«Γίνεται πολλή συζήτηση γύρω από το “ας τραβήξουμε την πρίζα”, όμως δεν είμαι καν σίγουρη ότι υπάρχει βύσμα», σχολίασε χαρακτηριστικά σε φόρουμ του Axios η Αράτι Πραμπάκαρ, διευθύντρια του Γραφείου Επιστημών και Τεχνολογίας του Λευκού Οίκου (OSTP). Θέμα συζήτησης ήταν η τεχνητή νοημοσύνη (AI).

Το γραφείο της δημοσιοποίησε μόλις το περασμένο φθινόπωρο «Σχέδιο για μια Χάρτα Δικαιωμάτων AI», στο φόντο ενός επικίνδυνα απορρυθμισμένου τοπίου.

Έκτοτε, οι ανησυχητικές ενδείξεις πληθαίνουν και ο προβληματισμός εντείνεται για την επόμενη ημέρα.

Πάνω από 27.500 εμπειρογνώμονες τεχνητής νοημοσύνης, μεγάλα ονόματα του τεχνολογικού κλάδου και άλλοι ειδικοί έχουν ήδη προσυπογράψει την ανοιχτή επιστολή, με την οποία ζητείται να μπει ένα εξάμηνο μορατόριουμ στην ανάπτυξη της προηγμένης ΑΙ.

Και δη, «συστημάτων πιο ισχυρών από το GPT-4»: την τελευταία έκδοση του περιώνυμου ChatGPT.

Στο επίκεντρο βρίσκεται μια σειρά ανησυχιών από τη χρήση συστημάτων προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης.

Είτε υφιστάμενων, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης.

Είτε μελλοντικών και πολύ ευρύτερων, που φτάνουν μέχρι και το ενδεχόμενο υπαρξιακής απειλής για την ανθρωπότητα από την ΑΙ, εξαιτίας π.χ κακόβουλης χρήσης, κυβερνοεπίθεσης ή ενός απλού μηχανικού λάθους.

Για αυτό τον κίνδυνο προειδοποιεί εδώ και χρόνια ο Νικ Μπόστρομ, Σουηδός φιλόσοφος και ιδρυτής του Ινστιτούτου για το Μέλλον της Ανθρωπότητας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Κορυφαίος ειδικός στον τομέα της ασφάλειας της ΑΙ, θεωρεί ότι υπάρχουν πράγματι πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα από την χρήση της.

Προειδοποιεί ωστόσο ότι η υπερνοημοσύνη -«κάθε διάνοια που υπερβαίνει κατά πολύ τη γνωστική απόδοση των ανθρώπων σε όλους σχεδόν τους τομείς ενδιαφέροντος», όπως την ορίζει- είναι δυνητικά εξαιρετικά επικίνδυνη εάν δεν ελεγχθεί και ρυθμιστεί κατάλληλα.

Και δη προτού η ΑΙ γίνει… αυτόνομη.

Τα υπέρ της ΑΙ

Τα συστήματα που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να επεξεργάζονται και να αναλύουν γρήγορα και με ακρίβεια τεράστιες ποσότητες δεδομένων, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και ανοίγοντας νέους δρόμους προόδου σε διάφορους τομείς.

Τα πεδία εφαρμογής είναι απεριόριστα.

Μπορούν να επιταχύνουν την επιστημονική έρευνα, αυτοματοποιώντας την ανάλυση δεδομένων και συνδράμοντας σημαντικά σε νέες ανακαλύψεις.

Ήδη έχουν συμβάλει για παράδειγμα σε σημαντικά βήματα στον κλάδο της υγείας.

Οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να βοηθήσουν τους γιατρούς να διαγνώσουν ασθένειες με μεγαλύτερη ακρίβεια ή και να τις προβλέψουν, οδηγώντας σε πρώιμες διαγνώσεις και πιο αποτελεσματικές θεραπείες.

Υπάρχουν πλείστα όσα άλλα παραδείγματα βελτιώσεων στην υγειονομική περίθαλψη, όπως ένα μοντέλο AI που ανέπτυξαν ερευνητές στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου, το οποίο μπορεί να επισπεύσει έως και κατά μια ώρα την εισαγωγή στο βρετανικό σύστημα υγείας ασθενών που χρήζουν νοσηλείας.

Γενικά -κατά τους υποστηρικτές της- η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να επιταχύνει την πράσινη και κυκλική οικονομία.

Να ενισχύσει την ασφάλεια.

Να κάνει την καθημερινή ζωή πιο βολική και ευχάριστη, βελτιώνοντας το βιοτικό επίπεδο και προσφέροντας εξατομικευμένες υπηρεσίες.

«Θεωρώ ότι ο κόσμος, ή τουλάχιστον το αναπτυγμένο τμήμα του, θα επιλέξει σταδιακά περισσότερο ελεύθερο χρόνο», γράφει στο βιβλίο του «Η Οικονομία της AI: Εργασία, πλούτος και ευημερία στην εποχή των ρομπότ» ο Ρότζερ Μπουτλ, από τους πιο γνωστούς οικονομολόγους του City του Λονδίνου.

«Θα γίνει φυσιολογικό για τους ανθρώπους να έχουν μικρότερη εργάσιμη ημέρα και εβδομάδα», υποστήριζε από το 2019, «με το τριήμερο εκτός εργασίας να γίνεται ο κανόνας».

Τα κατά

Μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες του σήμερα ως προς την αυξημένη αυτοματοποίηση που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη είναι η προοπτική μαζικής απώλειας θέσεων εργασίας.

Και όχι αποκλειστικά αυτών που σήμερα καλύπτει χαμηλής ειδίκευσης εργατικό δυναμικό…

Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα της McKinsey, η ΑΙ θα μπορούσε να εξωθήσει στην ανεργία το 15% των εργαζομένων παγκοσμίως μέχρι το 2030. Ήτοι 400 εκατομμύρια ανθρώπους.

Εκφράζονται ανησυχίες για άμβλυνση των ανισοτήτων και για διακρίσεις σε βάρος διάφορων ομάδων -αναλόγως των δεδομένων που χρησιμοποιούνται για την «εκπαίδευση» των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.

Ήδη για παράδειγμα οι αλγόριθμοι αναγνώρισης προσώπου έχουν αποδειχθεί μεροληπτικά ανακριβείς σε βάρος ανθρώπων με σκουρόχρωμη επιδερμίδα.

Τίθενται εύλογα ερωτήματα για την προστασία του ιδιωτικού απορρήτου και των προσωπικών δεδομένων.

Για τη διαφύλαξη του πλουραλισμού, της ίσης πρόσβασης στην πληροφορία, του ανοικτού δημόσιου διαλόγου, των δημοκρατικών αξιών.

Συνολικά η τεχνητή νοημοσύνη «αποτυγχάνει οικτρά στο να αποτυπώσει ή να ανταποκριθεί στους άυλους ανθρώπινους παράγοντες που υπεισέρχονται στη λήψη αποφάσεων στην πραγματική ζωή: τις ηθικές, δεοντολογικές και άλλες ανθρώπινες εκτιμήσεις που κατευθύνουν την εξέλιξη των επιχειρήσεων, της ζωής και της κοινωνίας», παρατηρεί το Harvard Business Review.

Ως εκ τούτου, στη χρήση της ΑΙ τίθενται σαφώς ζητήματα ηθικής, διαφάνειας και λογοδοσίας.

Πολλώ μάλλον όταν υπάρχει ο κίνδυνος για μονοπώλια εξουσίας στα χέρια κλειστών ομάδων και τεχνολογικών κολοσσών.

Μπορεί να οδηγήσει σε στρέβλωση του ανταγωνισμού ή να έχει ακόμη και δυνητικά καταστροφικές επιπτώσεις στην ασφάλεια.

Ενδεικτικά, σε ετήσια έκθεση του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, το ένα τρίτο (36%) των ερωτηθέντων ερευνητών τεχνητής νοημοσύνης πιστεύει ότι η AI θα μπορούσε δυνητικά να οδηγήσει ακόμη και σε «καταστροφή σε πυρηνικό επίπεδο».

Επιμύθιο

«Δεν υπάρχει ρεαλιστικός τρόπος για να εφαρμοστεί ένα μορατόριουμ και να σταματήσουν όλες οι ομάδες να κλιμακώσουν τα LLMs [μεγάλα γλωσσικά μοντέλα], εκτός εάν παρέμβουν οι κυβερνήσεις», σχολίασε στο Twitter ο Άντριου Νγκ, επιστήμονας υπολογιστών και βετεράνος της τεχνητής νοημοσύνης, τονίζοντας την αντίθεσή του στις σχετικές προτάσεις.

«Το να επιβάλλουν οι κυβερνήσεις προσωρινή διακοπή σε αναδυόμενες τεχνολογίες που δεν κατανοούν είναι αντι-ανταγωνιστικό», υπογράμμισε, «δημιουργεί φρικτό προηγούμενο και αποτελεί απαίσια πολιτική για την καινοτομία».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται πολλά άλλα στελέχη του τεχνολογικού κλάδου, όπως ο Ντάνιελ Κάστρο, αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας Πληροφοριών και Καινοτομίας, με έδρα την Ουάσιγκτον.

«Οι εξελίξεις της τεχνητής νοημοσύνης έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τεράστια κοινωνικά και οικονομικά οφέλη σε όλη την οικονομία και την κοινωνία», ανέφερε σε ανακοίνωση-απάντηση στην ανοιχτή επιστολή υπέρ της επιβολής εξάμηνου μορατόριουμ.

«Αντί να σταματήσουν την τεχνολογία και να επιτρέψουν στην Κίνα να αποκτήσει πλεονέκτημα», υποστήριξε, «οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει να συνεχίσουν να επιδιώκουν την πρόοδο σε όλους τους κλάδους έρευνας για την τεχνητή νοημοσύνη».

Στο φόντο της νεο-ψυχροπολεμικής αντιπαλότητας η πλάστιγγα πράγματι δείχνει να γέρνει προς αυτή την κατεύθυνση. Ένθεν κακείθεν.

Headlines