Ακραία καιρικά φαινόμενα: Κίνδυνος για «σούπερ Ελ Νίνιο» μέχρι το τέλος του έτους

Κλιματικά μοντέλα από όλο τον κόσμο προειδοποιούν για την πιθανή ανάδυση φαινομένου Ελ Νίνιο στο τέλος της χρονιάς – ενός είδους ανόδου της θερμοκρασίας σε τμήματα του Ειρηνικού Ωκεανού που, όπως εξηγεί ο Guardian θα μπορούσε να αυξήσει τα καταστροφικά καιρικά φαινόμενα σε όλο τον κόσμο στη διάρκεια του έτους.

Μάλιστα, όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα, ορισμένα μοντέλα αυξάνουν τις πιθανότητες το φαινόμενο να λάβει ακραία χαρακτηριστικά τους τελευταίους μήνες του έτους, χαρακτηρίζοντάς το «σούπερ Ελ Νίνιο». Ένα τέτοιο σενάριο μεταφράζεται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες στην κεντρική περιοχή του Ειρηνικού, γύρω από τον Ισημερινό.

Την τελευταία φορά που ο πλανήτης βίωσε ένα ακραίο φαινόμενο Ελ Νίνιο το 2016, η παγκόσμια θερμοκρασία έσπασε κάθε ρεκόρ, με τη συμβολή και της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής. Το αποτέλεσμα ήταν πλημμύρες, ξηρασίες και επιδημίες.

Κίνδυνοι και επιφυλάξεις

Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία της Αυστραλίας ανακοίνωσε την Τρίτη ότι και τα επτά μοντέλα που έχει εξετάσει, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από τις μετεωρολογικές υπηρεσίες της Βρετανίας, της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ, έδειξαν ότι οι θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας θα αγγίξουν ύψη που συνάδουν με το φαινόμενο Ελ Νίνιο μέχρι τον Αύγουστο.

Όμως τόσο η υπηρεσία όσο και κλιματολόγοι προειδοποίησαν ότι οι προβλέψεις κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου του νοτίου ημισφαιρίου δεν είναι τόσο αξιόπιστες και θα πρέπει να «αντιμετωπίζονται με κάποια επιφύλαξη».

Σε κάθε περίπτωση, η υπηρεσία καταλήγει ότι υπάρχουν 50% πιθανότητες εμφάνισης του φαινομένου Ελ Νίνιο μέχρι το τέλος του έτους.

Πώς μοιάζει ένα ακραίο φαινόμενο Ελ Νίνιο;

Ένα από τα χαρακτηριστικά του φαινομένου είναι η άνοδος της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας τουλάχιστον κατά 0,8 °C σε σχέση με τον μακροχρόνιο μέσο όρο σε μια περιοχή του κεντρικού Ειρηνικού Ωκεανού στο ύψος του Ισημερινού. Τα ακραίας έντασης φαινόμενα Ελ Νίνιο μεταφράζονται σε αύξηση των θερμοκρασιών της περιοχής κατά 2 °C.

Αρκετές προβλέψεις δείχνουν ότι οι θερμοκρασίες θα μπορούσαν να φτάσουν σε αυτά τα ύψη μέχρι τον Οκτώβριο, με τους επιστήμονες και πάλι να καλούν σε επιφυλακτική ανάγνωση των πρώτων συμπερασμάτων τους.

«Είναι ώρα για το επόμενο»

Ο Δρ. Μάικ Μακφάντεν, ερευνητής στην Αμερικανική Εθνική Διοίκηση Ωκεανών και Ατμόσφαιρας δήλωσε στον Guardian ότι ιστορικά τα φαινόμενα Ελ Νίνιο προκύπτουν περίπου κάθε τέσσερα χρόνια.

«Είναι ώρα για το επόμενο. Ωστόσο, οι προβλέψεις για την ένταση των Ελ Νίνιο παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις, από τεράστια μέχρι αδύναμα», τόνισε.

Όπως εξήγησε, τα έντονα φαινόμενα Ελ Νίνιο τείνουν να εμφανίζονται κάθε 10 με 15 χρόνια, επομένως θα ήταν «πολύ ασυνήθιστο» αν ο πλανήτης βίωνε κιόλας ένα ακόμη, έπειτα από τα ισχυρά φαινόμενα του 2015 και 2016.

«Παρόλα αυτά, η φύση έχει τον τρόπο της να μας εκπλήσσει όταν νομίζουμε ότι τα ξέρουμε όλα», πρόσθεσε.

«Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι»

«Τα πραγματικά μεγάλα φαινόμενα Ελ Νίνιο επηρεάζουν ολόκληρο τον πλανήτη με ακραίες ξηρασίες, πλημμύρες, καύσωνες και καταιγίδες. Αν συμβεί, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Θα μπορούσε, όμως, και να αποδυναμωθεί. Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα».

Η Κάθριν Γκάντερ, κλιματολόγος της υπηρεσίας, ανέφερε στη βρετανική εφημερίδα: «Αυτή την εποχή του χρόνου οι προβλέψεις είναι επίφοβες, όμως βλέπουμε ότι τα διεθνή κλιματικά μοντέλα συμφωνούν στις προβλέψεις τους για άνοδο της θερμοκρασίας σε επίπεδα Ελ Νίνιο».

Η υπηρεσία παρακολουθεί και τις θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στον Ινδικό Ωκεανό, όπου υπάρχει «ελαφρώς αυξημένος κίνδυνος» ανάπτυξης συνθηκών που τείνουν να προκαλούν ξηρότερες συνθήκες στα νοτιοανατολικά και κεντρικά τμήματα της Αυστραλίας, εντείνοντας την επίδραση του Ελ Νίνιο.

Όπως εξήγησε η επιστήμονας, στην περίπτωση της Αυστραλίας η ένταση του Ελ Νίνιο δεν συμπίπτει απαραιτήτως με την ένταση των επιπτώσεών του. Όμως, συμπλήρωσε ότι «στη διάρκεια του Ελ Νίνιο συνήθως βλέπουμε μειωμένες βροχοπτώσεις στην ανατολική Αυστραλία στη διάρκεια του χειμώνα και της άνοιξης, αλλά και αυξημένες θερμοκρασίες στα νοτιότερα δύο-τρίτα της χώρας».

Αυτού του είδους οι συνθήκες αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιών και καυσώνων, πρόσθεσε.

Ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής

Μελέτες έχουν δείξει ότι όσο οι παγκόσμιες θερμοκρασίες συνεχίζουν να σημειώνουν άνοδο, οι πιθανότητες εμφάνισης ακραίων φαινομένων Ελ Νίνιο αυξάνονται επίσης. Στην Αυστραλία, τα Ελ Νίνιο εντείνουν τον κίνδυνο ξηρασίας, καυσώνων και πυρκαγιών στα ανατολικά της χώρας, ενώ αυξάνουν και τον κίνδυνο μαζικής λεύκανσης του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου.

Σε όλο τον κόσμο, το φαινόμενο Ελ Νίνιο έχει προκαλέσει στο παρελθόν θερμοκρασίες-ρεκόρ και έχει συνδεθεί με πλημμύρες και κατολισθήσεις στην Κεντρική Αμερική και απουσία ή καθυστέρηση των μουσώνων στην Ινδία. Το ισχυρότερο φαινόμενο Ελ Νίνιο που καταγράφηκε αυτό τον αιώνα, και το οποίο διήρκεσε από το 2015 έως το 2016, συνδέθηκε με εξάρσεις επιδημιών σε όλο τον κόσμο, από ασθένειες όπως η χολέρα ή ο Δάγκειος Πυρετός.

Πότε θα γνωρίζουμε με μεγαλύτερη ασφάλεια

Η Μακφάντεν και άλλοι επιστήμονες προειδοποιούν επίσης ότι το 2014 είχαν υπάρξει προβλέψεις για ισχυρά φαινόμενα Ελ Νίνιο που αρχικά φάνηκαν να διαψεύδονται. Όμως ένα χρόνο αργότερα ξεκίνησε πράγματι το ισχυρότερο τέτοιο φαινόμενο του τρέχοντος αιώνα, όπως τόνισε στον Guardian ο Δρ. Άνγκους Σαντόσο, ειδικός για τις κλιματικές μεταβολές του Ειρηνικού στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας.

Όπως είπε, από τη στιγμή που οι επιστημονικές προβλέψεις έγιναν πιο αξιόπιστες στη διάρκεια της δεκαετίας του ’50, έχουν καταγραφεί μόνο τρία ακραία φαινόμενα Ελ Νίνιο: από το 1982 έως το 1983, από το 1997 έως το 1998 και από το 2015 έως το 2016. Ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν ότι και το φαινόμενο Ελ Νίνιο του 1972-73 μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί ως ακραίο.

Μιλώντας στον Guardian, ο Σαντόσο επεσήμανε ότι «οι προβλέψεις δείχνουν πως το πιθανότερο είναι να έχουμε ένα Ελ Νίνιο, όμως θα πρέπει να περιμένουμε λίγο ακόμη για να δούμε αν θα είναι αδύναμο ή ισχυρό».

Επιπλέον, συμπλήρωσε ότι θα πρέπει να προετοιμαστούμε για το σενάριο ενός ακραίου Ελ Νίνιο, αλλά και πως μέχρι τον Ιούνιο τα μοντέλα θα είναι πολύ πιο ακριβή.