Εργα δισ. στην πόρτα μας, αμφίβολο αν μπορούμε να τα υλοποιήσουμε

Ηπαλιά φράση κλισέ – συνήθως προεκλογική – των πολιτικών στην Ελλάδα, ήθελε τη χώρα να έχει μεταβληθεί σε ένα απέραντο εργοτάξιο. Σχεδόν ποτέ η φράση αυτή δεν έβρισκε αντανάκλαση στην πραγματικότητα. Τα έφερε κάπως ο καιρός και η χώρα αν δεν είναι ήδη, σύντομα θα είναι ένα απέραντο εργοτάξιο. Σε αντίθεση με παλιά όμως, κανείς δεν μιλάει για αυτό.  Με όπλο τα πολλά χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης, τη συσσωρευμένη διάθεση για επενδύσεις, τις γεωπολιτικές ευκαιρίες που προσφέρει η Ελλάδα σε μεγάλες πολυεθνικές και η ανάγκη των πολιτών για στέγη και του κράτους για βελτίωση των υποδομών, έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο απόθεμα άνω των 15 δισεκατομμυρίων ευρώ ανεκτέλεστων έργων, μόνο στις μεγάλες υποδομές. Υπάρχουν και πολλά εν αναμονή ιδιωτικά έργα.

Ολα αυτά έσκασαν με μεμιάς, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη μεταπολιτευτική ευκαιρία ανάπτυξης στη χώρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης των 27 χωρών, ο ρυθμός αύξησης του δείκτη παραγωγής στις κατασκευές στη χώρα μας ήταν ο υψηλότερος που καταγράφηκε το 2022. Η Ελλάδα μάλιστα είναι μία από τις έξι χώρες στις οποίες έχει καταγραφεί η μεγαλύτερη σωρευτική άνοδος του δείκτη μεταξύ 2019 και 2022. Οι υπόλοιπες είναι η Ρουμανία, η Ιταλία, η Κροατία, η Μάλτα και η Σλοβενία.

Στις ιδιωτικές κατασκευές, η άνοδος ξεπερνάει το 17%, ενώ τα έργα πολιτικού μηχανικού, που αφορούν τις δημόσιες κατασκευές, η άνοδος έφτασε το 28%. Ολο αυτό το σκηνικό θα ήταν η απόλυτη συνταγή ανάπτυξης αν δεν υπήρχε ένας τεράστιος «ελέφαντας στο δωμάτιο», που δεν είναι άλλος από το κόστος υλικών που συνεχώς διευρύνεται, αλλά και την απουσία μιας σειράς από προϋποθέσεων για την υλοποίηση αυτών των έργων, όπως είναι οι παρατηρούμενες ελλείψεις από εργάτες μέχρι εξειδικευμένους μηχανικούς και από υλικά κατασκευής μέχρι και εγγυητικές επιστολές (αδυνατούν οι τράπεζες να ανταποκριθούν στον όγκο). Ακόμα και ο αριθμός και το επίπεδο των κατασκευαστικών εταιρειών στην Ελλάδα δημιουργούν αμφιβολίες για την υλοποίηση όλων αυτών των έργων. Για το τελευταίο μόνο τυχαία δεν είναι η πληροφορία ότι μεγάλες κυπριακές κατασκευαστικές εταιρείες σχεδιάζουν την έλευσή τους στην Ελλάδα.

Το πρώτο ωστόσο μεγάλο πρόβλημα παραμένει το κόστος των υλικών, τινάζοντας στον αέρα τους προϋπολογισμούς και οδηγώντας σε συνεχή αναθεώρησή τους. Για να γίνει αντιληπτό το πρόβλημα οι τιμές των δύο βασικών υλικών στις κατασκευές με στάθμιση άνω του 40% στο συνολικό κόστος, το έτοιμο σκυρόδεμα και τα μεταλλικά υλικά, τρέχουν με διψήφιο ποσοστό ανόδου. Ακόμα και να λύσει το πρόβλημα του κόστους, ο κατασκευαστικός κλάδος μαστίζεται από τεράστια έλλειψη προσωπικού. Πάνω από 200.000 εργαζόμενοι διαφόρων ειδικοτήτων λείπουν αυτή τη στιγμή μόνο από τις κατασκευές και για να λυθεί χρειάζεται η χώρα μέσω διακρατικών συμφωνιών να προσελκύσει ξανά τεχνικό προσωπικό από άλλες χώρες. Πρόκειται για εγχείρημα ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς ταυτόχρονα με εμάς εκτελούνται έργα του Ταμείου Ανάκαμψης για παράδειγμα στην Ιταλία (190 δισ.) και τη Ρουμανία (29 δισ.), με τις αμοιβές των μηχανικών και των καταρτισμένων εργατών να εκτινάσσονται στα ύψη.

Ολα τα παραπάνω αποτελούν θέματα που δεν μπορούν να περιμένουν. Ενδεχομένως να αποτελούν και τις πρώτες «καυτές πατάτες» που θα κληθεί να χειριστεί η νέα κυβέρνηση…