Εκλογές 2023: Συζήτηση για τις μετεκλογικές συνεργασίες – Τι είπαν Γεραπετρίτης, Βενιζέλος και Κατρούγκαλος στον «Κύκλο Ιδεών»

Το ενδεχόμενο μετεκλογικών συνεργασιών, οι προβλέψεις του Συντάγματος, η αποτίμηση των εκλογικών συστημάτων της ενισχυμένης και της απλής αναλογικής, αλλά και η νομοθετική ρύθμιση για την απαγόρευση συμμετοχής εγκληματικών οργανώσεων στις εκλογές, βρέθηκαν στο επίκεντρο της εκδήλωσης με θέμα «Σύνταγμα και εκλογές» που οργάνωσε σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών ο «Κύκλος Ιδεών».

«Το αν η ΝΔ θα αξιοποιήσει την πρώτη διερευνητική εντολή στην περίπτωση που αναδειχθεί πρώτο κόμμα στις εκλογές αλλά χωρίς αυτοδυναμία, είναι θέμα του πρωθυπουργού και θα είναι συνάρτηση του ποσοστού που θα υπάρχει και του συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων», ανέφερε ο υπουργός Επικρατείας, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Γιώργος Γεραπετρίτης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση.

Για την απλή αναλογική

Εκτίμησε πως το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής «δεν είναι ωφέλιμο για τη χώρα», γιατί «δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην κυβερνησιμότητα μιας χώρας, η οποία βρίσκεται διαρκώς απέναντι σε προκλήσεις, ενώ τόνισε πως «αν έρθει η ώρα και ο λαός δεν μας βάλει σε αυτοδύναμη θέση, βεβαίως και θα αναζητήσουμε στη βάση του Συντάγματος τις εκείνες τις ωφέλιμες συνέργειες για να μπορέσει να κυβερνηθεί η χώρα».

«Είμαστε υπέρ της ενισχυμένης αναλογικής στη βάση μιας προγραμματικής συμφωνίας και όχι με ετερόκλητα αθροίσματα, υπέρ της ισχυρής κυβέρνησης. Και ισχυρή κυβέρνηση δεν σημαίνει μόνο μονοκομματική κυβέρνηση, σημαίνει μια κυβέρνηση η οποία εγκολπώνει και στελέχη από άλλους χώρους, μια ισχυρή κυβέρνηση που θα λαμβάνει άμεσα αποφάσεις, διαχειρίζεται γρήγορα κρίσεις χωρίς την ανάγκη προσφυγής σ’ ένα αόρατο σύστημα προγραμματικών συγκλίσεων που δεν θα υπάρχει», ανέφερε.

Σχολιάζοντας τις τοποθετήσεις του προέδρου του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Νίκου Ανδρουλάκη πως σε περίπτωση μετεκλογικής συνεργασίας θα ζητήσει τρίτο πρόσωπο για την πρωθυπουργία ανέφερε:

«Πηγαίνουμε προς τις εκλογές, υπάρχουν οι αρχηγοί των κομμάτων, οι οποίοι διεκδικούν ένα πολύ υψηλό ποσοστό και η σκέψη είναι ότι σήμερα, σαράντα ημέρες πριν από τις εκλογές, θα πρέπει να δηλώσουμε ποιος θα είναι ο δευτερογενής άγνωστος «Χ» εκ μέρους της δικής μας παράταξης για την περίπτωση που θελήσει ο κ. Ανδρουλάκης να κάνει συνεργασία μαζί μας».

Το παράδειγμα του 2012

Στο εκλογικό σύστημα αναφέρθηκε στην τοποθέτησή του ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, ΑΠΘ, Ευάγγελος Βενιζέλος. Ο κ. Βενιζέλος διερωτήθηκε, εάν πράγματι η ενισχυμένη αναλογική οδηγεί σε μεγάλες πλειοψηφίες και η απλή αναλογική σε μικρές και εύθραυστες, επικαλούμενος το παράδειγμα των εκλογών του 2012.

«Τον Μάιο του 2012, με σύστημα ενισχυμένης αναλογικής, η ΝΔ πήρε 19%, ο ΣΥΡΙΖΑ 16,7% και το ΠΑΣΟΚ, 13,1%. Η ΝΔ πήρε το bonus με 19% αν και αθροιστικά τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, ήταν μεγαλύτερα. Έγιναν επαναληπτικές εκλογές και πάλι η ενισχυμένη αναλογική δεν μπορούσε να δώσει μονοκομματική κυβέρνηση και πήγαμε σε τρικομματική που έγινε αργότερα δικομματική η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου. Ήταν κυβέρνηση συνεργασίας που έπρεπε να διαχειριστεί μια κρίση σε εξέλιξη, να κινηθεί με τεράστια ταχύτητα και να λάβει αντιδημοφιλείς αποφάσεις».

Συνεχίζοντας αναφέρθηκε στην αρχή της δεδηλωμένης και στις προβλέψεις του Συντάγματος.

«Πετυχαίνει η διαδικασία του διορισμού του πρωθυπουργού κατά το άρθρο 37 του Συντάγματος, εάν συγκεντρώνει πλειοψηφία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης. Η πλειοψηφία είναι επί των παρόντων και δεν μπορεί να είναι κάτω από τους 120 βουλευτές. Άρα μπορούν να σχηματισθούν και κυβερνήσεις ανοχής. Τα κόμματα έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων για τρεις μέρες. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, για όσο χρειαστεί. Βεβαίως δεν έχει άπειρο χρόνο. Ο εύλογος χρόνος που θα απαιτηθεί θα εξαχθεί ερμηνευτικά. Στις φάσεις αυτές, μπορούν να προκύψουν συσχετισμοί μέσα από την δυναμική των πραγμάτων και την ρυθμιστική δυνατότητα του πολιτικού συστήματος, η οποία να οδηγήσει σε ένα τεκμήριο δεδηλωμένης».

Υπέρ της απλής αναλογικής ο Γιώργος Κατρούγκαλος

Υπέρ της απλής αναλογικής τάχθηκε από την πλευρά του ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην υπουργός, καθηγητής Δημοσίου Δικαίου, Γιώργος Κατρούγκαλος.

«Δεν είναι η πρώτη φορά στην ελληνική πολιτική ιστορία που είχαμε κυβερνήσεις συνεργασιών ούτε η πρώτη φορά που το εκλογικό σύστημα ήταν απλή αναλογική. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν το 1951. Ο Παπάγος πήρε 36%, η ΕΠΕΚ του Πλαστήρα και οι Φιλελεύθεροι του Σοφούλη πήραν αθροιστικά το 33% και κάνουν κυβέρνηση οι ηττημένοι. Δεν είναι συνταγματικά αδύνατον αλλά δεν είναι η επιδίωξή μας. Εμείς επιδιώκουμε κυβέρνηση νικητών. Κυβέρνηση νικητών είναι ο μοναδικός τρόπος, να έχουμε κυβέρνηση από την πρώτη Κυριακή, εάν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα. Αυτό είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη. Πρέπει να δούμε και τα ποσοστά που θα λάβουν τα δυο κόμματα», είπε και πρόσθεσε.

«Υπάρχει η συνταγματική δυνατότητα να κρατήσει η διαβούλευση αυτών που θέλουν να σχηματίσουν κυβέρνηση όσο χρειάζεται, και στην Ελλάδα το συνεκτικό υλικό παρόμοιων συμφωνιών είναι η συμφωνία κομμάτων της κεντροαριστεράς ενάντια στην μονολιθικότητα της δεξιάς. Η Δεξιά είναι εκείνη που θέλει πλειοψηφικά και καλπονοθευτικά συστήματα».

Για το κόμμα Κασιδιάρη

Όλοι οι ομιλητές συμφώνησαν πάντως πως η διάταξη για την απαγόρευση συμμετοχής εγκληματικών οργανώσεων στις εκλογές, κινείται εντός των συνταγματικών πλαισίων.

«Η κυβερνητική πρόταση κινήθηκε στο όριο του Συντάγματος. Δεν μπορεί κόμματα τα οποία είναι εγκληματικές οργανώσεις να βρίσκονται στην πολιτική αρένα. Είναι μια διάταξη προστατευτική της Δημοκρατίας, και θα ήθελα όλοι να υποστηρίξουμε ότι το πολιτικό σύστημα και ιδίως οι δημοκρατικές δυνάμεις πρέπει να στήσουμε ένα πραγματικό ανάχωμα», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο κ. Γεραπετρίτης.

«Όλοι αποδεχόμαστε το σκοπό της ρύθμισης είπε ο κ. Βενιζέλος σημειώνοντας πως «το άρθρο 29 του Συντάγματος δεν προβλέπει την απαγόρευσής πολιτικού κόμματος. Προβλέπει όμως τη ρήτρα της υποχρέωσης των κομμάτων να υπηρετούν τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος», και εκτίμησε ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί ευρύτερη συναίνεση.

«Οι αρχικές προτάσεις των δυο κομμάτων στις οποίες συμφωνούσε και το ΠΑΣΟΚ, θα μπορούσαν να ενωθούν, και να ψηφιστούν από τη Βουλή», ανέφερε.

«Να μην πάνε στη Βουλή μαχαιροβγάλτες»

«Συμφωνούμε όλοι πως δεν πρέπει να απαγορεύεται η λειτουργία πολιτικού κόμματος ούτε η συμμετοχή του στις εκλογές, αλλά όλοι θέλουμε να μην πάνε στη Βουλή μαχαιροβγάλτες. Πρέπει να πάμε στη μινιμαλιστική εκδοχή της απαγόρευσης και να πούμε ότι δεν είναι κόμμα, αλλά τρομοκρατική οργάνωση. Όταν έχουμε καταδίκη ως εγκληματικής οργάνωσης ενός μορφώματος που λειτουργούσε υπό τον μανδύα κόμματος, είναι συνταγματικά ανεκτό», είπε ο κ. Κατρούγκαλος.

«Αυτό που κάνει το άρθρο 102 του νόμου 5019 είναι να διαφοροποιεί τη νόμιμη υπόσταση του κόμματος, από το δικαίωμα της εκλογικής συμμετοχής. Αυτή η διαφοροποίηση η οποία οδηγεί μόνο στην εκλογική αλλά όχι στην ολοσχερή απαγόρευση είναι μία δυνατότητα που την επιτρέπει το άρθρο 29 του Συντάγματος», υποστήριξε ο καθηγητής Δικαίου και Διοίκησης, ΕΑΠ, Χαράλαμπος Ανθόπουλος και πρόσθεσε: «Είναι μία μείζων πολιτική απόφαση της Βουλής και θα εύρισκα πολύ δύσκολο το ενδεχόμενο, να κριθεί η ρύθμιση αντισυνταγματική από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, όπου εκεί θα φθάσει εκτιμώ το ζήτημα της ακύρωσης των συνδυασμών του κόμματος».

«Απολύτως εύλογη»

«Απολύτως εύλογη» χαρακτήρισε τη νομοθετική ρύθμιση η αντιπρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου, Πηνελόπη Φουντεδάκη.

Αυτή τη στιγμή έχουμε στην Ευρώπη μια τεράστια τάση αντισυστημικών κομμάτων, ακροδεξιών αλλά και στην Αριστερά, που δεν μπορεί να οδηγήσουν τις δημοκρατίες στο να τα απαγορεύουν και δεν είναι αυτός ο τρόπος. Δεν μιλάμε για ακροδεξιό κόμμα αλλά για μια εγκληματική οργάνωση. Είναι τεράστια η διαφορά ανάμεσα σε ένα ακροδεξιό ή ένα ναζιστικό κόμμα και μια εγκληματική οργάνωση», είπε η κ. Φουντεδάκη.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ