματισμούς, συμπεριλαμβανομένων των Εθνικιστικών Στρατιωτικών Αποσπασμάτων (VVN), των Αδελφοτήτων Ουκρανών Εθνικιστών (DUN), της Μεραρχίας SS της Γαλικίας, του Ουκρανικού Απελευθερωτικού Στρατού (UVV) και του Ουκρανικού Εθνικού Στρατού (UNA). Μέχρι το τέλος του 1942, μόνο στο Reichskommissariat, τα SS απασχολούσαν 238.000 Ουκρανούς και μόνο 15.000 Γερμανούς, με αναλογία 1 προς 16. Ωστόσο, η ουκρανική πρεσβεία, αλλά και ο Αμερικανός στρατηγός αποφεύγουν να αναφερθούν σε αυτά τα νούμερα, όπως επίσης αποφεύγουν να επισημάνουν ότι η αντίθεση στο σοβιετικό καθεστώς της εποχής εκείνης σήμαινε αυτόματα προσεταιρισμό των ναζί, ως πολιτική επιλογή.

Η ιδιομορφία της Ουκρανίας

Ο ερευνητής στο ολλανδικό Ινστιτούτο Μελετών Πολέμου, Ολοκαυτώματος και Γενοκτονίας (NIOD), Karel Berkhoff στην έρευνά του για την μεγαλύτερη «αποικία του Τρίτου Ράιχ» -δηλαδή την Ουκρανία- αναφέρει πως υπό τους Ναζί, ένα μείγμα γερμανικού εθνικισμού, αντισημιτισμού και ρατσιστικών αντιλήψεων για τους Σλάβους δημιούργησε μια βασιλεία τρόμου και γενοκτονίας. Επισημαίνει δε, πως είναι αδύνατο να κατανοήσουμε πλήρως την [θετική] αντίδραση της Ουκρανίας στην εισβολή των Γερμανών χωρίς να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της κατασταλτικής σοβιετικής κυριαρχίας δεκαετιών.

Ο Berkhoff δείχνει πώς μια διάχυτη σοβιετική νοοτροπία λειτούργησε ενάντια στην αλληλεγγύη [προς τους Ουκρανούς], κάτι που εξηγεί γιατί η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού δεν αντιστάθηκε στους Γερμανούς. Πράγματι, δεν ήταν όλοι οι Ουκρανοί που δέχτηκαν ευνοϊκά τους Γερμανούς ναζί. Για παράδειγμα, ο Ουκρανός στρατηγός Pavlo Shandruk, που το 1945 ανέλαβε επικεφαλής του Ουκρανικού Εθνικού Στρατού (UNA) εναντίον των σοβιετικών, είχε αντισταθεί το 1939 και εναντίον των Γερμανών κατά την εισβολή στην Πολωνία, δεν ήταν δηλαδή ναζιστής.

Κοντολογίς δεν ήταν όλοι οι εθνικιστές Ουκρανοί συνεργοί των Γερμανών συμμέτοχοι εγκλημάτων πολέμου ή εξόντωσης των Εβραίων, ούτε πολέμησαν όλοι οι Ουκρανοί υπέρ των συμμάχων στο πλευρό του Στάλιν. Τόσο η καταπίεση της σταλινικής ΕΣΣΔ, όσο και η μακάβρια ατζέντα της χιτλερικής Γερμανίας κατέστησαν την ιστορία ελαστική και αξιοποιήσιμη από Αμερικανούς, Ουκρανούς, αλλά και Ρώσους.