Το Κυπριακό ψάχνει χώρο στα ελληνοτουρκικά

«Εμείς επιθυμούμε, ελπίζουμε αυτό το νέο κλίμα (στις ελληνοτουρκικές σχέσεις) να κρατήσει και μετά τις εκλογές στην Τουρκία και να μετουσιωθεί και σε συγκεκριμένες πράξεις με συγκεκριμένα αποτελέσματα που αφορούν και το Κυπριακό» δήλωσε για μία ακόμα φορά τη Μεγάλη Τετάρτη ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης.

Ο Μπουράκ Οζούγκεργκιν, πρώην πρεσβευτής της Τουρκίας στην Αθήνα και νυν διευθυντής διμερών σχέσεων, υποθέσεων ναυτιλίας και αεροπλοΐας του τουρκικού ΥΠΕΞ, συνήθιζε να χαρακτηρίζει το Κυπριακό ως το 50% της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που αν λυθεί θα μπορούσαν να προχωρήσουν πολύ γρήγορα και ίσως πιο «απενοχοποιημένα» όλα τα υπόλοιπα ζητήματα.

Ωστόσο σήμερα πλέον ανώτατες διπλωματικές πηγές στην Αθήνα θεωρούν ότι το Κυπριακό αυτή τη στιγμή δεν είναι δυνατόν να προχωρήσει λόγω της τουρκικής αδιαλλαξίας και της οχύρωσης της διοίκησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πίσω από τη σκληρή γραμμή της διχοτόμησης και των δύο κρατών.

Θεωρούν δε ότι μετά τους σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας για διάλογο μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας, μετά τις εκλογές στις δύο χώρες, που ίσως συμβάλει και στην αποφυγή των τουρκικών προκλήσεων στην Κύπρο.

Εθνικιστική ρητορική

Δεν είναι λίγοι ωστόσο οι διπλωμάτες που θεωρούν ότι το καλό κλίμα στα ελληνοτουρκικά μπορεί να εκτροχιαστεί εφόσον η Τουρκία επιλέξει ότι θέλει να επιστρέψει στην εθνικιστική ρητορική και την ένταση μέσω του Κυπριακού.

Σημαντική και η επίσκεψη Ερντογάν στα κατεχόμενα στις 18 Απριλίου για τα εγκαίνια ενός τερματικού του παράνομου αεροδρομίου Ερτζάν το οποίο έχει επανειλημμένα επιχειρηθεί από τον τούρκο πρόεδρο να μετατραπεί σε όχημα έμμεσης αναγνώρισης του ψευδοκράτους από χώρες όπως η Ρωσία, χωρίς ωστόσο να πετυχαίνει κάτι μέχρι στιγμής.

Ακόμα και η επίσκεψη του τούρκου προέδρου στην κατεχόμενη Κύπρο είναι ένα βήμα που από την εξαγγελία του ακόμα απειλεί την «καλή ατμόσφαιρα» στα ελληνοτουρκικά. Εστω και αν αποτελεί μία κίνηση που έχει στόχο το κοινό στο εσωτερικό του και την προσπάθεια να πείσει ότι συνεχίζει να είναι παρών σε όσα η Τουρκία θεωρεί «εθνική της υπόθεση».

Στην Κύπρο άλλωστε προκάλεσε αμηχανία – όπως φάνηκε – η επιλογή της Αθήνας να στηρίξει την Τουρκία στην υποψηφιότητά της για τη γενική γραμματεία στον Διεθνή Οργανισμό Ναυσιπλοΐας (ΙΜΟ).

Η Λευκωσία όπως ανακοινώθηκε επισήμως ήταν ενήμερη για την απόφαση της Αθήνας την οποία η ίδια δεν μπορεί να ακολουθήσει αφού η Αγκυρα δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και από το 1987 δεν επιτρέπεται σε πλοία που φέρουν την κυπριακή σημαία να προσεγγίζουν τουρκικά λιμάνια.

Με τον κύπριο κυβερνητικό εκπρόσωπο Κωνσταντίνο Λετυμπιώτη να παραδέχεται (Ράδιο Πρώτο) ότι η κυπριακή κυβέρνηση όντως κλήθηκε να εξετάσει ενδεχόμενη υποψηφιότητα της Λευκωσίας για τη Γενική Γραμματεία του ΙΜΟ, ωστόσο «όπως διαφάνηκε δεν συγκεντρώναμε πιθανότητες εκλογής».

Διχοτόμηση

Για την Τουρκία, τόσο για την πλευρά Ερντογάν όσο και για την πλευρά Κιλιτσντάρογλου, το Κυπριακό παραμένει εθνική υπόθεση, καθώς και η αποφασιστικότητα να υπερασπιστούν αμφότεροι τα τετελεσμένα της κατοχής. Με την Αγκυρα να παραμένει αντίθετη σε οποιαδήποτε άλλη συζήτηση πέραν της διχοτόμησης. Σε αυτό το πλαίσιο αυξάνει τις πιέσεις της σε χώρες που αποτελούν δορυφόρους της για την αναγνώριση του ψευδοκράτους.

Διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι το Κυπριακό μπορεί πολύ εύκολα να συνδεθεί με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και δη με την αναζήτηση εναλλακτικών ενεργειακών δρόμων που θα συμβάλουν στην απεξάρτηση της Δύσης από τη Ρωσία.

Χωρίς να αποκλείουν μεθοδεύσεις ακόμα και για την υλοποίηση μίας διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο, με συμμετοχή της Τουρκίας, η οποία δεν αποδέχεται – επί του παρόντος – συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ή σε πρόσκληση της Αγκυρας να λάβει μέρος στο EastMed Gaz Forum.

Ο Νίκος Δένδιας κατά τις δηλώσεις του με τον αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι έκανε αναλυτική αναφορά στο Κυπριακό, υπογραμμίζοντας την θέση της Αθήνας υπέρ της επανέναρξης των συνομιλιών με στόχο μία λύση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας συμβατής με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, μίας λύσης που βασίζεται στα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Με το ερώτημα που παραμένει να είναι πώς θα επιλέξει η Τουρκία να αξιοποιήσει τελικά το Κυπριακό, κατ’ αρχήν στην επικείμενη επίσκεψη Ερντογάν και εν εξελίξει, στην πολιτική της μετά τις εκλογές, πώς θα αντιδράσουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ σε ενδεχόμενες προκλήσεις και αν τελικά οι πιέσεις για εκτόνωση της όποιας έντασης θα ασκηθούν στη Λευκωσία και στην Αθήνα και όχι στην Αγκυρα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ