Δασικοί χάρτες: Πώς σώζεται το ακίνητο αν χάθηκαν οι προθεσμίες

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν πρόλαβαν να υποβάλλουν αντίρρηση επί των δασικών χαρτών μπορούν να καταθέσουν αίτημα αναμόρφωσης του κυρωμένου δασικού χάρτη στην οικεία Διεύθυνση Δασών, ενώ στην περίπτωση που η αντίρρηση δεν γίνει αποδεκτή οι ενδιαφερόμενοι έχουν το δικαίωμα άσκησης ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Με την ανάρτηση και την κύρωση των δασικών χαρτών να είναι ένα βήμα πριν από την ολοκλήρωση τους, «ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν τις τελικές επιλογές που έχουν πλέον οι ιδιοκτήτες ακινήτων, προκειμένου να κατοχυρώσουν την περιουσία τους, αλλά και όλη την απαιτούμενη πληροφόρηση, ώστε να κινούνται με ασφάλεια μέσα στο νέο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί.

Έως σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΝ, έχουν αναρτηθεί δασικοί χάρτες για το 95% της επικράτειας (εξαιρουμένων περιοχών εντός σχεδίου πόλεων και οικισμών) ενώ το ποσοστό κύρωσης ξεπερνάει το 92%.

Στο μεταξύ, τις 340.018 έχουν φθάσει οι αντιρρήσεις που έχουν υποβληθεί επί των δασικών χαρτών ενώ τα αιτήματα διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων ανέρχονται σε 88.594. Ειδικότερα, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, μέχρι το 2020 είχαν εξεταστεί από τις παλιές Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων, 24.905 αιτήματα (για προγενέστερες αναρτήσεις) και μέχρι τις 30 Ιουλίου 2022 εκδόθηκαν συνολικά 19.800 αποφάσεις από τις Επιτροπές Αντιρρήσεων. Από τον Ιούλιο του 2022 μέχρι σήμερα, έχουν εξεταστεί, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, άλλες 60.000 αντιρρήσεις.

«Πλέον υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης της γης με κανόνες και προϋποθέσεις. Οι δασικοί χάρτες είναι ένα χωροταξικό και αναπτυξιακό εργαλείο», επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ο υφυπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς. «Η ανάρτηση των δασικών χαρτών σήκωσε το χαλί και εμφανίστηκαν προβλήματα που βασάνιζαν τα δάση, τους πολίτες και τη δημόσια διοίκηση για 50 χρόνια. Και τώρα  τρέχουμε τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων, ώστε να  αποφασίσουν όσο πιο γρήγορα γίνεται για τις ενστάσεις των πολιτών».

Ολα όσα πρέπει να γνωρίζετε σε 12 ερωτήσεις – απαντήσεις

Ποια εναλλακτική δυνατότητα έχουν οι ιδιοκτήτες, που δεν υπέβαλλαν αντίρρηση εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών;

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν αίτημα αναμόρφωσης του κυρωμένου δασικού χάρτη στην οικεία Διεύθυνση Δασών επικαλούμενοι την προσθήκη ή διαγραφή εκτάσεων που υπάγονται ή παύουν να υπάγονται στον σχετικό νόμο σύμφωνα με τη δασική νομοθεσία, δικαστικές αποφάσεις επί του ιδιοκτησιακού ζητήματος των χορτολιβαδικών εκτάσεων, διοικητικές πράξεις που έπρεπε να συμπεριληφθούν στον δασικό χάρτη κατά την κατάρτισή του και δεν απεικονίζονται σε αυτόν είτε τη διόρθωση προδήλων σφαλμάτων.

Ποιες είναι οι πράξεις της διοίκησης και τα πρόδηλα σφάλματα που μπορούν να αναμορφώσουν τον δασικό χάρτη;

Οι πράξεις της διοίκησης που μπορούν να αναμορφώσουν τον δασικό χάρτη είναι, μεταξύ άλλων,  εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια πόλης, αποφάσεις χαρακτηρισμού οικισμού ως προϋφισταμένου του έτους 1923, πράξεις οριοθέτησης, παραχωρητήρια αγροτικών κλήρων κ.ά. Πρόδηλα σφάλματα στη διαδικασία κατάρτισης του δασικού χάρτη ορίζονται, μεταξύ άλλων, η εσφαλμένη τεχνική απόδοση των οριογραμμών επί των φωτογραμμετρικών υποβάθρων, η λανθασμένη απεικόνιση αγροτικής έκτασης ως δασικής, η παράλειψη εκ παραδρομής της αποτύπωσης σαφώς δασικής έκτασης εντός ευρύτερης άλλης μορφής (αγροτικής κ.λπ.) και το αντίστροφο.

Τι ισχύει στην περίπτωση που η αντίρρηση ενός πολίτη δεν γίνει αποδεκτή από την αρμόδια επιτροπή εξέτασης αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ);   

Ο πολίτης έχει το δικαίωμα άσκησης αίτησης ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας κατά της πράξης κύρωσης του δασικού χάρτη για το τμήμα εκείνο της αντίρρησης που η ΕΠΕΑ δεν έκανε αποδεκτό.

Πώς επιταχύνεται η διαδικασία εξέτασης των αντιρρήσεων και πότε αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία;

Εχουν ιδρυθεί μέχρι σήμερα 135 επιτροπές εξέτασης αντιρρήσεων. Επίσης, δόθηκαν οικονομικά κίνητρα με αύξηση της μηνιαίας αποζημίωσης η οποία όμως καταβάλλεται μόνο εφόσον η επιτροπή συνεδριάσει 4 φορές ανά μήνα και εξετάσει 25 υποθέσεις ανά συνεδρίαση (συνολικά 100 υποθέσεις ανά μήνα). Επιπλέον,προβλέπεται πρόσθετη αποζημίωση για εξέταση πέραν των 100 υποθέσεων ανά μήνα. Στόχος είναι το έργο των ΕΠΕΑ να ολοκληρωθεί εντός της επόμενης διετίας με την εξέταση 20.000 αντιρρήσεων τον μήνα από τουλάχιστον 200 ΕΠΕΑ.

Πώς επιλύθηκαν ιδιοκτησιακά ζητήματα;

Στις περιοχές όπου δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου, το ΥΠΕΝ νομοθέτησε ότι για τις περιοχές αυτές (νησιά Ιονίου, Κρήτη, Λέσβος, Σάμος, Χίος, Κυκλάδες, Κύθηρα, Αντικύθηρα, Δωδεκάνησα και Μάνη) το Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα ιδιοκτησίας σε δάση και δασικές εκτάσεις εκτός αν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας.

Ποια λύση δόθηκε για τα δασικά αυθαίρετα;

Στους κατόχους κατοικιών σε δάση και δασικές περιοχές δόθηκε η ευκαιρία να δηλώσουν, με την καταβολή παραβόλου ύψους 250 ευρώ, τις κατοικίες τους στη διαδικτυακή πλατφόρμα του Κτηματολογίου, ώστε να ανασταλούν οι διαδικασίες κατεδάφισης και επιβολής προστίμων για 30 έτη. Στη συνέχεια, αφού συγκεντρωθούν τα στοιχεία των δηλώσεων θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει τους όρους διατήρησης ή κατεδάφισης των κατοικιών που έχουν δηλωθεί. Από τα παραπάνω αποκλείονται όσα κτίρια δεν έχουν χαρακτήρα κατοικίας, έχουν ανεγερθεί μετά την 28η Ιουλίου 2011, βρίσκονται σε περιοχές που ισχύουν ειδικές προστατευτικές διατάξεις.

Τι γίνεται σε περιοχές στις οποίες δεν έχει αναρτηθεί δασικός χάρτης;

Για τις περιοχές εντός σχεδίων πόλεων και οικισμών, το ΥΠΕΝ προγραμματίζει αναρτήσεις δασικού χάρτη εντός του 2023. Μέχρι τότε, για τον χαρακτηρισμό μιας έκτασης ως υπαγομένης ή μη στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας (δάσος, δασική ή χορτολιβαδική) ισχύει η διαδικασία της έκδοσης πράξης χαρακτηρισμού του αρμοδίου δασάρχη ή διευθυντή Δασών.

Ποια λύση δόθηκε στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με τις αποδοχές κληρονομιάς ακινήτων;

Οι πράξεις αποδοχής κληρονομιάς εξαιρέθηκαν από την υποχρέωση επισύναψης πιστοποιητικού περί του δασικού χαρακτήρα της έκτασης.

Τι ισχύει με τις μεταβιβάσεις σε έκταση χαρακτηρισμένη ως δασική στον αναρτημένο δασικό χάρτη, που όμως η Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων έκανε αποδεκτή αντίρρηση;

Μέχρι να κυρωθεί το επίμαχο τμήμα του δασικού χάρτη, στο σχετικό συμβόλαιο προσαρτάται αντίγραφο της απόφασης της ΕΠΕΑ με τον αριθμό διαδικτυακής ανάρτησης (ΑΔΑ) από τη «Διαύγεια» και με επισυναπτόμενο τοπογραφικό διάγραμμα επί του οποίου βεβαιώνεται ότι το ακίνητο είναι αυτό, ως προς το οποίο έχουν γίνει δεκτές οι αντιρρήσεις.

Πώς αποδεικνύεται ο χαρακτήρας έκτασης για οποιαδήποτε νόμιμη χρήση/συναλλαγή με το Δημόσιο/συμβολαιογραφική πράξη μετά την κύρωση των δασικών χαρτών;

Μετά την κύρωση του δασικού χάρτη κάθε μεταβολή των εμπραγμάτων δικαιωμάτων δασικού χαρακτήρα εκτάσεων, πρέπει να  συνοδεύεται από σχετικό πιστοποιητικό της αρμόδιας Διεύθυνσης Δασών. Αν η έκταση δεν έχει δασικό χαρακτήρα τότε αρκεί υπεύθυνη δήλωση επί του τοπογραφικού διαγράμματος που συνοδεύει τη σχετική πράξη του συμβολαιογράφου με την οποία δηλώνεται ότι το συγκεκριμένο ακίνητο δεν έχει δασικό χαρακτήρα.

Οταν μέρος ιδιοκτησίας έχει χαρακτηριστεί δασικό, μπορεί να μεταβιβαστεί το αγροτικό τμήμα της;

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με νομοθετική ρύθμιση, έδωσε το δικαίωμα σε ιδιοκτησίες που περιλαμβάνουν και δασικές και αγροτικές εκτάσεις να μπορούν να μεταβιβάζονται, ως προς το μη δασικό τμήμα, χωρίς αυτό να θεωρείται κατάτμηση.

Μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια σε έκταση που είναι εν μέρει δασική και εν μέρει άλλης μορφής;

Εφόσον το τμήμα του γεωτεμαχίου που δεν εμπίπτει στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας πληροί τους όρους αρτιότητας, τότε εκδίδεται άδεια δόμησης.