Τουρκία εκλογές: Πώς θα είναι η γείτονα χώρα με τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στο τιμόνι της;

Αν κάποιος σώνει και καλά πρέπει να βγάλει ένα συμπέρασμα από τις δημοσκοπήσεις για την Τουρκία είναι ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν χάνει και ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου δεν κερδίζει.

Γιατί πως αλλιώς μπορούν να ερμηνευτούν τα αποτελέσματα της εταιρείας δημοσκοπήσεων Areda, σύμφωνα με την οποία ο Τούρκος πρόεδρος επανεκλέγεται με 52,6% και ο υποψήφιος της 6κομματικής αντιπολίτευσης μένει στα χαμένα με 47.4% και της ανάλογης Turkiye Raporu, που συμπεραίνει ότι η χώρα αλλάζει σελίδα με τον Κιλιτσντάρογλου να επικρατεί με 54.6% και τον Ερντογάν να φεύγει με 45.44%.

Για την ιστορία, η πρώτη δημοσιεύτηκε στην φιλοκυβερνητική Σαμπάχ και η δεύτερη στην εφημερίδα της αντιπολίτευσης Τζουμχουριέτ. Από τη στιγμή που μια επανεκλογή του νάρκισσου Ερντογάν θα φέρει τους Τούρκους και όλο τον κόσμο στο ίδιο προσωποκεντρικό έργο θεατές, χρήσιμο είναι καθοδόν προς τις κάλπες να εξεταστεί πως μπορεί να είναι η γειτονική χώρα στα χέρια του Κιλιτσντάρογλου.

Κακό προηγούμενο

Μάλιστα, σχολιάζοντας σχετικά το Foreign Policy υπενθύμισε ένα από τα λίγα άρθρα των New York Times του 2018 που εξέθεσε την έγκυρη αμερικανική εφημερίδα, η οποία είχε γράφει έναν λίβελο για τον σημερινό πρόεδρο χωρίς να έχει αναφέρει ή να έχει την παραμικρή ιδέα για τον τότε αντίπαλο του Μουχάρεμ Ιντζέ. Στις εκλογές της 14ης Μαΐου, ο τελευταίος πάντως δεν φαίνεται ότι θα ξεκολλήσει από το 5.5%, που του πιστώνουν όλες οι δημοσκοπήσεις σε κυβερνητικές και αντιπολιτευμένες εφημερίδες εξίσου.

Η αλήθεια είναι ότι ακόμα κι αν γίνει δεκτό ότι ο Κιλιτσντάρογλου πραγματικά προηγείται του Ερντογάν, λίγοι είναι αυτοί που πιστεύουν μέσα τους ότι η Τουρκία θα κάνει την υπέρβαση και διώξει τον δεύτερο για χάρη του πρώτου. Μπορεί να πρόκειται για έλλειψη φαντασίας, συμπληρώνει το ίδιο κείμενο, υπενθυμίζοντας ότι ο Ερντογάν βρίσκεται στην εξουσία αδιαλείπτως από το 2003, πρώτα ως πρωθυπουργός και μετά ως πρόεδρος της χώρας.

«Ο Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχουν διαμορφώσει τους θεσμούς με τέτοιο τρόπο ώστε να τους εξασφαλίζουν την εξουσία. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει χρησιμοποιήσει τον μηχανισμό του κράτους για να υπονομεύσει τους αντιπάλους του και μπορεί να βασιστεί στη συντριπτική πλειοψηφία των κάποτε ‘’θορυβωδών’’’ και μόνιμα »κατευθυνόμενων» μέσων ενημέρωσης της Τουρκίας για να μεταφέρουν την κυβερνητική γραμμή.

Το δικαστικό σώμα, που κάποτε αποτελούσε οχυρό του κοσμικού εθνικιστικού κατεστημένου, είναι πλέον ιδιοκτησία των υποστηρικτών του AKP. Ο Ερντογάν έχει ξαναφτιάξει τη στρατιωτική διοίκηση, η οποία στο παρελθόν ήταν πιστή μόνο στις αρχές του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας. Υπό αυτές τις συνθήκες, φαίνεται ότι μόνο ο Θεός θα μπορούσε να εκτοπίσει τον Ερντογάν. Και ίσως ο σεισμός στις 6 Φεβρουαρίου να ήταν ακριβώς αυτό», δηλαδή ένα θέλημα Θεού, εξηγεί το αμερικανικό περιοδικό.

Άγνωσται αι βουλαί

Σε κάθε περίπτωση είναι δύσκολο να πει κάποιος τι ακριβώς πιστεύει ο Κιλιτσντάρογλου και οι σύμμαχοι του, ποιο είναι το μέλλον της Τουρκίας και όλου του κόσμου με τον υποψήφιο τους στο τιμόνι και πως σκοπεύουν μαζί του να κυβερνήσουν της Τουρκίας την επόμενη μέρα.

Πρόκειται εξάλλου για μια ανομοιογενή ομάδα, που την κρατά ενωμένη το μίσος της απέναντι στον Ερντογάν και ο κοινός της στόχος να ανατρέψει την εκτελεστική προεδρία που μεγιστοποίησε τη δύναμη του τα τελευταία χρόνια.

Η προσπάθεια όμως για θεμελιώδεις αλλαγές στους πολιτικούς θεσμούς της Τουρκίας δεν θα είναι εύκολη, γράφει το Foreign Policy, αφού το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) έχει καταχραστεί τους πολιτικούς θεσμούς προς όφελος του για περισσότερα από 20 χρόνια και ούτε τα στελέχη του, αλλά ούτε και οι «φίλοι» τους σε γραφειοκρατία και δικαστικό σύστημα θα φύγουν χωρίς να δώσουν τη μάχη της παραμονής τους στις παρυφές της εξουσίας.

Η συμμαχία της αντιπολίτευσης έχει καλλιεργήσει πολύ υψηλές προσδοκίες, συνεχίζει το αμερικανικό περιοδικό, οπότε είτε θα αναγκαστεί να υποχωρήσει, πληρώνοντας όμως αντίστοιχα υψηλό πολιτικό τίμημα, είτε θα εκκαθαρίσει τα μέλη του AKP εντός της κυβέρνησης για να εξομαλύνει την κατάσταση.

Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, που αφορά μεν τους Τούρκους στο μέτρο που οι δημοσκοπήσεις αποδεικνύουν ότι είναι περήφανοι που ο Ερντογάν έκανε τη χώρα τους σεβαστή ξανά στο παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό, αλλά καίει τον υπόλοιπο κόσμο και δη την Ελλάδα, καλά νέα θεωρούνται ότι υπό τον Κιλιτσντάρογλου θα επιχειρηθεί να ξαναρχίσει η διαδικασία ένταξης στην ΕΕ και να συμμορφωθεί η Τουρκία με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

F-35, Κυπριακό & Ελλάδα

Αξιοσημείωτο είναι ότι η αντιπολίτευση έχει δηλώσει επίσης ότι θα αναλάβει πρωτοβουλίες για να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35, που πάγωσε όταν ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ, πιθανότατα επιστρέφοντας στη Ρωσία τα συστήματα αεράμυνας S-400 που αγόρασε η Τουρκία. Σχετική δέσμευση πάντως δεν υπάρχει.

Το αμερικανικό περιοδικό μάλιστα εκτιμά ότι ο Κιλιτσντάρογλου θέλει να βελτιώσει τις σχέσεις της Τουρκίας με Συρία και τον πρόεδρό της, Μπασάρ αλ Άσαντ, διευκολύνοντας την επιστροφή των 4 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων που σήμερα ζουν κυρίως στα νότια της Τουρκίας, που έγιναν στάχτη και θρύψαλα από τον σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου.

Όσον αφορά συγκεκριμένα το κυπριακό, η συμμαχία της αντιπολίτευσης έχει ξεκαθαρίσει πως θα επιδιώξει την προστασία των δικαιωμάτων της «βόρειας Κύπρου». «Αυτό είναι βέβαιο ότι θα περιπλέξει τις σχέσεις της Άγκυρας με την ΕΕ, καθώς φαίνεται να απαιτεί τη συνέχιση της κατοχής και την πιθανή διχοτόμηση ενός κράτους μέλους της ΕΕ», υπογραμμίζει το Foreign Policy.

Για την Ελλάδα όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά, αφού η διπλωματία των σεισμών άπαντες ξέρουν ότι θα έχει βραχύβια διάρκεια, γι’ αυτό και επαναφέρουν μια από τις πιο εμπρηστικές δηλώσεις του υποψηφίου της αντιπολίτευσης ότι «η Ελλάδα έχει καταλάβει 18 νησιά του Αιγαίου, συν μία βραχονησίδα». «Ο Έλληνας υπουργός Άμυνας μου απάντησε »Έλα και πάρ’ τα» (μολών λαβέ). Θα έρθω το 2019 και θα πάρω όλα αυτά τα νησιά. Γιατί το λέω, ξέρετε; Αυτά τα έλεγαν μία περίοδο και για την Κύπρο, »Μολών λαβέ». Και ο αείμνηστος Ετζεβίτ τι έκανε; Πήγε και την πήρε». Και ο νοών νοείτω.

Μεγάλη σημασία έχει επίσης το γεγονός ότι οι ΗΠΑ και οι μελλοντικές σχέσεις της με την Τουρκία στην περίπτωση που ο Κιλιτσντάρογλου αναλάβει την προεδρία της απουσιάζουν από τις οποιεσδήποτε δηλώσεις της αντιπολίτευσης για την εξωτερική πολιτική.

«Κατ’ ιδίαν, μπορεί να λένε (και οι 6) όλα τα σωστά πράγματα στους συνομιλητές των ΗΠΑ, αλλά δεν μπορούν να αντισταθούν στο να επιτεθούν δημόσια τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Κιλιτσντάρογλου επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον δύο φορές τα τελευταία 10 χρόνια.

Και τις δύο φορές, ήταν δύσκολο να μην αισθανθείς ότι προσπαθούσε να υποβαθμίσει ή ακόμα και να κρύψει το ταξίδι του από τον τουρκικό Τύπο και τους αντιπάλους του. Αυτές οι κρυφές επισκέψεις αντικατοπτρίζουν τον τρόπο με τον οποίο ο Κιλιτσντάρογλου είναι πιθανό να χειριστεί τη σημαντικότερη σχέση της Άγκυρας και δεν προμηνύουν καλή εξέλιξη για τους διμερείς δεσμούς», καταλήγει το αμερικανικό περιοδικό.