Εξωτερική πολιτική και κυβερνοχώρος

Τα άλματα που έχει πετύχει η τεχνολογία σε πολλά επίπεδα έχουν αλλάξει τα δεδομένα και στην εξωτερική πολιτική. Τα πρώτα χρόνια των τεχνολογικών επιτευγμάτων στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες είχαν προσφέρει θεαµατικά πλεονεκτήµατα στις αναπτυγµένες χώρες της Δύσης και ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η τεχνολογία έχει πλέον εξαπλωθεί και ιδιαίτερα το Ιντερνετ έχει φθάσει παντού. Αντί όμως να έχει εξελιχθεί σε εργαλείο ενδυνάμωσης των πολιτών και εξάπλωσης των δυνατοτήτων της ελευθερίας, έχει πέσει στα χέρια αυταρχικών καθεστώτων κι έχει πολυδιασπασθεί μετατρεπόμενο σε εργαλείο πλέον αρκετά επικίνδυνο και σημαντικά ανελεύθερο.

Χώρες μεγάλες και στρατιωτικά αλλά πλέον τώρα και τεχνολογικά ισχυρές, όπως η Ρωσία και η Κίνα, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες στο παιχνίδι των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Εφόσον εκφράζουν πολιτικά συστήματα πολύ διαφορετικά από αυτά της Δύσης, η προσπάθειά τους να εξαγάγουν τα δικά τους μοντέλα διακυβέρνησης και τα δικά τους συστήματα ηθικών και κοινωνικών αξιών μέσω του Διαδικτύου, αυτό γίνεται εξαιρετικά επικίνδυνο.

Κάτω από την αιγίδα του διάσημου Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων της Νέας Υόρκης ο Adam Segal, επικεφαλής ομάδας ειδικών συνεργατών, καταπιάσθηκε με τα θέματα αυτά εκδίδοντας πολύ πρόσφατα ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον σχετικό βιβλίο. Το «Confronting Reality in Cyberspace: Foreign Policy for a Fragmented Internet» (Αντιμετωπίζοντας την Πραγματικότητα στον Κυβερνοχώρο: Εξωτερική Πολιτική για ένα Διασπασμένο Διαδίκτυο), Council of Foreign Relations, 2022, αποτελεί μία εργασία που ξετυλίγει πολλές αλήθειες και εντυπωσιάζει ακόμα και τους ειδικούς. Την ίδια ώρα που η ελευθερία στο Διαδίκτυο κλονίζεται σοβαρά, οι απειλές στον κυβερνοχώρο αυξάνονται. Δεν είναι τυχαίο πως στον δημόσιο αλλά και στον επιχειρηματικό χώρο της Δύσης οι πλέον περιζήτητες και οι πιο καλοπληρωμένες δουλειές (μπορεί να το διαπιστώσει κανείς ξεφυλλίζοντας το ένθετο Recruitment (Απασχόληση) των «Financial Times», κάθε Πέμπτη) είναι αυτές που αφορούν τη λεγόμενη κυβερνοασφάλεια (cybersecurity). Εχουν υπάρξει ήδη πολλές διαπιστωμένες επιθέσεις σε σημαντικές ηλεκτρονικές υποδομές, που αφορούν και κυβερνητικές υπηρεσίες στη Δύση αλλά και σοβαρές δραστηριότητες των υπουργείων Εξωτερικών που έχουν στοιχίσει δισ. δολάρια κι έχουν αναστατώσει τις ζωές και την καθημερινότητα χιλιάδων πολιτών.

Δυστυχώς η μεγαλύτερη προσοχή των κρατικών αρχών στη Δύση έχει στραφεί στην αντιμετώπιση των θεμάτων αυτών στην εσωτερική πολιτική και οικονομική σκηνή. Ελάχιστα έχουν ασχοληθεί οι ειδικοί με τη διατύπωση μιας πολιτικής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών στον λεγόμενο κυβερνοχώρο. Το τελευταίο και σπουδαιότερο κομμάτι του βιβλίου του Segal καταπιάνεται ακριβώς με το ζήτημα αυτό. Αποτυπώνει λοιπόν μια στρατηγική που στηρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες. Ο πρώτος αφορά την οικοδόμηση μιας αξιόπιστης διαδικτυακής συμμαχίας ανάμεσα σε αξιόπιστους, δυτικούς κυρίως – με την προσθήκη της Ιαπωνίας – εταίρους, την άσκηση μιας περισσότερο στοχοποιημένης ηλεκτρονικής πίεσης πάνω στους αντιπάλους του δυτικού κόσμου και τον καθορισμό κάποιων πραγματικών κυβερνοκανόνων, καθώς και την αποκατάσταση εσωτερικά μέσα στις ΗΠΑ μια ηλεκτρονικής τάξης.

Το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων με την έκδοση αυτή υλοποιεί απόλυτα ένα μέρος του σκοπού του που είναι η δημιουργία Ομάδων Δράσης για τη μελέτη και αξιολόγηση προκλήσεων που αντιμετωπίζει η αμερικανική εξωτερική πολιτική και η διατύπωση γνωμών και προτάσεων για την αντιμετώπισή τους. Το βιβλίο του Segal αυτό ακριβώς κάνει…