Νιώθω μια τύψη που υπάρχει ένας ποιητής σαν τον Σαραντάρη και δεν ανατρέχομε στο έργο του. Θα μπορούσε να μας προφυλάξει από πολλά φτηνά, ψεύτικα πράγματα τα οποία προσέχομε περισσότερο απ’ ό,τι πρέπει και τα διατυμπανίζομε, όπως το άγχος και η άρνηση, που τροφοδοτούν την σύγχρονη ποίηση.
Κύριά του μέριμνα, εκτός απ’ την αισθητική που οπωσδήποτε εκτιμούσε, ήταν η πίστη, μια πίστη που σώζει. Στην αρχή νόμισε πως την βρήκε στον Νίτσε, ύστερα στράφηκε στον Χριστιανισμό. Απ’ τον Χριστιανισμό προήλθε η πίστη του στην Αθανασία. Νιώθω όμως πως αυτή υπήρχε μέσα του από πριν.
Το 1932 μαζευόμαστε μια συντροφιά νέων στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Ανάμεσα σ’ αυτούς ο Γιώργος Μαρινάκης, ο Κατσίμπαλης, ο Καπετανάκης, ο Θάνος Κωτσόπουλος. Μια μέρα είδαμε έναν φαντάρο ατημέλητο, με γέλιο πλατύ, με μέτωπο πλατύ:
«Είμαι ο Γιώργος Σαραντάρης. Ήρθα στην Ελλάδα να κάνω τη θητεία μου. Θέλω να σας γνωρίσω».
Αμέσως τον εγκολπωθήκαμε καταλαβαίνοντας πως κάτι το ξεχωριστό βρισκότανε μπροστά μας. Είχε μια διάθεση ελληνική, σχεδόν διονυσιακή, συζητούσε και υποστήριζε τη γνώμη του με πάθος. Κι’ η γνώμη αυτή δεν ήταν πάντοτε ευπρόσδεκτη. Τον θυμάμαι να λέει σε κάποιον κατάμουτρα:
«Μα φίλε μου, εσύ είσαι έξυπνος μα διεφθαρμένος!»
Κι’ η αλήθεια είναι πως σπάνια έπεφτε έξω στην κρίση του, έχοντας μια απίθανη ικανότητα να μαντεύει την εσώτατη φύση του ανθρώπου που είχε μπροστά του.
Λόγω της ιδιορρυθμίας του και της ολοφάνερης ευαισθησίας του πολλές φορές πικράθηκε από την ειρωνεία, και την κοροϊδία ακόμα, των άλλων. Έφευγε τότε θυμωμένος για να ξαναγυρίσει ύστερα από λίγο:
«Έχω ανάγκη από ανθρώπους. Έστω και σας. Δεν μπορώ να ζήσω μόνος».
Πώς να μπορεί να ζήσει μόνος όταν η πίστη του δεν ήταν μια πίστη αφηρημένη, αλλά αγκάλιαζε το ίδιο το γεγονός της ύπαρξης κι’ έδινε μια έκφραση αιωνιότητας στα καθημερινά γεγονότα της ζωής, που ποτέ γι’ αυτόν δεν ήταν ασήμαντα.
Πώς να μη νιώθει μόνος όταν γύρευε συνέχεια, κυρίως ανάμεσα στη νεολαία, έναν άνθρωπο με πίστη και ιδανικά, και το μόνο που έβλεπε γύρω του ήταν ανθρώπους που γύρευαν να βολευτούν.
Όταν έβρισκε εξαίρεση την αγκάλιαζε. Ερχόταν στη συντροφιά μας με ενθουσιασμό και μιλούσε για τον άνθρωπο που ανακάλυψε. Μας άρπαζε απ’ το μανίκι και μας επαναλάμβανε στίχους που τούχαν κάνει εντύπωση.
Είχε μια τραγικότητα στην ύπαρξή του. Είχε μια φωνή ζωντανή, μια ορμή, μα κάτι, κάτι έλειπε… Είχε μια διάθεση ερωτική. Ήτανε σχεδόν πάντα ερωτευμένος. Κι’ ανέλυε όλες τις αντιδράσεις του με μια αναλυτικότητα που θύμιζε σελίδες απ΄τον Προυστ.
Στα τελευταία όμως χρόνια έτεινε προς την αϋλοποίηση. Ίσως ο θάνατος να τον βρήκε στη σωστή στιγμή…
Υπήρξε από τους πρώτους που συνέβαλαν στο σχηματισμό της νέας ποίησης, ελεύθερης από τα παλιά καλούπια. Η αξία της συμβολής του και του έργου του δεν του αναγνωρίστηκε αμέσως. Ίσως επειδή πέθανε τόσο νέος. Νιώθω τύψεις… Πρέπει όμως να αναγνωριστεί. Το πέρασμα του χρόνου τον δυναμώνει. Το έργο του αντέχει.
Αν έπρεπε να τον τοποθετήσουμε κάπου, θα ήταν μεταξύ του Ελύτη και του Σεφέρη.
Η γνωριμία με τον Σαραντάρη είναι μια παρηγοριά. Κυρίως σήμερα. Γυρίζει πίσω στις παρθενικές πηγές της ζωής…
Στο χέρι μας, να τον φέρομε κοντά μας.
*Κείμενο του Ανδρέα Καραντώνη (1910-1982), διακεκριμένου λογοτέχνη, κριτικού και μεταφραστή, για τον αείμνηστο Γιώργο Σαραντάρη. Είχε συμπεριληφθεί στο αφιέρωμα του «Ταχυδρόμου» στον Σαραντάρη, στο τεύχος του περιοδικού που είχε κυκλοφορήσει στις 20 Μαΐου 1967.
Ο Γιώργος Σαραντάρης, ποιητής, φιλόσοφος και δοκιμιογράφος, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 20 Απριλίου 1908.
Ο Σαραντάρης υπήρξε ένας από τους πρώτους ανανεωτές έλληνες ποιητές του Μεσοπολέμου και ένας από τους πρώτους εισηγητές του υπαρξισμού στη χώρα μας.
Χρησιμοποιώντας μια εντελώς καινούρια γλώσσα, μια γραφή ρηξικέλευθη, μια έκφραση βαθύτατα προσωπική και συγχρόνως βαθύτατα μεταφυσική, ο Σαραντάρης συνδύασε την ποίηση με τη φιλοσοφία, και μάλιστα με ροπή προς το χριστιανικό υπαρξισμό.
Ο φιλοσοφικός στοχασμός του Σαραντάρη, που χαρακτηρίστηκε ο πρώτος μεταφυσικός λυρικός ποιητής της νεότερης Ελλάδας, κινήθηκε στο πλαίσιο της αναζήτησης του απολύτου ενάντια στη φθορά της ανθρώπινης υπόστασης.
Ο Σαραντάρης απεβίωσε στην Αθήνα στις 25 Φεβρουαρίου 1941, σε ηλικία μόλις 33 ετών, έχοντας προηγουμένως υπηρετήσει στην πρώτη γραμμή του Αλβανικού Μετώπου κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου των ετών 1940-1941.
«Δεν θέλουμε η Λιβύη να μετατραπεί σε αρένα ξεκαθαρίσματος διεθνών συγκρούσεων», είπε ο Αμπντελχαμίντ Ντμπεϊμπά, αναφερόμενος στις πληροφορίες για μεταφορά ρωσικών όπλων από τη Συρία στη χώρα του.
Έξαλλοι Δημοκρατικοί και Ρεμπουμπλικανοί κατηγορούν μαζί με ειδικούς τον Έλον Μασκ, πως χρησιμοποιεί την πλατφόρμα Χ, ως «μεγάφωνο» της πολιτικής του απληστίας.
«Για γέλια» και «ασόβαρο» χαρακτήρισαν οι Δημοκρατικοί το κείμενο που κατατέθηκε από τους Ρεπουμπλικάνους για την αύξηση του ορίου του χρέους και την αποφυγή του shutdown στις ΗΠΑ.
Γυναικόπαιδα βρίσκονται για μια ακόμη φορά ανάμεσα στα θύματα των ισραηλινών επιδρομών σε σχολικά συγκροτήματα της Γάζας, στα οποία είχαν καταφύγει για την «προστασία» τους εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι.
Οι Ντόναλντ Τραμπ και Όλαφ Σολτς σε τηλεφωνική τους συνομιλία συμφώνησαν πως ο πόλεμος στην Ουκρανία πρέπει να τελειώσει για την παγκόσμια σταθερότητα.
Μιλώντας με τον Ελβετό ομόλογό του, ο Σεργκέι Λαβρόφ, επεξήγησε πως ο πόλεμος οφείλεται «στην επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς» υπαινισσόμενος πως θα είναι στους όρους πιθανής ειρήνης.
Η Γάζα, μια περιοχή που μαστίζεται από χρόνια συγκρούσεων και αποκλεισμού, αντιμετωπίζει σοβαρούς περιορισμούς στις εισαγωγές, καθιστώντας την πρόσβαση σε φρέσκα προϊόντα όπως οι μπανάνες σπάνια για πολλές οικογένειες.
Πολλά θα έχουμε να θυμόμαστε από το 2024 που σε λίγες μέρες μας αποχαιρετά. Οι New York Times κάνουν μια μικρή αναδρομή στα γεγονότα που καθόρισαν τη χρονιά μέσα από φωτογραφίες.
Η ζωή του Στέλιου Καζαντζίδη, μέσα από τα μάτια του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και με τον Χρήστο Μάστορα στον πρωταγωνιστικό ρόλο, είναι αυτή που ξεχωρίζει στις νέες ταινίες της εβδομάδας.
«46+Sexy» είναι ο τίτλος της νέας του παράστασης, ένα mix and match μουσικό, σατιρικό θέαμα, που έρχεται να σκανδαλίσει και να ταράξει τις ήσυχες Δευτέρες μας.
