Με «βάρκα» πλαστική

Εδώ και χρόνια, οι συνέπειες της ρύπανσης των ωκεανών με πλαστικά είναι καλά τεκμηριωμένες για τους θαλάσσιους κατοίκους: ψάρια, ψαροπούλια, θαλάσσιες χελώνες, δελφίνια και φάλαινες υποφέρουν και χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας της κατάποσης πλαστικών σκουπιδιών. Φαίνεται όμως ότι οι συνέπειες δεν περιορίζονται στα σπονδυλόζωα, αλλά επεκτείνονται και στα ασπόνδυλα και μάλιστα με περιβαλλοντικό αντίκτυπο ο οποίος δεν είναι εύκολο να υπολογισθεί στην παρούσα στιγμή, καθώς πρόκειται για φαινόμενα που μόλις τώρα αρχίζουν να μελετώνται.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: η επιφάνεια της θάλασσας φιλοξενεί πλήθος ασπόνδυλων οργανισμών και ήταν ήδη γνωστό ότι καρκινοειδή, σκώληκες και μαλάκια μπορούν να ζουν και να μετακινούνται προσκολλημένα πάνω στα μικρά κομμάτια πλαστικών που ρυπαίνουν τους ωκεανούς. Προκειμένου να μελετήσει τα είδη των οργανισμών που αναπτύσσονται πάνω στο πλαστικό μια διεθνής ομάδα επιστημόνων συνέλεξε δείγματα από το διάσημο Great Pacific Garbage Patch, μια περιοχή στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό, όπου συγκλίνοντα ρεύματα εναποθέτουν χιλιάδες τόνους πλαστικών σκουπιδιών. Οπως περιγράφουν στο σχετικό άρθρο τους, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 17 Απριλίου στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature Ecology & Evolution», οι ερευνητές εξέτασαν τους οργανισμούς που αναπτύσσονταν σε 100 θραύσματα πλαστικού. Διαπίστωσαν ότι αυτά όχι μόνο φιλοξενούσαν περισσότερους οργανισμούς απ’ ό,τι είχαν φανταστεί, αλλά και είδη οργανισμών που δεν αναμένονταν να βρεθούν μεσοπέλαγα. Ειδικότερα, διαπιστώθηκε η παρουσία 484(!) ασπόνδυλων ειδών, μεταξύ των οποίων σκώληκες, βρυόζωα, σπόγγοι, μέδουσες και άλλοι οργανισμοί οι οποίοι κανονικά διαβιούν στη δυτική ακτογραμμή του Ειρηνικού Ωκεανού.

Η παρουσία μη πελαγικών οργανισμών εντοπίστηκε στο 70% των πλαστικών θραυσμάτων και δεν ήταν ούτε τυχαία ούτε παροδική, λένε οι ερευνητές οι οποίοι μεταξύ άλλων εντόπισαν θαλάσσιες ανεμώνες να πολλαπλασιάζονται, αλλά και αρθρόποδα τα οποία είχαν εναποθέσει τα αβγά τους πάνω στις πλαστικές «βάρκες» τους.

Τι σημαίνουν τα παραπάνω ευρήματα; Σημαίνουν ότι η εκτεταμένη παρουσία πλαστικών που λειτουργούν ως υπόβαθρο για την ανάπτυξη αλλά και ως μέσο μεταφοράς μεσοπέλαγα ειδών που ζουν στην ακτογραμμή αλλάζει τις ισορροπίες των οικοσυστημάτων. Δημιουργούνται νεο-πελαγικές (όπως τις ονομάζουν) κοινότητες από οργανισμούς που ποτέ πριν δεν συνυπήρχαν. Και είναι πολύ πιθανόν οι νεοφερμένοι να συναγωνίζονται με τους παραδοσιακά πελαγικούς οργανισμούς για τροφικές πηγές ή ακόμη και να αποτελούν θηρευτές τους με άγνωστες προς το παρόν συνέπειες.

Ενας ακόμη λόγος για να μειώσουμε τη χρήση πλαστικών.

Έντυπη έκδοση Το Βήμα