Απαγορεύουν τώρα και το χάπι για τη διακοπή της κύησης

Σε μια νέα κρίσιμη φάση μπαίνει η μάχη γύρω από τις αμβλώσεις στις ΗΠΑ. Δέκα μήνες μετά την απόφαση – σοκ του Ανωτάτου Δικαστηρίου να καταργήσει το ομοσπονδιακό δικαίωμα στην άμβλωση, ομοσπονδιακός δικαστής του Τέξας, διορισμένος από τον Ντόναλντ Τραμπ, διέταξε να ανασταλεί πανεθνικά η άδεια κυκλοφορίας της μιφεπριστόνης, της ουσίας που χρησιμοποιείται, μαζί με τη μισοπροστόλη, για φαρμακευτική διακοπή της κύησης.

Λιγότερο από μία ώρα αργότερα, όμως, ένας άλλος ομοσπονδιακός δικαστής στην Πολιτεία της Ουάσιγκτον, διορισμένος αυτός από τον Μπαράκ Ομπάμα, διέταξε την αρμόδια Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) να μην κάνει καμία αλλαγή όσον αφορά τη διαθεσιμότητα των χαπιών μιφεπριστόνης στις 18 Πολιτείες που είχαν προσφύγει σε αυτόν.

Θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως η διαμάχη θα καταλήξει στο Ανώτατο Δικαστήριο όπου, χάρη στον Τραμπ, οι συντηρητικοί δικαστές πλειοψηφούν με 6/3. Είναι όμως τόσες οι δυνητικές επιπτώσεις της απόφασης του τεξανού δικαστή, που ίσως να μη γνωμοδοτήσουν και οι έξι όπως θα ανέμενε κανείς.

Χάπια μιφεπριστόνης

Τα χάπια μιφεπριστόνης πρωτοκυκλοφόρησαν στις ΗΠΑ, με άδεια της FDA, το 2000 και έκτοτε έχουν χρησιμοποιηθεί περισσότερες από τέσσερις εκατομμύρια φορές. Το 2016 η FDA ενέκρινε τη χρήση τους, κατόπιν συνταγογράφησης πάντα, τις πρώτες 10 εβδομάδες της κύησης, έναντι επτά εβδομάδων νωρίτερα. Από όταν ενέσκηψε η πανδημία, η φαρμακευτική διακοπή της κύησης έγινε ο πλέον συνήθης τρόπος άμβλωσης στις ΗΠΑ: το 53% των 930.000 αμβλώσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2020.

Το 2021 η κυβέρνηση Μπάιντεν κατέστησε μόνιμη τη δυνατότητα παραλαβής της συνταγής μέσω ταχυδρομείου. Ενα κόκκινο πανί για τους συντηρητικούς πολέμιους της άμβλωσης, που θεωρούν ότι τα χάπια αυτά επιτρέπουν την παράκαμψη των περιορισμών στην άμβλωση που έχουν επιβάλει συνολικά 13 αμερικανικές Πολιτείες μετά την ανατροπή της Roe εναντίον Wade από το Ανώτατο Δικαστήριο στις 24 Ιουνίου του 2022.

Forum Shopping

Η Συμμαχία για την Ιπποκράτειο Ιατρική, λοιπόν, μία κοινοπραξία οργανώσεων κατά της άμβλωσης, προσέφυγε στον δικαστή Μάθιου Κασμέρικ, στο Αμαρίγιο του Τέξας, ζητώντας του να απαγορεύσει τη μιφεπριστόνη, με το επιχείρημα ότι το χάπι αυτό δεν είναι ακίνδυνο, και ότι η FDA υποτιμά τις ανεπιθύμητες ενέργειες για πολιτικούς λόγους. Δεν προσέφυγε βέβαια τυχαία στον συγκεκριμένο δικαστή: πριν διοριστεί από τον Τραμπ, ο Κασμέρικ ήταν σύμβουλος συντηρητικής χριστιανικής οργάνωσης και έχει εκφραστεί επανειλημμένως κατά της Roe εναντίον Wade.

Είναι αυτό που ονομάζεται στις ΗΠΑ «forum shopping», η αναζήτηση ενός φιλικού δικαστή ή δικαστηρίου – μια νομική στρατηγική που χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο, εν μέσω πόλωσης, τόσο από τη Δεξιά όσο και από την Αριστερά. Σύμφωνα μάλιστα με τους «New York Times», ο Κασμέρικ δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει πολλές φορές στην απόφασή του τη φρασεολογία του κινήματος κατά των αμβλώσεων, σχολιάζοντας για παράδειγμα ότι η μιφεπριστόνη «τελικά αφήνει τον αγέννητο άνθρωπο να λιμοκτονήσει».

Ο σάλος και η έφεση

Η απόφασή του, σε κάθε περίπτωση, δεν πρόκειται να τεθεί σε ισχύ για τουλάχιστον μία εβδομάδα, αφού ο Κασμέρικ έδωσε περιθώριο στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να ασκήσει έφεση – κάτι που ήδη προαναγγέλθηκε, εν μέσω σάλου. Είναι άλλωστε η πρώτη φορά που δικαστής διατάζει την FDA να αποσύρει κάποιο φαρμακευτικό σκεύασμα παρά την εναντίωσή της.

Την κατάσταση όμως περιέπλεξε η απόφαση που εξέδωσε λίγο μετά τον Κασμέρικ ο ομοσπονδιακός δικαστής της Πολιτείας του Ουάσιγκτον, Τόμας Ράις: είχαν προσφύγει σε αυτόν 18 δημοκρατικοί γενικοί εισαγγελείς, από ισάριθμες Πολιτείες, ζητώντας να αρθούν οι περιορισμοί που επιβάλλει η FDA όσον αφορά τη συνταγογράφηση και τη διάθεση της μιφεπριστόνης. Ο Ράις δεν πήγε τόσο μακριά, διέταξε ωστόσο την FDA να μην κάνει τίποτα ώστε να περιορίσει την πρόσβαση σε αυτή την ουσία.

Η υπονόμευση της FDA

Κανένας από τους δύο δικαστές, Ράις και Κασμέρικ, δεν είναι ανώτερος του άλλου – γι’ αυτό θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι τον τελικό λόγο θα τον έχει το Ανώτατο Δικαστήριο. Νομικοί εμπειρογνώμονες, ωστόσο, σημειώνουν πως η απόφαση του Κασμέρικ θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο ώστε να αμφισβητηθούν δικαστικά και άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως για παράδειγμα το χάπι της επόμενης ημέρας, ή και τα εμβόλια.

Θα μπορούσε επίσης να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη που έχουν στην FDA οι φαρμακευτικές εταιρείες και να επηρεάσει τις αποφάσεις τους για το ποια φάρμακα αναπτύσσουν και διαθέτουν στην αγορά. Λόγω, ακριβώς, αυτών των ευρύτερων επιπτώσεων όσον αφορά τις ομοσπονδιακές αρχές και τα εμπορικά συμφέροντα, κάποιοι θεωρούν πως ίσως να μη στηρίξουν αυτομάτως και οι έξι συντηρητικοί δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου μία απόφαση που υπονομεύει τις εξουσίες της FDA – τα πεπραγμένα τουλάχιστον δύο εξ αυτών, διαβεβαίωσε τους «New York Times» o Αμιτ Σαρπατουάρι, δικηγόρος και βοηθός καθηγητή Ιατρικής στο Χάρβαρντ, υποδηλώνουν ότι δεν θα το κάνουν.

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»