Ολοένα και πιο νέοι πεθαίνουν οι Αμερικανοί

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μοναδική παγκόσμια υπερδύναμη και η πλουσιότερη χώρα του πλανήτη, τουλάχιστον με βάση το ΑΕΠ της. Οι Αμερικανοί, ωστόσο, πεθαίνουν ολοένα πιο νέοι, καθώς το προσδόκιμο ζωής έχει μειωθεί στα 76,1 έτη (με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία που αφορούν το 2021). Εχουν δε μειωθεί κατά 2,7 έτη από το 2019, κάτι που δεν έχει προηγούμενο εδώ και έναν αιώνα, δηλαδή από τη δεκαετία του 1920 – και, όπως σημειώνουν οι ειδικοί, δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στην πανδημία του COVID-19.

Γιατί, λοιπόν, συμβαίνει αυτό και μάλιστα σε μια χώρα στην οποία, όπως επισημαίνει ρεπορτάζ της «Le Monde», οι συνολικές δαπάνες για την υγεία, δημόσιες και ιδιωτικές, αντιστοιχούν στο 18,3% του ΑΕΠ έναντι 12% σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες, όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο; Η αιτία πρέπει να αναζητηθεί σε μεγάλο βαθμό στην κατάσταση που επικρατεί στις τάξεις των νέων κατοίκων της χώρας, οι οποίοι πλήττονται αναλογικά περισσότερο από τις αποκαλούμενες «αμερικανικές ασθένειες»: Δολοφονίες, τροχαία δυστυχήματα, χρήση ναρκωτικών ουσιών, ασθένειες που έχουν σχέση με το υπερβολικό σωματικό βάρος κ.λπ.

«Προκαλεί σοκ το γεγονός ότι το πρόβλημα της θνησιμότητας στην Αμερική προέρχεται κυρίως από τους θανάτους στις τάξεις των νέων» σημείωνε πρόσφατα ο Τζον-Μπερν Μέρντοχ στους «Financial Times». Βασίζει δε το συμπέρασμά του σε έρευνα η οποία δείχνει πως ο ένας στους πέντε Αμερικανούς που σήμερα είναι σε ηλικία 5 ετών δεν θα καταφέρει να γιορτάσει τα 40ά γενέθλιά του/της. «Πρόκειται για ένα εξόχως αμερικανικό πρόβλημα» υπογραμμίζει ο αρθρογράφος.

«Οι αμερικανικές ασθένειες»

Πράγματι, όπως γράφει η «Le Monde» επικαλούμενη τα επίσημα στοιχεία των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, το 2021 καταγράφηκαν στη χώρα 26.000 δολοφονίες, σε σύνολο πληθυσμού 332 εκατομμυρίων. Αυτό σημαίνει ότι η αναλογία είναι 5,6 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με τη Γαλλία, ενώ η αντίστοιχη αναλογία για τους θανάτους από τροχαία (49.000 το 2021) είναι 2,8 φορές μεγαλύτερη. Η πιο εντυπωσιακή και συνάμα τραγική εικόνα έρχεται, όμως, από τα ναρκωτικά: Οι υπερβολικές δόσεις οπιοειδών στέρησαν τη ζωή σε 98.000 Αμερικανούς (στοιχεία 2020), με αποτέλεσμα η αναλογία στο σύνολο του πληθυσμού να είναι 35 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στη Γαλλία – ενώ οι 54.000 είναι ηλικίας 25-54 ετών και εξ αυτών το 85% είναι άνδρες.

Σαν να μην έφτανε αυτό, οι ΗΠΑ εμφανίζουν και εξαιρετικά υψηλά ποσοστά (για ανεπτυγμένη χώρα) θνησιμότητας νεογνών: 32,9 στα 100.000 μωρά πεθαίνουν κατά τη γέννησή τους, αναλογία τριπλάσια σε σύγκριση με εκείνη της Γαλλίας και δεκαπλάσια από την Ισπανία.

Το 2021, επίσης, 1.025 γυναίκες πέθαναν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της γέννας ή κατά τις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό, αριθμός αυξημένος κατά 40% έναντι του 2020, κάτι που σε μεγάλο βαθμό αποδίδεται στον περιορισμό της πρόσβασης στη νόμιμη διαδικασία των εκτρώσεων αλλά και στη μείωση της μαιευτικής πρόνοιας.

Χωρίς δημόσια υγεία

Συνολικά, μάλιστα, φαίνεται πως το ιδιωτικό σύστημα υγείας, το οποίο οδηγεί πρακτικά στον αποκλεισμό εκατομμυρίων Αμερικανών από τις αναγκαίες παροχές – κυρίως των πιο φτωχών και όσων προέρχονται από τις μειονότητες, όπως οι Αφροαμερικανοί -, ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την παραπάνω εικόνα. Δεν είναι τυχαίο ότι μετά τα 65 έτη το σύνολο των Αμερικανών βασίζεται για τις παροχές υγείας στο δημόσιο σύστημα Medicare, ενώ όσοι καταφέρουν να φτάσουν στην ηλικία των 75 αναμένεται να ζήσουν κατά μέσο όρο άλλα 11,5 χρόνια, ένας αριθμός παρόμοιος με εκείνον που συναντάται στις περισσότερες άλλες ανεπτυγμένες χώρες.

Από αυτή την άποψη, μοιάζει αναμφίβολα λογική και η πρόσφατη διαπίστωση που έκανε ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν ότι η κατάσταση είναι χειρότερη στις Πολιτείες που ελέγχουν οι Ρεπουμπλικανοί, που είναι ορκισμένοι εχθροί του δημόσιου συστήματος υγείας.