Αναγκαία η ενίσχυση σε προσωπικό και πόρους στο κομμάτι της πολιτικής προστασίας των Δήμων

Σημαντικά συμπεράσματα από την συνεδρίαση της Επιτροπής Πολιτικής Προστασίας της ΚΕΔΕ παρουσία του Προέδρου της Δημοσθένη Κουπτσίδη και τους συμμετέχοντες να φτάνουν συνολικά τους 95. Στη συνεδρίαση τοποθετήθηκε και ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Τρικκαίων, Δημήτρης Παπαστεργίου λέγοντας:

«Βρισκόμαστε χρονικά λίγες ημέρες πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου. Η περίοδος αυτή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για τη καλύτερη οργάνωση της πυροπροστασίας στο επίπεδο του κάθε Δήμου.

Η νέα διάταξη για τους καθαρισμούς των οικοπέδων, η έγκαιρη κατανομή των πόρων πυροπροστασίας, η κάλυψη των αναγκών σε εποχικό προσωπικό πυροπροστασίας – τόσο σε αριθμό όσο και τη διάρκεια των συμβάσεων αυτών – η εξασφάλιση εξοπλισμού, μέσων και χειριστών μηχανημάτων, αποτελούν ζητήματα που θα πρέπει να εξετάσουμε άμεσα και να διεκδικήσουμε από τη πολιτεία τις καλύτερες δυνατές και άμεσες λύσεις.

Η σύσκεψη αυτή γίνεται σε συνέχεια της πρόσφατης συνεδρίασης της Επιτροπής Πολιτικής Προστασίας της ΚΕΔΕ για το ίδιο θέμα, με σκοπό να έχουμε τις απόψεις και τις προτάσεις όλων των ΠΕΔ και των Δήμων της χώρας.

Θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική τη συμμετοχή των προεδρείων των ΠΕΔ, των Επιτροπών Πολιτικής Προστασίας τους, των Δημάρχων ή των Αντιδημάρχων Πολιτικής Προστασίας, ώστε μέσα από μια ευρεία συμμετοχή και κατάθεση προτάσεων, να συνδιαμορφώσουμε το πλαίσιο των αναγκών και των διεκδικήσεων, που θα ενισχύσει και θα βελτιώσει την επιχειρησιακή μας ικανότητα».

Τα ζητήματα που αναφέρθηκαν ως ιδιαιτέρως κρίσιμα και τα οποία είναι επιτακτική ανάγκη να απαντηθούν άμεσα:

• Η άμεση ανάγκη στελέχωσης των Δήμων με μόνιμο, κατάλληλα εξειδικευμένο προσωπικό, με αποκλειστικά καθήκοντα στο τμήμα της Πολιτικής Προστασίας.
• Η πρακτική αδυναμία των Δήμων να αναλάβουν αρμοδιότητες χωρίς να εξασφαλιστεί η απαραίτητη χρηματοδότηση.
• Η νέα ρύθμιση για τους καθαρισμούς οικοπέδωνγια την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της – Άρθρο 266 – Αντικατάσταση υποπερ. 26 περ. β παρ. Ι άρθρου 75 Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων
• Ο συστημικός έλεγχος που διενεργεί στους ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού η Εθνική Αρχή Διαφάνειας στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος δράσης του Τομέα Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Επικοινωνιών της Μονάδας Επιθεωρήσεων και Ελέγχων ΕΑΔ.

Η Επιτροπής Πολιτικής Προστασίας της ΚΕΔΕ προχώρησε και σε ενημέρωση σχετικά με τα ακόλουθα:

Άρθρο 266 – Καθαρισμός χώρων για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της – Αντικατάσταση υποπερ. 26 περ. β παρ. Ι άρθρου 75 Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων

Η υποπερ. 26 της περ. β’ της παρ. Ι του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α’ 114), περί αρμοδιοτήτων των δήμων στον τομέα του περιβάλλοντος, αντικαθίσταται ως εξής:

«26. Η μέριμνα για την εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού των ιδιοκτητών, νομέων, επικαρπωτών, μισθωτών και υπομισθωτών, από την 1η έως την 30ή Απριλίου εκάστου έτους, καθώς και της υποχρέωσης συντήρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από την 1η Μαΐου έως την 31η Οκτωβρίου εκάστου έτους, για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της, επί οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων και εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, επί εκτάσεων που βρίσκονται εντός ακτίνας εκατό μέτρων (100 μ.), από τα όρια των ανωτέρω περιοχών, καθώς και επί εκτός σχεδίου γηπέδων με κτίσμα. Η ως άνω μέριμνα, περιλαμβάνει ιδίως την ενημέρωση των υπόχρεων από τον οικείο δήμο, έως την 31η Μαρτίου εκάστου έτους, με κάθε πρόσφορο μέσο για το περιεχόμενο της υποχρέωσης καθαρισμού, την εξέταση σχετικών καταγγελιών, την αυτεπάγγελτη αυτοψία και την επιβολή προστίμου κατά την παρούσα.

Ο οικείος δήμος, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, μεριμνά για τη διενέργεια αυτοψίας. Αν οι υπόχρεοι προς καθαρισμό δεν συμμορφωθούν, ο δήμος επιβάλλει πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ελάχιστο ποσό τα διακόσια (200) ευρώ. Κατά του προστίμου ο ενδιαφερόμενος δύναται να υποβάλει ένσταση στον δήμο εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών. Εάν αυτή δεν γίνει αποδεκτή, εντός προθεσμίας πέντε (5) ημερών ο δήμος προβαίνει σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων αυτών, κατά προτεραιότητα, βάσει του κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς.

Ειδικά για περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους του πρώτου εδαφίου και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων για καθαρισμό τους, ο οικείος δήμος, ταυτόχρονα με την επιβολή του προστίμου, αιτείται προς την κατά τόπο αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία τη διενέργεια αυτοψίας για τη βεβαίωση συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, και βάσει αυτής, προβαίνει σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των ως άνω χώρων για την άρση του κινδύνου. Αν δεν βρεθούν τα στοιχεία των υπόχρεων, ακολουθείται η διαδικασία των προηγούμενων εδαφίων, εξαιρουμένης της διαδικασίας επιβολής προστίμου. Σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή επέκτασης πυρκαγιάς, ο οποίος διαπιστώνεται με σχετικό έγγραφο της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση της διαδικασίας των προηγούμενων εδαφίων, ο επείγων αυτεπάγγελτος καθαρισμός για την άμεση άρση του κινδύνου.

Σε κάθε περίπτωση αυτεπάγγελτου καθαρισμού, καταλογίζεται εξ ολοκλήρου στους υπόχρεους, από τον οικείο δήμο, η δαπάνη καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών. Η δαπάνη και το πρόστιμο αποτελούν έσοδα του οικείου δήμου και εισπράττονται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

Ειδικότερα θέματα σχετικά με τη διαδικασία εφαρμογής των ανωτέρω και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια καθορίζονται με πυροσβεστική διάταξη σύμφωνα με το άρθρο 167 του ν. 4662/2020 (Α’ 27). Με την παρούσα δεν θίγεται το από 13/22.4.1929 π.δ. (Α’ 153).»

Συστημικός έλεγχος Εθνικής Αρχής Διαφάνειας:

Με το με Αριθμ. Πρωτ.12528 ΕΞ 2023 ΕΜΠ / 27/3/2023 που εστάλη σε 332 Δήμους και 13 Περιφέρειες, με αντικείμενο «την υλοποίηση ή μη ενεργειών ως προς την εφαρμογή και τήρηση των προβλεπόμενων από τις κείμενες διατάξεις υποχρεώσεων, που έχουν ως στόχο την προετοιμασία του μηχανισμού πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση φυσικών φαινομένων» η ΕΔΑ ζητά τη συμπλήρωση αναλυτικού σχετικού ερωτηματολογίου ως τις 24/4/2023.

Η ΚΕΔΕ ζήτησε στοιχεία από όλους τους Δήμους της χώρας σε σχέση με την ανταπόκρισή τους στα ζητήματα που θέτει η ΕΑΔ και κυρίως για τις εγγενείς αδυναμίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στα ζητήματα προετοιμασίας, οργάνωσης και άσκησης των αρμοδιοτήτων Πολιτικής Προστασίας.

Από την επεξεργασία των απαντήσεων που έχουν μέχρι σήμερα δοθεί, τα κύρια ζητήματα που εντοπίζονται είναι τα εξής:

1) Η υποστελέχωση των Δήμων και η μη οργάνωση δομών, αυτοτελών τμημάτων  σε κάθε Δήμο αποτελεί το βασικό πρόβλημα άσκησης των αρμοδιοτήτων πολιτικής προστασίας.

2) Η μη επαρκής χρηματοδότηση για τις δράσεις πολιτικής προστασίας και η ανάγκη η χρηματοδότηση αυτή να είναι σταθερή  και έγκαιρη ώστε να γίνεται ο καλύτερος δυνατός προγραμματισμός.

3) Προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού ανά περίπτωση και εξασφάλιση  ικανού αριθμού χειριστών. Ειδικά οχήματα και υδροφόρες ανεφοδιασμού.

4) Αδυναμία πραγματοποίησης των απαραίτητων ασκήσεων πεδίου.

5) Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών για συστήματα επιτήρησης και έγκαιρης ειδοποίησης σε συνδυασμό με δημιουργία ενιαίας  πλατφόρμας πολιτικής προστασίας για ενημέρωση και υποστήριξη των Δήμων.

6) Ζητήματα με την έγκαιρη ολοκλήρωση των διαγωνισμών που σχετίζονται με τη πολιτική προστασία κυρίως λόγω έλλειψης προσωπικού.

7) Ανάγκη για προτυποποίηση των Επιχειρησιακών Σχεδίων και των διαδικασιών που πρέπει ν’ ακολουθήσει κάθε Δήμος.

8) Διασύνδεση αυτοτελών τμημάτων με όλες τις σχετικές βάσεις δεδομένων και εξασφάλιση στα τμήματα αυτά διακριτού προϋπολογισμού δαπανών.

9) Σύνδεση των Δήμων με την επιστημονική κοινότητα και την επιστημονική έρευνα για τη πολιτική προστασία.

10) Εκπαίδευση των στελεχών των Δήμων και των εθελοντικών ομάδων σε όλες τις σύγχρονες διοικητικές, επιχειρησιακές και τεχνολογικές εξελίξεις.

11) Προμήθεια στους Δήμους ειδικού διασωστικού εξοπλισμού και σεμινάρια για τη παροχή πρώτων βοηθειών.

12) Απλοποίηση των σχεδίων Πολιτικής Προστασίας ώστε να είναι ευέλικτα πρακτικά και υλοποιήσιμα.

13) Κεντρικό πληροφοριακό σύστημα για τα σχέδια εκκένωσης οικισμών.

14) Τοπικά επιχειρησιακά κέντρα πολιτικής προστασίας.

15) Έλλειψη τεχνογνωσίας του προσωπικού όπου υπάρχει για τη παραμετροποίηση και την εξειδίκευση ενεργειών πολιτικής προστασίας.